Adından dolayı pek çok kişide kanseri çağrıştıran polikistik over sendromu adeta tüm kadınların kabusu. Çocuk sahibi olmayı engelleyen hastalığın sebebi ise hâlâ bilinmiyor.
Anneliğin önündeki en büyük engellerden biri olan polikistik over sendromu, kadınların yaklaşık yüzde 4-6'sında görülüyor. Hastalık, yumurtalıklarda yaşanan bir sorun olarak kendini gösteriyor. Normal olarak her ay yumurtalıklarda birkaç yüz yumurta bir yarışa girer ve gelişen yumurta olmak amacıyla büyümeye başlar. Bunlardan en güçlüsü büyür ve diğer yumurtaların büyümesini engeller, dolayısıyla her ay bir yumurta gelişir ve diğerlerini imha eder. Polikistik overde ise bu düzende bir aksaklık yaşanır. Bütün yumurtalar bir anda gelişmeye başlar ve hiçbiri tam gelişme düzeyine gelişemez ve orta boyda takılı kalırlar.
SIVI DOLU KESECİKLER Yumurtalığın içinde kalan bu yumurta kesecikleri aynı zamanda erkeklik hormonu da salgılandığı için polikistik over belirtileri gözlenir. Yumurtalıklara ultrasonla bakıldığında ise orta boy tespih tanesi gibi kesecikler görülür. Bu nedenle polikistik over; içinde çok sayıda içi sıvı dolu kesecik olan yumurtalık anlamına geliyor. Birçok kişi bu hastalığı adı nedeniyle kansere neden olacağını düşünür. Ancak polikistik overin yumurtalık kanseri ile bir ilgisi bulunmamaktadır.
BELİRTİLERİ NELERDİR? Polikistik over sendromu kendini, düzenli yumurtlama olmaması ve buna bağlı olarak adet düzensizliği ve vücutta erkeklik hormonunun artmasının getirdiği bazı sonuçlarla gösterir. Erkeklik hormonunun fazlalığına bağlı olarak da deri yağlanır ve akneler oluşur, vücutta erkeksi tüylenme denilen dudakların üst kısmında ve yanaklarda tüylenme gözlenir. İleri aşamalarda ise göğsün ortasında, çevresinde ve karnın alt kısmı ile bacakların diz üstü kısımlarında tüylenme ortaya çıkar. Ancak bu hastalık kişiden kişiye göre farklılık gösterir. Yani, her polikistik over hastasında adet düzensizliği ya da kıllanma görülmeyebilir. Bu hastalıkta genetik ön plandadır. Anneden geçebildiği gibi babadan da geçme ihtimali vardır. Polikistik over sendromu yaşayan kadınlar genellikle kıllanma, akne, adet düzensizlikleri ya da çocuk sahibi olamadıkları için hekime başvuruyor. Tedavi ise kadının bebek sahibi olmak isteyip istememesine göre şekilleniyor ve basamak tedavisi adı verilen adım adım gidilen bir tedavi şeması izleniyor. Eğer hasta çocuk istemiyorsa yapılacak birkaç nokta bulunuyor.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ Öncelikle adet düzenini sağlamak gerekiyor. Çünkü uzun süreli adet görmeyen bu kadınlarda östrojen tek başına rahim içine etki etmeye başlıyor ve sonuçta rahim kanseri riskini artıyor. İkinci nokta, tüylenmesini yok etmek oluyor ve bunun için de antiandrojenler kullanılıyor. Androjen düzeylerini en iyi düşüren şey de doğum kontrol hapları. Bu sayede hem adet düzeni sağlanabiliyor ve rahim kanseri riski azaltılıyor, hem de tüylenme azaltılabiliyor. Üçüncü nokta ise, insülin rezistansına bağlı olarak oluşan kilo sorununu dengeye sokmak oluyor. Eğer hastada insülin direnci saptandıysa bu direnci azaltan ilaçların kullanılması, karbonhidrattan yoksun diyet ve egzersiz en faydalı tedavi olarak gösteriliyor.
EĞER ÇOCUK İSTİYORSA... Polikistik over sendromlu kadın çocuk istiyorsa, hastanın insülin direncini düşürüp yumurtlaması sağlanmaya çalışılıyor. Bazı kadınlarda haplar etkili olup olumlu sonuca ulaşılırken, bazılarında haplar yeterli olmuyor. Bu durumda iğnelere başvuruluyor. İğnelerle yumurtlatma işlemi gerçekleştirilmeye çalışılıyor. Eğer iğne yönteminden de yanıt alınmazsa aşılama ya da tüp bebek tedavisine geçiliyor.