Garanti Bankası eski Genel Müdürü Akın Öngör, yöneticilik dehasını şarap fabrikasında gösteriyor. Emekliliğinin tadını ise dünyayı gezerek çıkartıyor.
Liderlik özellikleriyle iş dünyasında kendine özgü bir yeri olan Garanti Bankası eski Genel Müdürü Akın Öngör, iş yaşamına 55 yaşında veda ederek hobilerini yaşamak için emekliye ayrıldı. Manisa'da şarap bağı kurdu; yelkenli tekneyle Atlantik ve Pasifik'i geçti. Biz de bu farklı liderle hayat ve başarı üzerine sohbet ettik...
Garanti Bankası'nda daima bir Akın Öngör ekolü vardır, sizin diğerlerinden farkınız neydi? Bankada 4 yıl Genel Müdür Yardımcılığı yaptım. İbrahim Betil Genel Müdür'dü. Geleneksel mevduata yönelik eski bir bankayken, iş planıyla piyasaya göre çalışma yaptık. Rahmetli Ayhan Şahenk bana 'Sizi genel müdür yapmayı düşünüyorum; bankada nasıl değişiklik yapabileceğinizi düşünün' dedi. 317 şube, yaş ortalaması 50, yabancı dil bilen sadece 40 kişinin olduğu 6 bin çalışan. Teknoloji sıfırdı. Kısa sürede hiyerarşiyi en aza indirdim.
'DEĞİŞİM YILLAR SÜRÜYOR' İlk neler yaptınız? Yuvarlak masa aldırttım. Genel müdür ve yardımcıları her pazartesi oturacak ve ortak karar verecek. İtiraz oldu, çünkü imparatorluklar yıkılıyordu. Ama tüm bunlar yıllar sürdü.
Rakamsal etkiler ne oldu? Şube sayısını 317'den 151'e indirdik. Personel başına üretilen kâr 10 bin dolardan 120 bin dolara çıktı. Piyasa değeri 150 milyon dolardan hisseleri 5 milyar dolara çıktı.
Genel Müdür'lükten ayrılırken Ergun Özen'i siz önermişsiniz? 5 yıl önceden Ayhan Şahenk'e '2000 yılında emekli olacağım' dedim. Bırakırken 4 isim önerdim. Yeni birinin bankayı öğrenmesi 2 yıl sürer.
General Electric ortaklığı? Ferit Şahenk başarılı müzakereler sürdürdü. ABN Amro ve Citibank da vardı. Tamamını satmadı. Hem yarısını satarak nakit girişi sağladı, hem de bankanın değeri arttı. Çok akıllıca. GE'in gelmesi müthiş. Sermaye ihtiyacı olduğunda ileride sıkıntı olmayacak. İyi ki Intesa değil, GE oldu.
'YABANCI SERMAYE GEREK' Sektördeki yabancı oranını nasıl buluyorsunuz? Şu an yüzde 38.8, hiç ürkütücü değil, çok sağlıklı. Yabancı sermayeden yararlanmak gerekir.
'Bankalarımızı kaptırıyoruz' görüşünde olanlar var? Hayır, hiçbir şey kaptırmıyoruz. Çek Cumhuriyeti gibi yüzde 99'u yabancı olursa evet. Yüzde 55-60'a kadar hiçbir şekilde rahatsız olmam.
22 Temmuz'un etkisi ne olur? Seçimler yumuşak ve esnek geçecek. Darbe olmayacak. Ben demokratım. 'Asker gelsin kurtarsın' demem.
Seçimden ne çıkar? Şu an en büyük parti AKP. Yaklaşımları daha yumuşak, adaylarından belli. Türkiye Irak'a girerse herşey ters gider. DP, barajı geçerse, koalisyon olur. Büyük ihtimalle de geçer.
55 yaşında kararlılıkla emekli oldunuz. Çok mu planlısınız? Bu konuda planlı ama her konuda değil. Memur çocuğuyum. Maddi açıdan sıfırla başladım. Üç kardeş hepimiz iyi eğitim aldık. Yaşamımda hep başarılı ve arkada iz bırakan olmak istedim. Hayat sadece iş değil. O dönem sabah 6.5'tan akşam 11'e kadar çalışıyordum. Elim ayağım tutarken, sporcuyken 55'te bıraktım.
t Parayı ve gücü bırakmak zor gelmedi mi? Genel müdürken çok para kazanıyorsunuz. Vergi sıralamasında 31. olmuştum; ücret artı prim tabii. Ama demek ki diğerleri vergi kaçırıyormuş, ben 31. olduğuma göre! Hiçbir zaman 'uçağım olsun' diye düşünmedim. Bırakması zor olan para değil, güçtür.
'SÖZLERİNİ TUTMADILAR' Şarap işine girdiniz ama çok da kârlı değil gibi geliyor bana? Beklentim yok. 6 bin 500 şişe ürettik. Şarap normalde 1-2 milyon şişe üretilir. Benim işimde ticari taraf yok. Gelecek kâr bir okula aktarılacak.
Biraz bağı anlatır mısınız? Akhisar'da bağı başlattık. Şaraphane yaptık. Selendi markamız Türkiye'de ilk şato şarabı. Her şey aynı yerde yapılıyor. Butik bir şarap. Al Gore da Çırağan'daki yemekte bizim şarap için 'Fantastic wine' dedi.
Bodrum'daki Liderlik Enstitüsü projeniz neden gerçekleşmedi? Söz veren işadamları para vermedi. Toplam 3.5 milyon dolarlık bir yatırım gerekiyordu. 100'er bin dolar verecek 45 kişi tamamdı. Para istediğimde sadece 9 kişi yatırdı. Anladım ki, Türkiye'de anonim iş yapılmıyor.
Kimler para verdi? Garanti Bankası, Nurol, Mavi Jeans, Gama İnşaat, Orjin grup, Asım Kibar...