Kavaradan tayyare selam söyle o yare
Sanatçıların kendi aralarında kullandığı özel dil, çingenelisanındanaparmadır. Kuliste, konserde, turnede roman müzisyenlerle geze dolaşa sahne sanatçıları da ille ki öğrenir bu dili. Muhabbetler 200-300 kelime üzerine döner ama fevkalade yararlıdır. Çoğu kez farkına bile varmaz işi bilmeyen. Normal konuşurlar güya. Lakin araya 3-5 sözcük atarlar, cümlenin nirengisi şaşar bir tek kendileri anlar. LEMANSAMSORUNU Söz gelimi bir sanatçı kırıp üzmeden yanına gelen hayranlarından kurtulmak ister. Bunun için yakınındaki bir arkadaşına normal bir cümle kurar. "LemanSamgeldiyse,Naşit'egeçkalmayalım.Çayıdasöndürüngidelim." Muhatap kişi hemen durumu kavrar ve gereken yanıtı verir. "Lemangelmişhemengidebiliriz."
MAKSATHASILOLUNCA Hayranları, sanatçının telaş içinde olduğunu görüp müsaade ister ayrılırlar yanından. Maksat hasıl olmuştur. Peki bu olağan cümlelerde gizlenen diğer anlam nedir? Hemen söyleyelim. Burada 3 sözcük öne çıkar: "Leman,Naşitveçay" Çünkü sahne jargonunda Levanpara demektir. Ses uyumundan dolayı levanyerineLeman denilir, ucuna bir de Sam eklenir, olur sana LemanSam. Güya bir sanatçı arkadaştan söz etmektedirler.
ÇAYNEDEMEK? Gitmek, ayrılmak, terk etmek ise "naş" sözcüğüdür romancada. O da NaşitBey şeklinde formüle edilir ve bilmeyen makul bir konuşmayı izler. Son sözcük ise 'çay'dır. Çingeneler genç kızlara 'çay' der. Çayı söndürmek, "Yanımdaki kızın uzaklaşmasını sağla" komutu gibidir. Şimdi bunca gereksiz malumatfuruşluğu niye yaptığıma gelelim. Bir yerde okudum. Diyor ki: "Dünyayıkanguruyellenmesikurtaracak."
BAKŞUBAKTERİYE Çünkü kanguruların midesindeki bir bakteri çeşidi bağırsakta metan gazı oluşmamasını sağlıyormuş. Bilindiği gibi metan, küresel ısınmaya neden olan sera gazlarından biri. Oysa koyun ve ineklerin yellenmesiyle büyük miktarda metan gazı çıkıyor ve dünyayı tehdit eder durumda birikime yol açıyor. Şimdi yaptıkları, kanguru midesinde bulunan bakteriyi diğer hayvanlara nakletmek ve zararsız yellenmeler sağlamak. İşte bu noktada roman sahne dili devreye girebilir. Yellenmenin karşılığı "kavara"dır bu dilde.
BİLİMESAYGIMSONSUZ Ama şirin romanlarımız kavarayı sadece yellenme yerine değil gereksiz iş, zorlama muhabbet, gereksiz uğraş karşılığı da kullanırlar. Bilime saygım sonsuz ama kanguru midesinden alınan bakteriyle sığırların, koyunların os..ruğunu temizlemek, bir şarkıyı getirdi aklıma: "Kavaradantayyereselamsöyleoyare"