James Mangan'ı tanır mısınız?
Ben yeni tanıdım.
Geçen cuma akşamı National Geographic'in başına çöktüm.
Bir belgesel var.
İrlanda'nın özgürlük şairinin hayatı.
O şair James Clarence Mangan.
Doğum 1803, ölüm 1849.
Şimdilerde özgürlük ve demokrasi hamisi kesilen İngiltere'nin işgali altındaki İrlanda, açlık, sefalet ve baskıyla inim inim inliyor.
O kadar ki 1840'taki büyük kıtlıkta, İngiltere'nin ablukasına rağmen yüce Osmanlı İmparatorluğu İrlanda'ya 5 gemi dolusu patates göndererek, büyüklüğünü gösteriyor.


James Mangan, açlık ve sefalet için Dublin'deki Mars Kütüphanesi'nde çalışıyor.
Kendi kendisine Almanca'yı öğreniyor. Şiirler yazıyor İrlanda'nın özgürlüğü için.
Giderek bayraklaşıyor İrlanda'da!
Öyle bir yoksulluk içinde çalışıyor ki 1 sterlin borç istemek için varlıklı birine yazdığı mektubu okusanız, yüreğinize inebilir.


İşte bu şair, kütüphanede çalışırken, Osmanlı'yı, Doğu'yu, onun felsefesini, insanlığını, tasavvufu ve mistisizm içindeki hayat anlayışını keşfediyor.
Divan edebiyatına merak sarıyor. Yüzlerce gazel ve mesneviyi okuyor.
Okudukça Osmanlı'ya biraz daha bağlanıyor, saygı ve sevgi besliyor.
Doğu kültürünün enginliği, hayata yaklaşımı, İrlanda bağımsızlık ve özgürlük şairi James Mangan'ın şiirlerine yansıyor ve İrlanda'nın kurtuluşunun mayasını oluşturuyor.
Hayatında bir kez bile gezip görmediği, yakından tanımadığı bir kültüre, bir mücadele ve edebiyat adamının bu derecede bağlanması ve hayranlık oluşturması, dünyada pek rastlanan bir olay değil ki, şunu apaçık gösteriyor:


O dönemlerde karanlığın, adaletsizliğin, hukuksuzluğun girdabında debelenen Batı kültürü ile mukayese edildiğinde, Osmanlı İmparatorluğu topraklarında adeta güneş gibi ışıltılı, sevgi ve anlayış dolu bir yaşam sürülüyor.
Denilebilir ki, işte o Osmanlı kültürü, yarım yüzyıl sonra kendisini batıracak İngiltere'nin elinden İrlanda'yı kurtarıyor.
Bu topraklarda yüzlerce yıl süregiden aynı kültür, bugünün rezilliklerine ve küresel ahlaksızlıklarına da son verecek ve dünyada yeniden bir yıldız gibi parlayacak potansiyeli taşıyor.
Türkiye'nin tarihi genlerinden umutluyum.
Ama ilk önce ülkemizdeki yaşama ve düşünme iklimine hakim olmuş Batı ahlaksızlığına ve küresel açgözlülüğe 'dur' diyebildiğimiz zaman ancak.
İrlanda'nın özgürlük şairi James Mangan, bana işte bunları anımsattı.