Türkiye, dört bir köşesinde evlerde, modern tesislerde üretilen onlarca peynir türü ile adeta bir "peynir cenneti"...

Her biri farklı lezzetler barındıran, değişik yöntemlerle hazırlanan, adına festivaller düzenlenen peynir, Türk mutfağında da önemli besin kaynakları arasında yer alıyor. İşte Türkiye'nin peynir haritası...

KONYA'NIN KÜFLÜ PEYNİRİ
Konya'da, yağı alınmış koyun sütünden üretilen ve doğal olarak küflendirilen Konya küflü peyniri, genellikle koyunculuğun yoğun olduğu yerlerde üretiliyor. Bu dünyanın de ilgisini çeken peynirin yağının alınması, doğal küflenmeye yol açtığı için aflatoksin oluşmasını önlüyor.

BERENDİ VE DİVLE TULUM PEYNİRİ
Ereğli ilçesi ile Karaman'ın Ayrancı ilçesi ve çevresinde üretilen Berendi ve Divle tulum peynirinin de pazar payı oldukça geniş. Berendi tulum peyniri, pastorize inek sütü kullanılarak modern tesislerde üretiliyor. Divle tulum peyniri ise sütün bol olduğu dönemde sağılan süt biriktirilerek yapılıyor.

KAYSERİ'NİN ÇÖMLEK PEYNİRİ
Çömlek peyniri, taze koyun veya inek peynirinin süzülüp daha sonra çömleklere basılmasıyla üretiliyor. Kalıplar halindeki taze peynir, önce bez torbalara konulup üzerine taş parçalarıyla baskı yapılarak içerisindeki peynir suyunun dışarı akması sağlanıyor.

ERZİNCAN TULUM PEYNİRİ
Sütünün mayalandıktan sonra oluşan pıhtısı, ayrışması için 3 gün bekletiliyor. Daha sonra pıhtı parçalanarak 18 saat havayla temasa bırakılıyor. Peynirde istenen aromanın oluşması için bu işlem birkaç kez tekrarlanıyor ve hava almayacak şekilde bir tulumda120 gün bekletiliyor.

KARS GRAVYERİ
Mandıralarda üretimi yapılan peynirin hayvansal protein oranı yüzde 32 seviyelerinde. İyi bir Kars gravyerinin sert kabuklu, kiraz büyüklüğünde gözenekleri, kesildiğinde renginin koyu sarı olması ve yenildiğinde genzi yakacak düzeyde bir tadı bulunması gerekiyor.

VARTO KEÇİ PEYNİRİ
Keçi sütü, güneş sıcaklığında belli oranda ısıtıldıktan sonra maya ilave edilerek pıhtı halini alıyor ve oluşan bu pıhtı, parçalanıp gözenekleri iri olmayan keten tarzı bez torbalarda bir süre bekletiliyor. 12 saat asılı bekletildikten sonra keçi peyniri halini alıyor.

KARIN KAYMAĞI PEYNİRİ
Mayalanan inek sütü, baskıya alınarak suyu süzülmeye bırakılıyor. İçine tuz ilave edilerek pıhtı ufalanıp, krema veya tereyağı katılıp yoğruluyor. Daha sonra hayvan işkembesi içerisine konuluyor. 3 gün üzerine 120 kilogramlık baskı uygulanıyor. Sonra iplere asılarak serin odalarda 3 ay bekletiliyor.

İKİZDERE TULUM PEYNİRİ
Ardahan'da üretilen İkizdere Tulum Peyniri, Erzincan Tulum Peyniri ile aynı pastörize işlemler uygulanarak elde ediliyor. Ancak Erzincan tulum peyniri koyun, İkizdere tulum peyniri inek sütünden yapılıyor.

ARDAHAN KÜFLÜ PEYNİR
Yine Ardahan'da üretilen küflü peynir, yağsız inek sütünden yapılıyor. Peynir, bölgede genellikle evlerde üretiliyor. İhtiyaç fazlası ürün, satışa sunuluyor. Genellikle aynı bölgede tüketiliyor.

