Ramazan ayı ve Kur'an
Ramazan ayında oruç tutulmasının en önemli sebeplerinden ikisi Kadir Gecesi'nin bu ayda bulunması ve Kur'an'ın bu gecede indirilmeye başlanmış olmasıdır. Aşağıdaki ayet ve açıklamalar bu bağlantıyı gösterecektir. 185.Kur'aninsanlarabirrehber,burehberliğinapaçıkdelilivedoğruyuyanlıştanayırdedicibirölçüolarakRamazanayındaindirilmiştir.Bundandolayı,sizdenkimbuayaulaşırsa,baştanbaşaoruçtutsun.Ancakhastaveyaseyahatteolan,başkagünlerdeaynıgünlermiktarıncaoruçtutsun.Allahsiziniçinkolaylıkdiler,zorlukçekmeniziistemez.Bütünbunlar,sayıyıtamamlamanızvesizedoğruyolugöstermesinekarşılık,Allah'ıtazimetmenizveO'naşükretmeniziçindir. 1. "Ramazan ayı." ŞehrveRamazanKelimelerininAnlamİçeriği: Şimdi Ramazan ve şehr kelimelerine bir göz atalım. Şehr kelimesinin fiil kalıbı olan şehera, "bir şeyi şöhretlendirmek, ilan etmek, çıkarmak"; kılıçla beraber kullanılınca, "kılıcı kınından çıkarmak"; mekanla beraber kullanılınca, "bir yere yerleşmek"; hamile kadınla ilgili olunca, "doğum vaktinin yaklaşması" manalarına gelmektedir. "Aya, yani otuz günlük zaman dilimi"ne de şehr denmektedir. Bu kelime "parlamak, şöhret bulmak, yani öne çıkmak" manasını da ifade etmektedir. Sahip olduğu malları "teşhir etmek" de bu kelimeden türemiştir. Kur'an'ı Kerim'de şehr veya eşhur kelimesi, senenin 12 bölümünden biri olan ve 29 veya 30 günden meydana gelen zaman dilimini ifade etmektedir. Ramazan kelimesi ise rameda fiilinden türemiştir. Fiil kalıbında alındığında "mızrak ve ok gibi aletleri mengenede sıkıştırıp keskinleştirmek, sivriltmek, günün sıcaklığının artması, sıcağı çok olan yerde yalın ayak yürümek, susuzluktan içi yanmak, bilemek, öfkelendirmek"; oruçla beraber kullanılınca, "oruca niyet etmek" anlamlarına gelir. İsim olarak "Arap aylarının dokuzuncusunun adı"dır. "Güz döneminde yağan yağmur" manasına da gelmektedir. Şehr kelimesi ile Ramazan kelimesi bir araya gelince "Ramazan ayı" anlamını ifade etmektedir. Bu iki kelimenin bir araya gelmesinden, bir çok çıkarımlar yapılabilir. Ramazan ayında tutulan orucun insanın maneviyatında meydana getireceği gelişimi, zenginlik ve değişimleri şu şekilde sıralayabiliriz: a) "Kılıcı kınından çıkarmak" manası ile şehr; "inceltmek ve bilemek" manası ile ramed kavramlarının bir araya gelmesinden, orucun insanın duygularını incelttiği ve onu şeytana karşı bileyip kılıç ve ok haline getirdiği anlaşılabilir. Mengenede sıkıştırılıp bilenen kılıcı ve inceltilen oku ifade eden ramed kelimesi, Ramazan ayında tutulan orucun da insanın duygularını disipline ederek bilediğini ve incelttiğini gösterir. Bu inceltme ve bileme, nefse ve şeytana karşı verilecek mücadelede insanı daha hazırlıklı ve kuvvetli kılar. İncelen ok hedeften şaşmaz. Orucunu tutan insanın, gönlü inceldiği için Allah'a doğru olan yolculuğunda şaşırmayacak; incelen ok gibi hedefine varacaktır. b) Maneviyatı, ihlası, huşuu ve samimiyeti arttıran orucun Ramazan ayında tutulması nedeniyle şehr ile ramazan kelimeleri birlikte kullanılmaktadır. Sıcağı çok olan bir yerde, yalın ayak yürümek manası ile rameda kavramı orucun, cehennemin üzerine basarak insanı karşıya geçireceğini; mü'minlere, dünyadaki kötülüklerin meydana getirdiği ateşin üzerine basarak yürüme gücü vereceğini ifade etmektedir. Ateşten etkilenmeden, onun hararetini hissetmeden üstüne basarak yürümek, büyük bir manevi olgunluk ister. c) "Güz döneminde yağan yağmur" manası ile ramd kelimesi, kalp ekranındaki kirleri temizleyecek olan orucun rahmet yağmuru gibi olduğunu ifade etmektedir. Oruç, insanın günahlarını, manevi kirlerini ve davranışlarındaki pislikleri temizleyen bir ibadettir. Kir ve pisleri temizlenen şeyin parlayıp ortaya çıkması gibi, günahları ve kalbin kirlerini temizleyen, şahsiyeti ortaya çıkaran oruç da insanın içini temizleyip parlatır ve böylece insan, kendini tanımaya başlar. İşte "şehr-i Ramazan" ifadesindeki şehr kelimesi, bunu ifade etmektedir. d)Şehera kavramı "şöhret bulmak" manasına da gelmektedir. Orucunu tutan kişi, Allah katında bir değer kazanmakta; bu da ona manevi şöhret getirmektedir. İnsana Allah katında şöhret kazandıran oruç, bu ayda tutulduğu için bu ismi almıştır. e) Yerleşmek manası ile şehera kelimesi, orucun insanın şahsiyet ve maneviyatında yerleşmişliği, dengini bulmayı ve sağlamlaşmayı meydana getirdiği için bu ismi almaktadır. Manevi değerlerin insanın şahsiyetine yerleşmesi, duyuların oynaklığını yitirip sabitleşmesi, aklın ve imanın nefis ülkesine yerleşmesini temin etmektedir. Aklın nefis ülkesine yerleşmesi, büyük bir mücadelenin zaferle bitmesi demektir. İşte oruç, bu zafere yardım etmekte, aklın orada yerleşmesini temin etmektedir. f) Hamile kadının doğum zamanının yaklaşması manasıyla şehera kelimesi, orucun insanın gönlünde manevi oluşumların doğmasını temin ettiğini ifade etmektedir.