Bu ne yaman çelişki... Aylık 71 YTL'den fazla geliri olan engelliye maaş bağlamayan devlet bu parayı vermek için buzdolabı ve televizyon olmayan boş bir evi şart koşuyor.
TAKVİM, Türkiye'de yaşanan garipliklerden birinin daha altını çiziyor. 1976 yılında kabul edilen 2022 sayılı yasa 18 yaşından küçük engelli yakını bulunanlara maaş bağlanmasını şart koşuyor. Bu güzel hedef, uygulamada tam bir garabet haline getirildi. Devlet, aylık en fazla 71 YTL'den fazla geliri olana maaş vermiyor.
GARİPLİKLERİN SONU YOK Yasadaki gariplikler bununla da bitmiyor. Özürlü maaşı alabilmeniz için yukarıdaki şarta haiz olmanız yetmiyor. Devlet, maaş alacakların evinde buzdolabı ve televizyon gibi eşyaların bulunmamasını da şart koşuyor. Bitmedi... Maaş almak için başvuran engellinin tamtakır bir evde oturması da gerekiyor...
***
Hayata engel yok
Kısa bir molanın ardından tekrar sizlerle buluşmak güzel... Daha önce bu köşeden engellilerin yasal haklarına kavuşması için teknik yazılar yazıyordum. Şimdi köşeyi genişletip, hem teknik hem de sizlerden gelen sorulara çözüm arayacağız. Önce engellilere gösterdiği duyarlılıktan ötürü Genel Yayın Yönetmenimiz Fikret Ertuğrul'a teşekkür ederim. Sayesinde dükkanı genişletip ürün çeşitliliğimizi artırdık. Bundan böyle sesini duyuramayanların sesini duyurup ve derdine derman bulamayanların dertlerine derman bulacağız. Özellikle istihdam konusunda mağdur olan engellilerin aşa, işe kavuşması için Merkez Holding ve Fiziksel Engelliler Federasyonu arasında bir protokol yaptık. Bu anlaşma gereği kuruma 12 engelli yerleştirdik. Bitti mi? Hayır! Anlaşma gereği engelli çalıştırma kotaları üzerinde istihdam devam edecek. Yani üye derneklerimizin açtığı kurslarda başarılı olan engellilerimiz istihdam edilecek. Merkez Holding yöneticilerine bu duyarlılıklarından ötürü Fiziksel Engelliler Federasyonu Genel Başkanı olarak teşekkür ederim. Ancak aldığımız şikayetler bitecek gibi değil... İyisi mi şimdi anlatacaklarımı okuyun, görün rezaleti. 1976 yılında kabul edilen 2022 Sayılı Yasa'ya göre; 65 yaşını doldurmuş muhtaç, dul, yetim özürlü vatandaşlara maaş veriliyor. Yasa kapsamında aylık bağlanacaklar için yeni bir madde eklendi. Buna göre "Kanunen bakmakla yükümlü olduğu 18 yaşını tamamlamamış özürlü ailelerine ve yakını bulunanlara bakım ilişkisi fiilen gerçekleşmek kaydıyla bu kanunun birinci maddesine göre belirlenecek aylık tutarının yüzde 300'ü tutarında aylık bağlanması hüküm altına alındı. Böylece özürlü yakını 56 bin aile sevinçle valiliklere ve kaymakamlıklara müracat etti. Ancak yasanın aynı maddesinde (değişik birinci fıkra: 5/3/1992- 3783/1 md.) özürlü aylıklarından faydalanacaklar için "... Muhtaçlık maaşı bağlanacak kişilere İl veya İlçe İdare Heyetleri'nden alacakları belgelerle durumunu kanıtlayan Türk vatandaşlarına hayatta bulundukları sürece, 300 gösterge rakamının her yıl bütçe kanunu ile tespit edilecek katsayı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanır" şeklinde bir hüküm eklenmiş. Tabii bunun için bazı kriterlere uyulması gerekiyor. Bunun için 2022 sayılı yasanın birinci maddesinde gösterge rakamı bin 550. 2007 yılında 5 bin 565 sayılı Merkezi Yönetim Bütçe Yasası'nda kabul edilen memur aylık katsayısının 0.04605 olduğunu görüyoruz. Bu şu anlama geliyor. 18 yaşından küçük özürlüye aylık bağlanabilmesi için ailelerinin aylık gelirinin en fazla bu iki rakamın (1550x0.04605=71.375 YTL) çarpılması sonucu elde edilen gelirin 71 YTL'yi geçmemesi gerekiyor. Özetle, parası olmayan özürlü vatandaşın maaş alması artık hâyâl. Dikkatlerden kaçan bir başka uygulama ise yine özürlülerle ilgili... Özürlü maaşı alacakların evinde buzdolabı ve televizyon gibi eşya bulundurmaması gerekiyor. Rezalet bununla bitse iyi. Uyarmadı demeyin! Maaş almaya niyetliyseniz tamtakır bir evde oturmanız şart. Şaka söylemiyorum. Eğer birilerinden eski TV ve buzdolabı alıp evinize koyarsanız özürlü maaşını unutun.
