Süt üretici hormon olan 'prolaktin', kontrolsüz şekilde yükseldiğinde adet düzensizliklerine yol açarak yumurtlamaya ve hamileliğe engel olabiliyor. Ancak ilginç olan, bunun tam tersini düşündürecek belirtilerle kadına kendini hamile hissettirmesi!

Hipofizden geliyor
Şöyle ki; adet düzensizliği ya da adetten kesilme, göğüslerden süt gelmesi kadınların aklına hemen 'Hamile miyim?' sorusunu getiriyor. Kadınlara 'yalancı hamilelik' yaşatan bu hormonu ve etkilerini Memorial Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü'nden Op. Dr. Banu Göker Özdemir'e sorduk. İşte Dr. Özdemir'in açıklamaları: "Prolaktin hormonu, beyinde bulunan ve birçok hormonun salgılandığı hipofiz salgı bezinde üretilir. Loğusalık ve emzirme döneminde süt üretiminden, yumurtlama ve adet kanamalarının durmasından sorumlu olan hormondur. Ancak çeşitli nedenlere bağlı olarak uygunsuz salgılandığında adet döngüsünün düzenini bozmakta ve göğüslerden süt ya da benzeri bir sıvının salgılanmasına yol açabilir.

* Bu hormonun kanda salınımı ne zaman artar?
Prolaktin hormonu, hipofiz bezi dışında rahim dokusundan da salgılanan ve adet döngüsü üzerinde de düzenleyici etkileri olan bir hormondur. Gebeliğin 8'inci haftasından itibaren kanda artmaya başlar. Bu artışın amacı; anne adayını bebek doğar doğmaz emzirebilir duruma getirmektir. Prolaktin hormonu bu amaçla gebelikte meme dokusunun büyümesini uyarır ve memelerde halk arasında ağız sütü olarak bilinen 'kolostrum' adlı ilk sütün üretimini sağlar.

* Belirtiler nelerdir?
Adet kanamalarındaki gecikmeler şeklinde düzensizliği olan kadınların, öncelikle kandaki prolaktin (PRL) ölçümlerine sıklıkla başvurulmaktadır. Çünkü kan prolaktini yüksek olan kadınlarda adet düzensizliği sıklıkla saptanır. Bu durumda göğüslerden süt gelmesi sorunu ortaya çıkabilir. Ancak göğüslerinden bariz süt gelme şikayeti olan kadınlarda bazen prolaktin hormonu ölçümleri normal çıkabilir. Bunun muhtemel nedeni, günümüz laboratuvar yöntemleriyle ölçülemeyen ancak güçlü süt yapıcı özellikleri olan bazı prolaktin hormonu alt türlerinin bulunmasıdır.

* Prolaktin kanda neden yükselir?
Göğüs bölgesine rastlayan şiddetli darbeler, bu bölgede büyük ameliyatlar, uzun süreli stres, bazı karaciğer ve böbrek hastalıkları, bazı psikiyatrik hastalıklarda kullanılan ilaçların yan etkisi olarak prolaktin yükselebilir. Hormonal dengesizlikler, özellikle tiroid bezinden salgılanan hormonların yetersizliği prolaktini yükseltebilir. Bu nedenle kan prolaktin hormonu ölçümüne TSH adı verilen hormon ölçümü de mutlaka eklenmektedir. Ayrıca hipofiz bezinde kitleye bağlı olarak prolaktin yükselmesi olabilir.