Türkiye sağlıklı besleniyor mu? Sağlıklı beslenme doğru anlaşılıyor mu?
Son 20 yıl değerlendirildiğinde ülkemizde büyük bir fark olduğu söylenebilir. 2000'li yıllardan önce insanlar beslenme uzmanlığını bilmiyorken şimdi neredeyse herkesin bir diyetisyen danışmanı var. Meslek yıllarımın başında insanlara esmer ekmeği, kefiri, kabuklu tüketilecek taze meyveyi anlatmaya çalışıyordum. Şimdilerde ise insanlar bana bilinçli ve doğru sorular soruyorlar. Türkiye geçmiş 20 yıla göre şu an çok daha sağlıklı besleniyor. Ancak sosyal sorumluluk adı altında yaptığımız çalışmalar daha da iyiye gidebilmesi için mutlaka devam etmeli. Sağlıklı beslenmenin doğru anlaşılıp anlaşılmadığı iki kısımda ifade edilmeli. Biz gelişmekte olan bir ülke olduğumuz için ekonomik ve sosyal düzey anlaşılma oranını değiştirebiliyor. Bu nedenle daha düşük gelirli ve eğitim oranı düşük bölgeler için ayrı eğitimler, anlatımlar yapmaya çalışıyoruz. Sanırım ülkemizdeki diyabet ve kalp hastalıkları oranı değerlendirildiğinde başarılı olduğumuz söylenebilir. Ancak yeterli değil, çalışmalarımız devam etmeli.

Sağlıklı beslenmeyle ilgili en sık yapılan yanlışlar nelerdir?
Sağlıklı beslenme ile yapılan en büyük yanlış az yemek ve yapay besinler tüketmek. Sanayileşmenin artmasıyla ülkemizde de bir çığ gibi büyüyen fast food zincirleri kişilerin yeme alışkanlığını büyük ölçüde etkilemektedir. Bunun yanında su içmeyi çok sevmeyen bir toplumuz. Sıvı alımımız fazla olsa da saf su içmeyi sevmiyoruz. Bu nedenle erken yaşlanma ve böbrek hastalıkları görülüyor. Bu durumun önüne geçebilmek için su tüketimini arttırmalıyız.

SOFRAMDAN EKSİK ETMEM
Gerçek bir sağlıklı beslenme nasıl olur?
Gerçek beslenme kişiden kişiye fark gösterir. Doğru beslenme kişinin yaşına, yaşam şekline, genetik alışkanlıklarına ve biyokimyasal bulgularına bağlıdır. Ancak genel beslenme ilkelerine değinecek olursak altı öğün kuralı çok önemlidir. Hemen hemen bütün insanlara 6 öğün yapmasını önermekteyiz. 3 ana 3 ara öğün mutlaka yapılmalıdır. Kan şekerini hızlı yükselten glisemik indeksi (kan şekerini hızlı yükselten) yüksek besinlerden kaçınılmalıdır. Sebze tüketimi önem taşımalıdır. Günde 2-3 porsiyon mutlaka sebze tüketilmelidir. Posa alımı çok önemlidir. Posadan zengin kurubaklagiller, meyve, sebze sofralarda olması gereken önemli besinlerdir. Tatlı ve yağlı besinlerden de mümkün oldukça uzak durulması, doğru miktarlarda tüketilmesi önerilmektedir.

Ruh sağlığı ve beslenme ilişkisi nasıldır?
Özellikle kadınlar hormonal yapıların etkisinde kalması nedeniyle duygusal yiyicidirler. Stres, regli peryodları, gebelik, menopoz gibi dönemlerde hem yeme davranışları değişebilir hem de iştah kontrolü zorlaşabilir. Bu durum erkeklerde daha az görülmektedir. Bu nedenle kadınların özel gün ve zamanlarda daha kontrollü olmaları gerekmektedir. Vücudumuzdan salınan hormonların en önemlileri 'seratonin endorfin' hormonlarıdır. Sağlıklı ve bilinçli bir beslenme ile bu hormonlarla iyi geçinmek, onları vücudumuzda salgılama düzeyini dengelemek mümkün. Sorumluluklar ve fizyolojik yapı gereği, kadınlarda bu hormon düzeylerinde inişlere ve çıkışlara daha sık rastlıyoruz. Hayatı tadında yaşamak ve bu hormonları dengeli salgılatmak için çaba göstermeli ve ne yiyeceğimizi bilmeliyiz

'İDEAL KİLO HAYAL DEĞİL'
Psikolojik durumumuza göre yediklerimiz ve yediklerimizden aldığımız fayda değişir mi?
Psikolojiye göre yediklerimizin içeriği değiştiği kesin olmakla beraber yediklerimizden aldığımız fayda konusunda bilimsel gerçekliği çok net olmasa da etkilendiğine inanıyorum. Özellikle üzgün olduğumuzda aşırı karbonhidrat istemek ki bunlara yatıştırıcı besinler diyoruz yemeye yönelindiği gözlenmektedir. Yine stress halinde kişilerin kendilerini daha iyi hissetmek için çikolataya yöneldikleri bilinmektedir. Özetle duygularınızı kontrol altına alın. Hangi duygusal durumun sizi hangi yiyeceği yeme davranışına ittiğini bilirseniz, duygularınızı kontrol etmeniz daha kolay olabilir. Örneğin depresyondaysanız ve bu durum sizi kocaman bir paket çikolata yemeye itiyorsa, depresyonun tedavisine yönelik bir kitap okuyarak veya spor yaparak yeme duygunuzu kontrol altına alabilirsiniz.

Zayıflamak isteyip bir türlü istediği zayıflığa ulaşamayanlar nerede yanlış yapıyor olabilir? Ya da çok zayıf olmayı istemek doğru mu?
Konulan hedefler önemlidir, bazen gerçek dışı düşük kilolara ulaşmak sizi ümitsizliğe götürebilir. Zayıflamayı gerçekten isteyen biri muhakkak zayıflar, ama kolay ama daha fazla çaba sarfederek. Gerçekten uzman yardımı alıp, listelere ve önerilere uyulduğu takdirde ideal kiloya ulaşmak zor değildir. Hayatında hiç planladığı kadar zayıf olmamış biri için moda olduğu için sıfır bedene inmeyi hedeflemek büyük hatadır.

Cilt güzelliği ve doğru beslenme ilişkisini nasıl kurabiliriz, yediklerimiz cilt güzelliğini etkiler mi?
Artan yaşla birlikte vücudumuzun yapı taşları olan hücrelerimizin kendini yenileyebilme özelliklerinde ciddi azalmalar meydana gelmektedir. Hücre yaşlanmasında pek çok faktör rol almaktadır; çevresel ve içşel kirlenmenin yarattığı olumsuz etkiler, güneşin zararlı ultraviyole ışınları, bilinçsiz beslenme ile alınan serbest radikallerin neden olduğu hücre ölümleri, hareketsiz yaşam, stres, alkol ve sigara en belirgin olanlardır. Değiştirebildiğimiz en önemli yardımcı doğru beslenme, doğru yaşam tarzı edinmektir. Yediklerimiz cildimize yansır adeta kilomuza yansıyacağı gibi. Cilt sağlığı için özellikle serbest radikal yani vücudu yaşlandıran zararlı ajanlardan uzak durmak gerekir. Bunun için antioksidan içeriği zengin beslenmek özellikle mevsiminde sebze meyveleri ihmal etmemek gerekir, destek ürünlerden doktorunuza danışarak takviye alabilirsiniz.