Şimdi sıra sizlerden gelen şikayetlerde:
Aylık 419 YTL alabilirsiniz * Çocuğumun engel derecesi yüzde 90. Sosyal Hizmetler'e evde bakım hizmetlerinden yararlanmak için başvuruda bulundum. Gelirim babamdan kalan 154 YTL'lik SSK maaşı. Kirada oturmaktayım ve bir çocuğum da asker. Bu durumda bakım ücreti alabilir miyim? Menderes Makadonyalı Sizin sorununuz Balıkesir'den yazan Ramazan Serdar Taplaktepe'yle hemen hemen aynı. Eğer çocuğunuzun raporunda 'ağır engelli' ibaresi varsa evde bakım hizmeti altında aylık 419 YTL alabilirsiniz. Bulunduğunuz yerdeki Sosyal Hizmetler Müdürlüğü'ne başvurun.
* Eşim ve oğlum özürlü. Eşim SSK'dan emekli 500 YTL maaş alıyor. İlaç masraflarımız çok ağır olduğundan daha önce devletin verdiği 67 YTL yardımı aldık. Kimse 'İleride başınıza birşey gelir. Bu parayı almayın' demedi. Şimdi devlet verdiği üç kuruşun katmerli faizini istiyor. Borcum 6 bin 500 YTL. Bu parayı ödeme gücüm yok. Her gün kapımıza icra geliyor. Bana bir yol gösterin. Refiye Gönüldenmez/ Zeytinburnu-İstanbul Refiye Hanım, bu rezaleti defalarca dile getirdim. Sizin gibi bir dilim ekmekle karnını doyurmaya çalışan engelli bir kişi kazara geçici bir işte çalışıp da maaş aldığı kuruma haber vermeyenlerin aldığı (67 YTL) özürlü maaşı Sandık tarafından "haksız kazanç elde ettikleri gerekçesiyle" yüzde 50 faiziyle geri istenmişti. Bu borçları ödeyemeyen 36 bin 200 kişinin kapısına icra dayanmış durumda. Zonguldak Türkiye Sakatlar Derneği üyesi 5 kişi (9.6.2004 tarih 45-284 sayı) İş Mahkemesi'ne açtığı davayı kazandı. Mahkeme "Verilen para günlük ihtiyacı karşılayamayacak düzeyde olduğundan ve kişi ağır engelli olduğundan geçimini dengeleyebilmek amacıyla bu parayı almıştır" diyerek davalının 8 bin 592 YTL'lik borcunu ödemesine gerek görmedi. Bu karar 2022 mağdurları için emsal teşkil edeceğinden aynı yolun izlenmesinde yarar var. Dava açmayacak durumda olanlar için başka sevindirici gelişmeler de oluyor. Seçimlerden önce bir defalığa mahsus af taslağı Meclis Komisyonu'ndan geçti. Önümüzdeki günlerde Meclis Genel Kurulu'nda görüşülecek. Kısaca yanlış hesap Bağdat'tan dönecek. Biraz sabır...
İşte size fıkralık bir olay "Özürlü maaşı almak için kaymakamlığa müracat ettik. Evimize 3 kişi gelip bazı sorular sorup gitti. Bekledik ki maaşımız bağlanır. Kimse arayıp sormuyor. Akıbetimizi öğrenmek için kalkıp tekrar müracat ettiğimiz yere gitik. Aldığımız yanıt 'Evinizde buzdolabı ve çamaşır makinesi var. Maaş almak için yasada belirtilen kriterlere uymuyorsunuz' dediler. 'Efendim o eşyaları bir hayırsever verdi' desem de dinletemedim. Sonuç olarak görevliler teftişe gittiği evlerde, eşyaları da gözlemliyor ve özürlünün aylık gelirinin 71 YTL'den fazla olduğuna kanaat getirip maaş bağlamıyor. Yazılan, çizilen ve anlatılanlara göre maaş veriliyor. Özürlünün ölmemek için aç kalma testlerini de başarıyla geçmesi gerekiyor. Dilekçeyle başvurun * 1 Ekim 1991 tarihinde sigorta numarası aldım. 1 Ekim 1993 tarihinde sigorta primlerim ödenmeye başladı. 21 Mart 1994 tarihinde İşçi Bulma Kurumu tarafından sağlık raporu almam için gönderildiğim devlet hastanesinden yüzde 45 oranında sakatlık raporu aldım. 16 yılım doldu prim gün sayım 4 bin 900. Çalıştığım işyerinde vergi indiriminden yararlanmadım. Erken emekli olabilmem için vergi muafiyet belgesi istediler. Bu kez aynı hastaneden aldığım rapor derecesi yüzde 25. Sağlık durumum düzelmedi bilakis arttı. Oranın aşağıya çekilmesini doktorlara sorduğumda değerlendirme kriterleri değişti denildi. Benim şu anda ne yapmam gerekiyor. Bursa/ Metin Kılıç Değişen 'Sağlık Kurulu Rapor Yönetmeliği' senin gibi sayısız insanı mağdur ediyor. Şu an Maliye Bakanlığı, 'Sağlık Kurulu' tarafından maalesef hastanelerden alınan raporlar budanıyor. Yani sakat biri Maliye tarafından maratoncu yapılıyor. Size önerim yasal haklarınızı kullanıp bir dilekçe ile bulunduğunuz yerdeki sağlık müdürlüğüne başvurun.