Gebelikte geçirilen hastalıklar, zor, erken ve düşük kilolu doğum, bebeklerin gözlerinde şaşılığa yol açabiliyor... Gebelikte geçirilen hastalıklar, zor, erken ve düşük kilolu doğum, bebeklerin gözlerinde şaşılığa yol açabiliyor....
Bebeklerde ve çocuklarda görülen göz hastalıklarının başında şaşılık geliyor. Anne-babaların, dünyaya gözlerini açan minik yavrularına, gözleri gibi bakması gerekiyor. Gözlerin paralel duruş pozisyonunun bozulmasına şaşılık deniyor. Gözler, burun köküne doğru veya dış tarafa kayabileceği gibi, yukarı veya aşağı pozisyonlara da kayabiliyor. Şaşılıklar genel olarak kas felçlerine bağlı olarak oluşuyor.
GİZLİ ŞAŞILIK NEDİR? Gözlerden birinin katapılmasıyla görülen kayma da 'gizli şaşılık' olarak adlandırılıyor. Toplumumuzda bu tip gizli şaşılıklara oldukça sık rastlanıyor. Her iki göz açıkken birleştirici bir mekanizma ile beyin gözlerin paralel durmasını sağlıyor. Ancak gözlerden biri kapatıldığında bu mekanizma bozuluyor ve kapatılan gözde kayma ortaya çıkıyor. Hasta genellikle kaymanın farkına varmıyor. Gözlerde yorgunluk hissi, kızarıklık, ağrı, kuruluk hissi ve baş ağrısı gibi şikdoktora başvuruyor. Eğer hastada bir görme kusuru da var ise bu şikayetler daha erken ortaya çıkıyor. Özellikle yakın okuma sonrasında şiddetli baş ağrıları çekiliyor. Gizli şaşılık uygun gözlükler ve ortoptik (aletlerle) egzersizlerle tedavi ediliyor.
OLUŞUM NEDENLERİ Kas felçlerine bağlı oluşan şaşılıklarda genellikle felce neden olan bir durum söz konusudur. Yüksek tansiyon, şeker hastalığı, damar hastalığı olan kişilerde veya çarpma ve kazalara bağlı olarak oluşabiliyor. Kas felçlerine bağlı olmadan da ortaya çıkan şaşılıkların birçok nedeni bulunuyor. Öyle ki; yüksek hipermetropi, miyopi veya astigmatizma bebekte her iki gözde veya tek gözde kaymaya yol açıyor. Gebelikte geçirilen hastalıklar, zor doğum, erken ve düşük kilolu doğum, bebekte görme problemlerine ve buna bağlı olarak da gözde şaşılığa neden oluyor. Ailesel yatkınlık da şaşılıkta önemli rol oynuyor. Bu yüzden, gözlerinde kayma olan ailelerin bebekleri dünyaya gelir gelmez muayene edilmesi gerekiyor. Kayma ateşli bir hastalık veya bir yerden düşme sonrasında da ortaya çıkabiliyor. Merkezi sinir sistemini, yani beyni ilgilendiren bazı hastalıklar da şaşılığa yol açıyor. Bir de çok önemli bazı tümörler sadece gözde kayma ile kendini gösteriyor.
DURUŞU DEĞİŞİYOR Gözdeki kaymalar burun köküne, dış tarafa, yukarı ve aşağı doğru olabileceği gibi, bazı yönlere bakarken gözde hareket kısıtlılığı olarak da ortaya çıkıyor. Gözdeki kayma yakına bakarken ya da uzağa bakarken artış gösterebiliyor. Çocukta kaymalara bağlı olarak baş pozisyonu değişiyor. Örneğin; karşıya bakarken başını eğik tutabiliyor. Çene yukarıda veya aşağıda bir baş pozisyonu da dikkat çekiyor. Bu durum bazen ortopedik bir problem sanılsa da, aslında çocuk, daha iyi görebilmek için kendisine pozisyon ayarlamaya çalışıyor.
ANNELER UYANIK OLMALI Bebeklerin ilk 3 aylarında görülen bazı kaymalar, 6 aya kadar kendiliğinden düzeliyor. Ancak, bu aydan sonra düzelme görülmezse, tedavi gerekiyor. Sabit olan kaymalar karşı ise annelerin uyanık olması şart. Sabit tek taraflı bir kayma gözde tembelliğin ya da başka problemlerin habercisi olabiliyor. Ayrıca gözünde kayma olsun veya olmasın bebeklerin 1 yaş içinde mutlaka bir göz hekimi tarafından değerlendirilmesi, göz tembelliğinin erken dönemde tespiti açısından hayati önem taşıyor.
DOĞUMSAL KAYMALAR Bazı tip göz kaymaları bebeklerin ilk ay ve sonrasında ortaya çıkıyor. "Doğumsal kaymalar" olarak adlandırılan bu durumda tek tedavi yöntemi olarak cerrahi işleme başvuruluyor. İlk 2 yaş içinde yapılacak cerrahi müdahale, çocuğa her iki gözünde görme alışkanlığı kazandıracağı, derinlik hissine yani 3 boyutlu görmeye kavuşturacağı için büyük önem taşıyor. Ancak sadece ameliyat ile sorunun bir anda çözülemeyeceği, çocuğun okul dönemine kadar takibi ve tedavisinin sürdürülmesi gerektiği belirtiliyor. Ameliyat sonrası olabilecek kayma takipleri ve görme düzeyinin korunması da ancak bu şekilde yapılabiliyor.
GÖZLÜK İŞE YARIYOR Şaşılığın tedavisinde hem görme kalitesinin korunması hem de estetik görünümün düzeltilmesi gerekiyor. Şaşılık birçok nedenden kaynaklandığı için tedavi de kişiden kişiye göre farklılık gösteriyor. Bir kısım şaşılıkta gözlükle tedavi başarılı sonuç veriyor; çocuk, gözlüğünü taktığında şaşılığı düzeliyor.