ERZURUM'UN CİVİL PEYNİRİ
Yayıklanarak yağı alınan ve tencerede mayalanan süt, pıhtı halini alana kadar ateş üzerinde sürekli karıştırılıyor. Peynir kütlesi daha sonra bir kola sarılarak tel şeklini alıyor.

BİNGÖL SALAMURA PEYNİRİ
Koyun sütünün güneş sıcaklığında mayalanarak pıhtı halini almasıyla elde ediliyor. Pıhtı, keten bez parçalarda 1-2 gün suyunun süzülmesi için baskıya alınıyor.

PEYNİR DEPOSU 'MAĞARA'
Sivas'ın Zara ilçesinde yaz aylarında hazırlanan peynirler, daha önceden belirlenen mağaralarda kış için saklanıyor.

KÜP PEYNİR
Sivas ve ilçelerinde yoğun olarak küp peyniri üretimi yapılıyor. Genellikle bahar aylarında yapımına başlanan küp peyniri, inek sütünden taze peynir olarak yapılıyor.

TOKAT'IN SALAMURA PEYNİR
Keçi, koyun ve inek sütünden yapılan peynir, çiğ sütten mayalanarak üretiliyor. Peynirler daha sonra kalın tuzla tuzlanıp, küp ve bidonlara basılıyor. Bu peynir, 3 ay sonra tuzdan ayıklanarak tüketilmeye başlanıyor.

TRABZON'UN TELLİ PEYNİRİ
Telli peynir, kaşar peynirine benzeyen, sarımtırak, lif lif ayrılabilen, ısıtıldığında uzayan, az tuzlu peynir olarak nitelendiriliyor.

EDİRNE'NİN BEYAZ PEYNİRİ
Değişik türdeki otlarla beslenen inek, keçi ve koyunların sütünden lezzetini alan peynire lezzet katan diğer unsurlar da tuz ve maya.

AHBAZ VE ÇERKEZ PEYNİRİ
Sakarya'da yöresel olarak üretilen peynir türleri arasında Abhaz ve Çerkez öne çıkıyor.

ÇANAK PEYNİRİ
Yozgat'ta temmuz ve ağustos aylarında elde edilen sütle hazırlanan ve çanaklarda toprağa gömülen çanak peyniri, sonbahar aylarında topraktan çıkarılıyor ve kış mevsiminde tüketiliyor.

AYDIN'IN TULUM PEYNİRİ
Aydın'da inek ve koyun sütlerinin karışımından üretilerek keçi derisine basılan tulum peyniri, bu haliyle peynirin yaklaşık bir yıl depolanarak acı suyunu dışarıya atması bekleniyor.

MALATYA PEYNİRİ
Genellikle köylerde üretilen Malatya peyniri, çiğ sütün yağı ve kuru maddesi çekilmeden, peynir mayasıyla mayalanması ile üretiliyor.

SEFERİHİSAR'IN ARMOLASI
Armola peyniri, keçi sütünden yapılan süzme yoğurt, lor ve beyaz peynirin karışımıyla ortaya çıkıyor.

KOPANİSTİ PEYNİRİ
Karaburun, Çeşme, Dikili ve Foça'da evlerde üretilen kopanisti peyniri, keçi sütü veya keçi-koyun sütü karışımının yaklaşık bir ay her gün yoğrulmasıyla yapılıyor.

ÇAMUR PEYNİRİ
Keçi veya keçi-koyun sütü karışımından yapılan yağlı tulum lorunun, peynir altı suyu ile karıştırılmasıyla elde edilen çamur peyniri, krem peynir kıvamında olması nedeniyle ekmeğe sürülerek zeytinyağıyla birlikte tüketiliyor.

EZİNE PEYNİRİ
Türkiye'nin en lezzetli beyaz peynirleri arasında yer alan, adı Çanakkale ile özdeşleşen "Ezine peyniri"nin en önemli özelliği, üretimde kullanılan sütün belirli bir bölgeden sağlanması. Ezine peynirinin yapımında, Kaz Dağları'nın kuzey ve batı kesimlerindeki Ezine, Bayramiç ve Ayvacık ilçelerinin doğal bitki örtüsü ve su kaynaklarıyla beslenen koyun, keçi ve ineklerden elde edilen sütler kullanılıyor.