Geçen yıl Konut Edindirme Yardımı (KEY) hesaplarında biriken paraların hak sahiplerine ödenmesi gündeme geldi ve bunun için yasa çıkarıldı. Anımsarsanız o zaman KEY hesaplarında biriken paraların ne olduğunu ve şimdi nasıl ödeneceğini bir yazı dizisi halinde yazdım. Daha sonra da Takvim konuyu değişik şekillerde gündeme getirdi. Şimdi KEY hesabında biriken paraların ödenmesi söz konusu. Ödenecek toplam tutar belli oldu. Ödenecek tutarın nasıl hesaplandığına bakmadan önce kısaca hikayeyi anımsayalım.
KEY hesaplarına yatan paraların tam bir hesaplaması yapılmadan, bu paraların nerede olduğu, hak sahiplerinin kaç kişi olduğu tespit edilmeden Emlak Bankası'nın tasfiyeye girdiği gerekçesiyle bu bankanın bazı arsaları hak sahiplerine satıldı. Sonra da bu arsalar Emlak Konut GMYO'na sermaye olarak konuldu.
Bu işler yapılırken tabii ki hak sahiplerine sorulmadı. Aslında bu şekilde KEY hesabı oluşturulmasında amaç çalışanları ev sahibi yapmak da değildi. Amaç denetim dışında kullanılabilecek bir fon yaratmaktı. Öyle de oldu. 8 sene boyunca fona ödenen paralar 5 yıl daha kullanıldıktan sonra, hesap sahiplerine arsa satıldı. Arsa mı yoksa para mı istedikleri sorulmadı. Hak sahipleri arsalarının değerinin nasıl tespit edildiğini soramadılar, denetleyemediler.
Arsalar sermaye olarak konulurken yine denetimleri veya söz hakları yoktu. Şirketin hisselerinin yüzde 61'ine sahip oldukları halde şirket yönetiminde de hiçbir şekilde söz sahibi olamadılar. Aradan 9 sene geçtikten sonra şirketteki hisseleri satın alınarak paraları ödenecek. Ödenecek toplam para 1 milyar 786 milyon YTL. Şirkete sermaye olarak konulan arsaların o zamanki değeri 395.751.717,17 YTL.
Yani hak sahiplerinin paraları 9 yılda ancak 4.51 kat değer kazandı. Çünkü şirketin değeri öyle hesaplandı. Bırakalım öncesini, paranın sermayeye çevrildiği 1999'dan bu yana bu paralara faiz hesaplansaydı ne olurdu? Yüzde 20 faiz hesaplansaydı bile alacakları para 5.16 kat olurdu. Yani şimdi ödenecek para 1 milyar 786 milyon YTL iken, o zaman 2 milyar 42 milyon YTL olurdu. Bir de enflasyona bakalım. 1999 Aralık ayında 1979.5 olan TÜFE endeksi 2008 Mart sonunda 11035.44 olmuş. Artış 5.6 kat. Biz o yazı dizimizin başlığını bu yüzden "KEY Hesapları: Haksızlıklar Silsilesi" koymuştuk.