Yüksek kolesterol hastalığı bir yalan mı? Kolesterol düşürücü ilaçlar, hücre öldürücü özelliği nedeniyle kanser mi yapıyor? Peki hücre öldürücü özellik kanser hastaları için bir umuda dönüştürülebilir, kemoterapiye alternatif olabilir mi? Gazi Üniversitesi'nden Uzman Biyolog Mevlüt Durmuş, sorularımızı yanıtlarken ilaç firmalarına ağır suçlamalarda bulundu.

* Kolesterol düşürücü ilaç olarak kullanılan statinlerin yan etkileri olduğunu iddia ediyorsunuz. Nedir bunlar?
Yan etkiler konusunda; ilacı kullanan kişilerin tam olarak bilgilendirilmediğini veya eksik bilgilendirildiğini düşünüyorum. Dahası ilaç şirketleri ve birçok doktorun da bu ilaçların yan etkilerini çok hafife aldığını biliyorum. Sorumlu olan ilaç şirketleri de yan etkiler konusunda doktorlara bence gerçekleri söylemiyorlar. Bu durumun nedenini; hem ilaç şirketlerinin fazla kazanç peşinde olmasına hem de doktorların kolesterol molekülünün önemini kavrayamamış olmasına bağlıyorum. Gereksiz yere insanlarda kolesterol korkusu oluşturulduğunu düşünüyorum. Her şeyden önce kolesterol yapımının ilaçlarla engellenmesi ve durdurulması sırasında, kolesterol molekülünden yapılan kadınlık ve erkeklik hormonları, beynimizin düzenli çalışmasını sağlayan beyin steroidleri dahil, bütün steroid oluşumlarını da engellemiş oluyorsunuz. İnsan vücudundaki bütün steroidler için kolesterol anahtar bir molekül. Şayet kolesterol yapımı engellenirse vücudumuzca ihtiyaç duyulan steroid adını verdiğimiz molekül oluşamaz, bu imkansız. "Steroidler olmadan insan yaşayabilir mi, steroidlerin önemi nedir?" Bu soruyu bütün uzmanların ve doktorların kendilerine mutlaka sormaları gerekir.

* Siz kolesterol ilacının, sadece kolesterolü düşürmek amacıyla kullanan insanlarda, ilerleyen yaşlarda kanser yapabileceğini de söylüyorsunuz. Bu ağır bir iddia. Bunu nasıl açıklayabilirsiniz?
Sadece ben değil, birçok araştırmacı bunu söylüyor. Fakat bildiğiniz gibi kanser gibi karmaşık bir süreç çok farklı kökenlerden beslenir. Kanserojen maddelerin, hücreleri etkileyecek oranda birikimi bazen oldukça fazla zaman alabilir. Örneğin sigara içmenin akciğer kanseri üzerindeki etkisini ilk zamanlarda hücreleriniz gençken göremezsiniz. Söz konusu kolesterol düşürmek için kullanılan ilaçlarda da aynı mantık geçerlidir. Bu konuda çok çalışma var ama en son rastladığım Journal of the American College of Cardiology'de Alawi A. Alsheikh-Ali ve arkadaşları tarafından yapılan bir çalışma var. Söz konusu çalışmada kolesterol düşüren ilaçların yan etkileri araştırılıyor. Son derece önemli bir çalışma. Bu çalışmada kolesterol düşürücü olarak kullanılan statinler ile ilgili 23 çalışmanın değerlendirmeleri yapılmış. Düşük ve ilaçlarla düşürülmüş kolesterol düzeylerinde kanser olaylarının arttığı görülmüş...

* Söz konusu kanser riski aslında biliniyor mu? Biliniyorsa neden açıklanmıyor?
Aslında biliniyor. Çünkü söz konusu kolesterol düşürmekte kullanılan ilacın hücre ölümlerine neden olduğunu her doktor bilmek zorunda. Bu nedenle ilacı kullanan kişiler, belirli aralıklarla karaciğer enzimlerine mutlaka baktırmak zorundadır. Fakat bence karaciğerde, söz konusu ilaçlar nedeniyle oluşacak hücre ölümleri ve hasarlar ikinci planda kalır. Çünkü karaciğer organının kendini yenileme, tamir etme mekanizması diğer organlara göre çok güçlü. Karaciğer tek organ olarak bu ilaçla başedebilir. Daha önemlisi statinler böbrek hücreleri, üreme organlarına ait hücreler, sinir sistemi ve beyin hücrelerinde daha kalıcı etkiler yapıyor. Çünkü bu bölgelerde hücre yenilenmesi karaciğer kadar iyi değil. Söz konusu ilaçların hücre öldürme özelliği çok iyi bilinir. Bu durum az veya çok, bütün kolesterol ilaçları için geçerlidir. İlaç şirketleri arasındaki yarış 'Benim ilacım daha az öldürür' yarışına dönmüş durumda... İlaç şirketlerinin ustalığı; basit bir teoriyi doktorlar aracılığı ile herkese 'kanun' gibi göstermek. İnsanlar yıllardır boşuna korkutuldu. Yüksek kolesterol ve ölüm oranları tamamen ortadadır. Kolesterolü yüksek olan yaşlılar daha uzun yaşıyor, kolesterolü düşük olan yaşlılar daha çabuk ölüyorlar. Fakat bu durumu hâlâ birçok insan bilmiyor...