Kadınların kabusu olan adet sancısı bazen öyle şiddetli yaşanıyor ki, ağrı kesiciler bile fayda etmiyor. Uzmanlar, şiddetli sancının hastalık habercisi olabileceğini belirtiyor.
KADINLARIN yarısından fazlası adet döneminde az ya da çok mutlaka ağrı çekiyor. Ancak yüzde 10 kadarı öylesine şiddetli bir sancı yaşıyor ki, ortalama bir-üç gün boyunca kendini iş göremeyecek kadar kötü hissediyor, hatta yataktan kalkamıyor. Çoğu kez normal kabul edilen adet sancılarının bu derece şiddetli yaşanması, farklı hastalıkların habercisi olarak değerlendiriliyor.
KASILMALAR OLUYOR Adet ağrısı kramp tarzında, bele ve kasıklara, bazen de bacaklara vurabilen şiddetli bir ağrıdır. Bazı kadınlarda adet ağrısına; bulantı, kusma, sinirlilik, kabızlık, sık idrara çıkma gibi şikayetler de eklenebilir. Sancılı adet görme aslında normal adet görme mekanizmasının bir parçası olan rahim kasılmalarının kadın tarafından aşırı ağrı şeklinde hissedilmesidir. Adet kanamasının çok aşırı olmaması ve kan kaybının kısıtlanması için regl döneminde rahim bir miktar kasılır. Ancak bazı kadınlarda bu kasılmaların şiddeti gerçekten de çok fazla olur. Kasılmaları sağlayan maddeler, rahimde bölgesel olarak salgılanan maddelerdir. Ağrıya yol açan olayın ise bu maddenin aşırı miktarda salgılanması ya da kadında bu maddelere karşı ağrı şeklinde aşırı duyarlılık cevabı oluşmasının düşünülmektedir. AĞRI KESİCİLER... Tedavide de, bu maddelerin oluşumunu engelleyen ağrı kesiciler kullanılır. Adet sancıları ağrı kesicilerle kontrol altına alınabiliyorsa ve başka bir jinekolojik belirti yoksa, jinekolojik muayene çok gerekli değildir. Ancak adet sancıları çok şiddetli ve genel olarak iyilik halini etkilemeye başlamışsa, sıradan ağrı kesicilerle kontrol altına alınamıyorsa veya iş gücü kaybına neden oluyorsa mutlaka jinekolojik değerlendirme yapılmalı, gereken tedavi uygulanmalıdır. Jinekolojik muayenenin amacı, adet sancısının, farklı ve önemli bir nedenle ortaya çıkıp çıkmadığını saptamaktır. Burada da genellikle doğurganlık çağındaki kadınlarda görülen ikincil (sekonder dismenore) adet ağrısı denilen sebepler söz konusudur. DOĞUM KONTROL HAPLARI Adet sancısı ile yumurtlama arasında da yakın bir ilişki bulunuyor. Ağrı kesicilere cevap vermeyen durumlarda doğum kontrol hapları ile yumurtlamanın ortadan kaldırılması, adet sancısını da sorun olmaktan çıkarabilir. Bu tedaviden de fayda görmeyen kadınlarda ileri derecede inceleme gerekir. Bu amaçla 'laparoskopi' adı verilen yöntemle karın boşluğu incelenir. İncelemede genellikle 'endometriozis' saptanır ve tedavisi daha farklıdır. Bazen geçirilmiş iltihaplar veya operasyonlara bağlı yapışıklıklar da ağrı sebebi olabilir. Bu gibi durumlar saptanırsa laparoskopi anında, gerekli tedavi cerrah tarafından uygulanır.
PSİKOLOJİK MUAYENE Adet sancılarının oluşumunun psikolojik açıdan şüphelenildiği durumlarda ise doktor önerisine göre psikiyatri konsültasyonu da gerekebilir. Sonuç olarak, özellikle daha önce olmadığı halde sonradan ortaya çıkan ve zaman içerisinde artış gösteren adet sancılarında mutlaka jinekolog muayenesi gerekir. Erken teşhis pek çok hastalığın tedavisini kolaylaştırır.