Varikosel, yani testislerdeki damar genişlemesinin kesin tedavisi ameliyattır. İlaç geçici çözüm olabilir.
Testis torsiyonu: Bu durumda testise kan getiren damarların burulması ve testisin beslenme bozukluğu söz konusudur. Şiddetli ve ani başlayan bir ağrı ile kendisini gösterir. Bazen epididimdeki iltihap ile karışabilir ama torsiyon daha önemli ve acil bir olaydır. 6 saat içinde müdahale edilmezse, testisin hayatiyeti kaybolur. Bu nedenle hızla tanı koymak gerekir. Yumurtalık alttan yukarı doğru kaldırıldığında ağrı artıyorsa, damar tıkanması ihtimali çok yüksektir. İlk fırsatta doppler ultrason ile testis ve epididimin damar incelemesi yapılmalıdır. Tek taraf yumurtalığa vuran ağrı bazen de, böbrekten düşen bir taşın belirtisi olabilir. Bu yönden araştırma gerekebilir. Varikosel: Varikosel hastalığı, testislerin toplardamarlarında oluşan bir varis yani damar genişlemesidir. Çoğunlukla sol tarafta görülür, bazen çift taraflı nadiren de sadece sağ tarafta ortaya çıkabilir. Sağ taraftaki varikoselin karın içindeki başka hastalıklarla (kanser vb.) ilgisi olabilir. Bu yüzden sağ taraftaki varikosel dikkatli incelenmelidir. Hastalar 3 ana yakınma ile doktora başvururlar; * Kısırlık * Ağrı * Torbalarda şişlik ve görüntü bozukluğu Varikosel ameliyatı olmamış kişilerde, ağır egzersizler ve spor, hastalığın derecesini veya şiddetini artırabilir. Fazla efor sarf edildiği zaman, karın içi basıncın artması ve damarlardaki kan akımının yumurtalıklara doğru geri akması (reflü) sonucu hasar artabilir. Varikosel bazen doktorun elle muayenesi ile tanı konabilecek kadar belirgindir. Yine de genelde ise renkli doppler ultrason tetkikinin yapılmasında yarar vardır. Bu şekilde hem kesin tanı konur, hem de başka problemler varsa gözden kaçmaz. Varikoselde ilaç tedavisi sadece ağrı için geçici bir çözüm sağlayabilir ancak hastalığı ortadan kaldırmaz. Hastanın yakınması ne olursa olsun, tedavi sadece ameliyatla mümkündür.