Epilepsi bir akıl hastalığı değil. Uzmanlar, hastalığın çocuk sahibi olmayı engellemediğini belirtiyor. Ancak rahatsızlık kesinlikle eşten gizlenmemeli.
Kadınların, yaşam boyunca erkeklerden farklı çalışan bir hormonal sisteme sahip olması, adet görmesi, gebelik, emzirme gibi özel durumların bulunması, doğum kontrolü yaparken sorunlarla karşılaşabilmesi açısından ayrıca ele alınmaları gerekiyor. Bazı epilepsili kadınlarda adet dönemleri ile nöbetler arasında bir ilişki olduğu, nöbetlerin bu dönemde arttığı veya kimi hastalarda sadece bu dönemlerde geldiği biliniyor. Nöbet sıklığında adet dönemine yakın zamanlarda artış görülebiliyor. Bu durum cinsiyet hormonlarının beyindeki sinir hücrelerinin uyarılma eşiğini değiştirmesiyle ilgili. Böyle durumlarda adet döneminde ek tedaviler uygulanabiliyor. Ancak yine de adet döneminde artış olduğu biliniyorsa o günlerde daha dikkatli olmak, uykusuzluk, yorgunluk gibi tetikleyici faktörlerden kesinlikle sakınmak gerekiyor.
KORUNURKEN DİKKAT! Doğum kontrolü için hap kullanmayı düşünen kadınların dikkat etmesi gereken bazı noktalar bulunuyor. Nöbetleri engellemek üzere verilen bazı antiepileptik ilaçların (AEİ) karaciğerde doğum kontrol hapları yıkılımını arttırarak etkinliğinin vücutta azalmasına yol açabilir. Bu nedenle eğer bu tip bir ilaç kullanılıyorsa, doğum kontrol hapının içerdiği hormon miktarının arttırılması düşünülebilir. Aksi halde gebe kalma riski ortaya çıkabilir. Öte yandan doğum kontrol hapları da bazı antiepileptik ilaçların etkisini azaltabiliyor.
ESAS OLAN SAĞLIK Epilepsisi olan kişilerin evlenip evlenemeyeceği, çocuk sahibi olup olmayacağı hep tartışılır. Oysa evlilikte önemli olan, genel anlamda sağlıklı olmak. Epilepsi hastalığının olması evlenmeye ya da çocuk sahibi olmaya engel değil. Ancak evlenmeyi planlanan kişiye hastalığın söylenmesi, hekime birlikte gidilmesi gerekiyor. Bu durum hem evlilik, hem de sağlık açısından önemli. Epilepsiye diğer hastalıklar gibi yaklaşılmalı, akıl hastalığı bozukluğu gibi davranılmamalı.
HEKİME DANIŞIN Cerrahpaşa Tıp Faklültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Türk Epilepsi ile Savaş Derneği Başkanı Prof. Dr. Çiğdem Özkara, gebeliğe hekime danıştıktan sonra karar verilmesini öneriyor ve ekliyor: "Bir taraftan nöbetlerin kontrol altında olması beklenir, diğer yandan kullanılan ilaçlar kesilmez ama nöbet geçirmeyi engelleyecek en düşük dozda tutmaya çalışılır. Gebelik süresince epilepsi hastalığı için ilaç kullanmaya devam etmek gerekiyor. Ne yazık ki birçok kadın gebe kaldığını öğrenir öğrenmez ilaç kullanmayı kesiyor. Bu durum nöbetlerin her zamankinden daha şiddetli ve uzun gelmesine ve hastanın "status epileptikus" denilen yaşam için tehlikeli olabilecek bir sorun yaşamasına yol açabilir. Gebelik sırasında ilaç değişikliği yapmak, ilaçları kesmek nöbetleri tetikleyebilir. İlaçların düzenlenmesi gebelik öncesi yapılmalı, mümkün olduğunca en düşük dozda ve tek bir ilaçla tedavinin sürdürülmesi gerekir. Çoğunlukla, bir vitamin olan folik asit, bebeklerde oluşabilecek bazı anomalileri engelleme açısından önerilir." Prof. Dr. Özkara, epilepsi nöbetlerinin hamilelikte de sürdüğünü belirterek, şu bilgileri veriyor: "Ancak genel olarak hastaların üçte birinde nöbetler azalıyor. Bir kısmında ise tam aksi bir beyir gösterir. Hormonal veya tedavideki değişiklikler nedeniyle artış olabilir. Epilepsi hastalığına sahip bir annenin bebeğinin sağlıklı olarak doğma oranı yüzde 90'dan fazladır. İlaçların bebek üzerindeki olası yan etkileriyle ile ilgili bilgilerin giderek artmasına rağmen piyasaya yeni çıkan ilaçlar konusunda halen yeterli veri toplanmamıştır. Ancak hangi ilacın kullanılması gerektiği konusunda yine nöroloji uzmanının görüşlerine göre davranmak önemli. Çünkü ilaç seçimini etkileyen pek çok etmen bulunuyor. Öte yandan, gebelik süresince yapılacak ultrason, doğum öncesi diğer tanı yöntemleriyle birlikte olabilecek sorunların büyük ölçüde erken dönemde ortaya çıkması sağlanır."
UZMANLAR BİRLİKTE Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Bora, epsilepsi hastalarının herhangi bir anne adayına göre biraz daha fazla risk taşıdığını vurgulayarak şöyle konuşuyor: "Bu risk çok yüksek değil. Önlemlerle epilepsi hastası kadınların büyük bir çoğunluğu sağlıklı bir bebek dünyaya getirebilirler. İdeal olan, gebelik süresince hastayı izleyecek epilepsi konusunda deneyimli bir nöroloji uzmanı, kadın hastalıkları ve doğum uzmanının ekip olarak çalışmasıdır. Epilepsisi olan anneler çocuklarını emzirmeli. Hiçbir besin anne sütünün yerini alabilecek nitelikte değil. Bu nedenle ancak ilaçlar anne sütüyle bebeğe geçebileceği için herhangi bir değişiklik görülürse hekime başvurulması, bebeğin dikkatli izlenmesi yerinde olur."
EPİLEPSİLİ ANNELER Epilepsi hastası annelerin ya da anne adaylarının bazı konularda dikkatli olması gerekiyor.
* Yeterli oranda dinlenmeye, uyumaya çalışın. Özellikle bebeğin yeni doğduğu, dönemlerde anne uykusuz kalabilir. Evde yardımcı biri olmalı.
* Herhangi bir nöbet geçirme durumunda çocuğun üstüne düşmekten kaçınmak için duvara dayanarak, etraf yastıklarla çevrilerek düz bir zeminde bebeğin beslemesi ve altının değiştirilmesi uygundur.
* Gece uykuyu bölüp süt vermek nöbetleri tetikliyorsa bu duruma çare olarak anne sütünü önceden sağıp gece bir başkası sütü bebeğe verebilir.
* Bebek katı gıda almaya başladığı zaman yatağının zemine yakın olması ve beslerken yanına oturulması uygun olur.
* Bebek kucaktayken etrafta yastıkların ve yumuşak şiltelerin olmasına dikkat edilmeli.
* Epilepsili anne kesinlikle bebeğe banyosunu tek başına yaptırmamalı.
* Bebeği kucakta taşımak yerine bir bebek arabasına koyarak gezdirmek daha doğru olacaktır.
* Bebeğin yanında sıcak içeceklerden ve sigara tüketiminden kesinlikle kaçınmalıdır.
Servisi 
