'Neden'deki eksik neden
Salı akşamları NTV'de yayınlanan Neden programını Can Dündar sunuyor. Adından da anlaşılacağı üzere ekranın başına oturduğunuz zaman, gündemdeki gelişmelerin nedenlerini izlemeyi bekliyorsunuz. 25 Aralık akşamı, karşısında daha dişe dokunur bir program olmadığı için izlemeye karar verdim. Davetliler arasında, İlber Ortaylı, Ahmet İnsel, Nuray Mert, Kürşat Bumin, Haluk Şahin ve Oral Çalışlar bulunuyordu. İlber Ortaylı genel bir açılış yaptıktan sonra konuşmacılar sırayla, esas olarak hemfikir vaziyette ve birbirlerine sıkça gönderme yaparak, son yıllarda Türkiye'de meydana gelen sosyo-politik değişimi ele aldılar. Genel olarak demokratik değerlere temas ettiler, kişi hak ve hürriyetlerine değindiler. Yaşam biçimi kavgaları üzerinde durdular. Esas olarak da Türkiye'de demokrasinin neden bu kadar geri kalmış olduğu üzerinde konuştular. Arkadaşların politik ve kültürel birikimleri açısından bakıldığında, meseleyi ortaya koyuşlarında doğruluk payları yüksekti. Haluk Şahin, 2007'nin Cumhuriyet projesinde bir kırılmaya tanıklık ettiğini belirterek, 2. Cumhuriyet'in başlamış olduğunu vurguladı. Konuşmalar bu minval üzere devam etti. Programın sonunda izleyicide şu tortu kalmıştı: Cumhuriyet projesi, tükenmiş, tüketilmiştir. Bundan dolayı da artık bir şekilde 2. Cumhuriyet dönemi başlamıştır. Buna razı olursunuz veya olmazsınız ama gerçek budur. İtirazım şudur: Bir miktar farkla Oral Çalışlar hariç, konuşmacıların tamamı, laik Cumhuriyet projesinin tükenmişliğini hep iç dinamiklere bağladılar ve iç dinamiklerin eksikliği ile açıkladılar, Cumhuriyet'teki yozlaşma ile yetindiler. Halbuki, özellikle NATO ittifakından sonra, Türkiye'deki değişimlerde ve altüst oluşlarda belirleyici etken hep Amerikan-İngiliz ekseni olmuştur. Gladio'lardan Özel Harp Dairesi'ne, CIA-MİT ilişkilerinden en son bölgeyi hızla dönüştüren küresel güçlere ve kavgalara kadar. 2 saate yakın süren bir TV programında bir tek, NATO, Amerika ve İngiltere kelimesinin geçmemiş olması durumu açıklamaya yeter. Can Dündar, programında zımnen de olsa, bugünkü dönüştürücü gelişmeleri 2. Cumhuriyet tarzında bir reformlama gibi sunarak hükümete hizmet etmiştir. Ne dersin Oral?..
Servisi 
