Para hareketlerinin bankacılık sisteminden yapılması ekonomi için iyi bir şey tabii. Aslında aynı zamanda ödemeyi ve tahsilatı yapanlar için de iyi ve güvenli bir yol. Para hareketlerinin bankacılık sisteminden yapılması, aynı zamanda toplumda yaşayan insanların çağdaşlık ve dürüstlük derecesinin de göstergesidir.
Normal koşullarda büyük tutarlı nakit para hareketlerinin nedenleri;
* Yasal yollardan elde edilmesi
* Kullanıldığı işlemin yasal olmaması,
* Bankacılık sisteminin pahalı olması
Bizde ise neredeyse büyük küçük bütün para hareketleri bankacılık sisteminin dışında yapılıyor. Bunun nedenleri de hemen hemen saydığımız nedenlerin hepsini içeriyor.
Örneğin rüşvetin bankacılık sistemi içinde tahsil edilmesi herhalde pek başvurulan yol değildir. Rüşvetten elde edilen para başka yerde kullanılırken de öyle. Uyuşturucu ve silah ticaretinin paraları da aklanıncaya dek bankaya girmez.
Kayıt dışı satışların tahsilatları da kayıt dışında yapılır. Vergi ödemek istemeyen taşınmaz sahibinin kirasını bankacılık sistemi dışında tahsil etmesinin en önemli nedeni de budur. Ama bunun bir başka nedeni de kiracının kirasını öderken bankalara küçümsenmeyecek tutarda bir komisyon ödemek zorunda kalmasıdır.
Maliye Bakanlığı, kira ödemelerinin bankadan yapılmasını zorunlu kılan bir düzenleme yaptı. Kira ödemelerinin bankadan yapılmasına itiraz edecek değiliz. Ama zorunluluğun çözüm olmadığının da bilinmesi gerekir. Bu tür zorunluluklar zaten kayıt içindekini zorda bırakmaktan başka pek bir işe yaramaz.
Örneğin; acil paraya ihtiyacı olan ev sahibi kiracıdan hemen ödeme rica edecek, bu rica kabul edilip nakit ödeme yapıldığı zaman ev sahibi kira gelirini beyan ediyorsa paranın bankadan geçmediği kolayca tespit edilecek ve ceza kesilecek. Oysa hiç kayda ve beyana girmeyen kira bedelinin varlığı bilinemeyeceği için kayıt dışı kira tahsil etmek cezasız kalacak.
Vergi ödemek istemeyen taşınmaz sahibi (zaten yaygın olarak yapıldığı gibi) biri resmi, diğeri resmi olmayan iki sözleşme yapacak. Aradaki fark nakit tahsil edilecek. Bunu da ihbar olmazsa Maliye tespit edemeyecek. Yasakçılık çözüm değildir.