Defineciler buldukları kültür varlığı üzerinde hak iddia edemiyor. Ancak kazı masraflarının ödenmesini istiyor....
Kazıda bulunan hazine ya da tarihi eser, definecinin en büyük sorunları arasında yer alıyor. "Define ya da kültürel miras bulduğumda ne olacak?", "Devlet bana hakkımı ödeyecek mi?" diye soran defineci, emeğinin karşılığını alamamaktan yakınıyor. Yasaya göre, arama sırasında define yerine kültür ve tabiat varlığı bulunursa arama derhal durduruluyor ve yetkililer ilgili bakanlığa durumu bildiriyor.
İhbarcıya ödül var Defineci de bulduğu bu kültür ve tabiat varlığı üzerinde hiçbir hak iddia edemiyor. Eğer bir medeniyete ait kalıntı ortaya çıkarsa herhangi bir hak talep edemeyen defineci, yaptığı masrafların geri ödenmemesinden şikayet ediyor. Bu konuda yetkililerin daha duyarlı davranmasını isteyen defineci, en azından kültürel miras bulduğunda o güne kadar yaptığı masrafların devlet tarafından geri ödenmesini istiyor. Kültür ve Tabiat Varlıkları'nın üzerinde hak talep edemeyen definecilerin durumu, 'hazine' bulunduğunda ise değişiklik arz ediyor. Mezar, lahit, bir medeniyete ait kalıntılar, vb. haricinde kazı yapılan bölgede define çıkacak olursa, görevliler Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkililerine bulunan hazineyi teslim ediyor. Bulunan hazine, bakanlığa verildikten sonra o günün şartlarına göre definenin değer tespiti yapılıyor. Eğer define kamu arazisi ya da definecinin kendi arazisinde ise defineciye bulunan hazinenin değerinin yüzde 50'si, özel arazi üzerinde ise yüzde 40'ı veriliyor. Burada mülk sahibine yüzde 10'luk bir pay ayrılıyor. Devlet tarafından, kaçak kazı yapan kişileri ihbar edenlere de yüzde 7.5 oranında ödül veriliyor.