Avşa Belediyesi tarafından yürütülen 'deniz suyundan içme suyu elde etme' projesi adım adım sona yaklaşıyor. Bu proje başarıyla gerçekleşirse birçok il de benzer girişimlerle susuzluktan kurtulacak. Son yıllarda artan su sorunu, küresel ısınmanın da etkisiyle çözüm kabul etmeyecek düzeye gelince Avşa Adası Belediyesi, denizden içme suyu elde etme projesini hayata geçirmek için kolları sıvadı. Bu konuda ciddi çalışmalar yapan Avşa Belediyesi Başkanı Cevdet Çağar, dünyayı pençesine alan bu sorun karşısında Kuveyt Büyükşehir Belediyesi'nin de benzer bir projenin gerçekleşecebileceğini tartıştığını duymuş. Bunun üzerine de 'deniz suyundan içme suyu elde etme projesi'nin startını vermiş. Avşa Belediyesi; çalışmaları olumlu sonuç verdiğinde birçok ilin hatta Türkiye'nin de su problemini çözmede örnek teşkil edecek bir projenin altına imza atacak. Avşa Belediye Başkanı Cevdet Çağar, küresel ısınma ve bilinçsiz kullanım nedeniyle tükenmekte olan su rezervi dolayısıyla başlattığı 'Denizden İçme Suyu Elde Etme Projesi'yle ilgili sorularımızı yanıtladı.

* Avşa Belediyesi oldukça genç bir kuruluş...
1992'de belediyenin kuruculuğunu yaptım. Aynı zamanda Avşa Adası muhtarıydım. Ada'nın yerlisiyim. Ne tür problemlerimiz olduğunu biliyordum. Böyle bir beldenin belediye olması gerektiğini düşündük. Gerekli girişimleri yaptık ve onay aldık. 1999-2004 yılları arasında ise belediyede görev almadım.

* Peki, bu deniz suyundan içme suyu elde etme projesi nasıl başladı?
Başka bir vesileyle yani belediyede görev almadığım dönemde Kuveyt'e bir ziyaretim olmuştu. Belediye Başkanı olduğum dönemde su sorununu nasıl çözeceğim konusunu sürekli düşünür, araştırırdım. Orada da bir tesisi merak edip sordum. Arıtma tesisi olduğunu öğrendim. İçme suyu elde etmek için mükemmel bir tesis oluşturmuşlardı.

* Siz de aynı tesisleri Avşa'ya kurmayı düşündünüz...
Evet. 'Neden olmasın?' dedim. Bölüm bölüm kurulmuş tesislerde dünyanın en tuzlu denizi olan Kızıldeniz'den içme suyu elde ediyor, bir başka bölümde de şişeleme yapıyorlardı.

* Gerçekleşmesi kolay bir proje mi peki bu?
Evet. Hem de uygun koşullar var. Kaldı ki; böyle bir sorunun kesin halledilmesi gerekiyor. Bunun için su sorunu, maliyet hesabı çok düşünülmeden ortadan kaldırılması dünyanın en öncelikli sorunlarından.

* Dünyada benzer örnekleri var mı?
Mısır'da, Suudi Arabistan'da, İsrail'de, ABD'de bir adada tamamen bu yolla içme suyu elde ediyorlar.

* Benzer sistemler günlük kullanım alanlarında da var aslında, değil mi? Uzak deniz seyahatlerinde, yatlarda, kotralarda...
Benzer bir yolla değil tabii ki. Olanaksızlıklar nedeniyle o anda ihtiyaca yönelik üretilmiş bir içme ya da kullanım suyundan söz etmiyoruz. Kalite açısından çok iyi içme olanağı yaratacak bir girişimden söz ediyoruz. O nedenle bu proje, herkesin kullanabileceği ama tesisleri oluşturulduğunda bütün Türkiye'nin projesi olacak.

* Nasıl bir sistem bu?
'Ters osmoz' dediğimiz nebranlardan geçen suyla yani 'sıkıştırma' yoluyla çalışan bir sistem.

* Maliyeti çok yüklü mü?
En büyük maliyeti enerji. Bu sıkıştırmayı yapacak enerjiye ihtiyacınız oluyor. 2004 yılında belediye başkanı olunca ilk işim, su sorunu çözecek projeyi aramak oldu. İlgililerle buluştum ve onlardan bilgi aldım. 'Anakaradan nasıl su getirebilirim?' diye düşünüyordum ama ne kadar yüksek maliyette olduğunu da biliyordum. Düşünün ki, burası bir ada ve su rezerviniz bittiğinde dışarıdan taşımak zorundasınız. Bir ara gemilerle su taşımayı bile düşündüm.

* Su rezervi ne durumdaydı bunları araştırırken?
Küresel ısınmanın vurduğu bir bölgedeyiz. Bitmek üzereydi suyumuz. Ada'nın yer altı kaynakları neredeyse boşalmıştı. Kuyularımız her geçen gün tuzlanıyordu. Bu Avşa Adası'nın bitmesi anlamına geliyordu.

* O yüzden bu proje hayati önem taşıyor.
1 saniyede 50 litre su tüketiliyor Avşa'da. 60 litrenin üzerine çıkarsanız, deniz suyu karışma olasılığı var. İşte bu durumda bir tek yol kalıyordu; denizden içme suyu üretmek. Kışın 3 bin kişilik Ada nüfusu yazın 80 bini buluyor.

* Projenin maliyeti ne kadar?
15 milyon YTL. İller Bankası'yla yaptığımız görüşmeler olumlu sonuçlandı ve yüzde 25'ini biz, yüzde 75'ini devletin karşılayacağı bir proje oluşturduk. Diyelim ki suyu dışarıdan taşıdık. Maliyet litre başına 9 dolar olacaktı. Oysa bu proje ile 1 litre suyu 1 YTL'ye mal edeceğiz.

* Avşa turizmine katkısı da büyük olacaktır...
Hem de nasıl. Hizmet bitmiyor. Yollarımızı yapabildik dar bütçemizle. Herkesi ikna etmek zor oluyor yeni projelerde, ama adım adım yürüyoruz. Yörenin denizi en temiz beldesiyiz. Yukarıdan bakıp deniz dibindeki bir gazetenin büyük puntolu başlıklarını okuyabilirsiniz. Burada Heykel Sempozyumu yaptık 2 kez. Paneller, konserler düzenledik. Daha da iyi olacak her şey...