Yusuf Ziya Özcan... Annesini küçük yaşta kaybetti ve astsubay babasıyla birçok ili dolaştı. Maddi zorluklar yüzünden taksi şoförlüğü bile yaptı. Zekası sayesinde YÖK Başkanlığı'na kadar yükseldi....
Tokat'ın Hacı Ali Köyü'nde başlayıp, YÖK Başkanlığı'na uzanan hikayenin kahramanı Yusuf Ziya Özcan... Türkiye'nin son dönemde en tartışmalı kurumu olan bir koltuğun yeni sahibi... Kararları nedeniyle okların üzerine çekili olduğu bir koltuk, geçmişi pek bilinmese de, bilinen yönüyle tartışma yaratacak bir isim... Peki bilinmeyenleri neler Yusuf Ziya Özcan'ın? Kendi akademik çevresi ve öğrencileri dışında, akademik camiada öne çıkan, tartışılan ya da ünlü olan bir isim değil. İlk duyanın, "Kim bu?", "Öğrencilerinin esprili, küfürbaz ama yakışıyor", bilenlerin, "İyi bir insandır" dediği bir isim. Tokatlı olduğunu bile Tokatlı hemşerilerinin çoğu, atandığı günden sonra öğrendi. Bir de Polatlı var Yusuf Ziya Özcan'ın nüfus geçmişinde. Nüfus kaydından dolayı çoğu kimse onu Polatlılı bilse de, aslen Tokat'ın Erbaa ilçesinden, Hacı Ali Köyü'nden. Ve işte Hacı Ali Köyü'nde başlayıp, YÖK Başkanlığı'na uzanan hikayenin kahramanı Yusuf Ziya Özcan...
BABAANNESİ BÜYÜTTÜ Astsubay babasının tayini nedeniyle gittikleri Polatlı'da doğan Yusuf Ziya Özcan, annesini kaybedince Hacı Ali Köyü'ndeki babaannesinin yanına gitti. Çok küçük yaşlarında yetim kalan Yusuf'a babaannesi baktı. Erbaa'da Atatürk İlkokulu'nda okuma yazmayı söken Yusuf, orta okul ve liseyi babasının yanında Anadolu'nun değişik illerini dolaşarak bitirdi. Çok zeki olduğu, yakınlarınca vurgulanan en önemli özelliklerinin başında geliyor. Baba astsubay. Ancak sınavlara girip subaylığa yükselen birisi. Yıllarca süren memuriyet hayatının ardından yüzbaşılığa yükselip emekli oldu. Yusuf Ziya da üniversiteyi Ankara'da kazanıp Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi'nin Sosyoloji Bölümü'nde okudu. Üniversite yılları sıkıntılı. Maddi zorluklar, onu taksi şoförlüğü yapıp harçlığını kazanmaya zorlayacak boyutta. O da, pek çok memur çocuğu gibi üniversite yıllarını, hem çalışıp hem okuyarak geçirdi. Üniversite eğitimin ardından gittiği yurt dışı eğitimleriyle, akademik kariyerine ilk adımı attı. Dönüşte ODTÜ'de başladığı akademik kariyerinde profesörlüğe kadar yükseldi.
'ASLA TAVİZ VERMEZ' Ailesi Erbaa'dan gitse de Yusuf Ziya Özcan, memleketinden hiç kopmadı. Halen Erbaa'da yaşayan amcaoğlu Bedrettin Özcan, fırsat buldukça ailesiyle birlikte Erbaa'ya gelen Özcan'ı, "Dürüst, makamı ön plana çıkarmayan, herkese, karşısındakinin seviyesine göre davranan birisi" olarak tanımlıyor. Makamları önemsemezmiş, bunun bir de hikayesi var Özcan'ın hayatında. Amcaoğlu Bedrettin Özcan'ın aktardığına göre; ODTÜ'de öğretim üyesiyken mahallede çocuklarla top oynarmış. Tabii mahalleli de horlarmış 'Koskoca öğretim üyesi çocuklarla top oynar mı?' diye. Bu sözler babasının kulağına da gitmiş. Babası, Yusuf Ziya'ya, mahallelinin dediğini aktarmış. O'nun yanıtı da, "Onlar insan değil mi?" olmuş. Makamı, konumu hiç önemsemez bir tavrı varmış baştan beri. Amcaoğlu Bedrettin Özcan, Yusuf Ziya Özcan'ı, "İnandığı şeyden taviz vermez. Ama karşısındakini sonuna kadar dinler" diye özetliyor.
ESPRİLERİYLE DİKKAT ÇEKİYOR Fırsat buldukça gittiği Erbaa'nın Belediye Başkanı Ahmet Yenihan da Yusuf Ziya Özcan'la sık görüşenlerden. Hatta, her yıl yapılan yayla şenliklerine eşiyle birlikte mümkün olduğunca katılan birisi. Yenihan da, "Espritüel ve insanlara, bulunduğu ortama çok çabuk adapte olabilen birisi. Entellektüel geçinen, diğer insanlara tepeden bakan profesörler var. Kendisi öyle değil" diyor Özcan için. Tanıyanların, "Tam bir Anadolu insanı" diye özetlediği Yusuf Ziya Özcan, herhangi bir kurumun başındaki isim değildi. ODTÜ'de süren akademik yaşamında en fazla öne çıkan unsur, öğrencileriyle kurduğu diyaloglarıydı. Küfürbaz oluşu, ancak küfürün ona yakıştığı, öğrencileri tarafından sıkça söylenen bir anekdot. Bir de, zekasıyla sınırları zorlayan esprileri... Muhafazakar bir yapıda olduğu, yaygın bir kanaat. Muhafazakar olup da pipo içmesine rağmen bunun yadırganmadığı vurgulanıyor çevresinde. Kısa tanımlamalarla ortaya çıkan Yusuf Ziya Özcan portresinin özeti: Özgürlükçü, muhafazakar bir YÖK Başkanı...