Akciğer kanserinin en önemli nedeni sigaradır. Bunu radon ve asbest (amyant) izler. Ancak sigara da radon ve asbestten başka kanser riskini artıran pek çok faktör vardır.

HAVA KİRLİLİĞİ
Hava kirliliğinin de akciğer kanseri için bir risk faktörü olabileceği ileri sürülmektedir. Bunun en önemli kanıtlarından biri, akciğer kanserinin hava kirliliğinin yoğun olduğu ülkelerde daha fazla görülmesidir. Araştırmalarda, hava kirliliğine neden olan kükürt dioksit, azot dioksit gibi maddelerin sigara dumanındaki kanserojenik maddelerin etkilerini artırdığı saptanmıştır. Dizel egzozuna ve petrol yanma ürünlerine maruz kalan kişilerde akciğer kanseri riski yüksektir.

MESLEKLER
Akciğer kanserinin bazı meslek sahiplerinde daha fazla görüldüğü eskiden beri bilinir. Meslekleri nedeniyle uranyum, arsenik, krom, nikel, kadmiyum, alüminyum, berilyum gibi maddelerle uğraşanlarda akciğer kanseri riski yüksektir.

ARSENİK
Arsenik toprak doğal olarak bulunur ve buradan içme sularına karışabilir. Arsenikle kirlenmiş suların içilmesi de akciğer kanseri riskini artırır. Sigara içilmesi riskin artmasına neden olur.

BESLENME ALIŞKANLIKLARI
Sigara içen ve az miktarda sebze ve meyve tüketenlerde akciğer kanseri sık görülmektedir.

AKCİĞER HASTALIKLARI
Akciğerde harabiyete ve bağ dokusu artışına neden olan hastalıklar da akciğer kanseri için risk oluşturur. Bunlar içinde en önemlileri eskiden geçirilmiş olan tüberküloz (verem), zatürree ve fibrozistir. Kronik bronşiti olanlarda da kanser riski fazladır.

GENETİK FAKTÖRLER
Akciğer kanseri genetik bir hastalık olmamakla beraber, kansere yatkınlık sağlayan bazı özellikler vardır. Mesela, sigara içenlerin hepsi değil yüzde 1-15'i akciğer kanserine yakalanmaktadır. Ayrıca bazı ailelerde akciğer ve diğer kanserler daha sık görülebilmektedir. İzlanda'da 1955- 2002 yılları arasında akciğer kanseri olan 2756 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada akciğer kanserli kişilerin kardeşlerinde bu hastalığın görülme riski 3.5 misli, çocuklarında 3 misli, hala, dayı, amca, teyze, kuzen gibi yakınlarında ise 2 misli yüksek bulunmuştur. Son yıllarda yapılan araştırmalar, akciğer kanserinin ortaya çıkmasında genetik faktörlerin (onkogenler, tümör baskılayıcı genler ve DNA tamir genleri) çok önemli olabileceğini göstermektedir.

* * *
Göğüs Hastalıkları Uzm. Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta anlatıyor...