Uykuda solunumun geçici bir süre durmasına uyku apnesi deniyor. Gecede 20-30 kez yaşanan bu durum hayati risk taşıyor.
Uykusunda horlayanlar eğer 'uy- ku apnesi' denilen hastalığı yaşı- yorsa, ciddi tehdit altındalar de- mektir. Çünkü, uyku apnesi hastalığında horlama aynı ritmle giderken, birkaç sa- niye için kesilir. Sessizlikten sonra kişi oldukça gürültülü bir şekilde tekrar hor- lamaya başlar. Horlamalar arasındaki sessizlik kişinin dilinin ve boğazının uykuda gevşeyerek solunum yolunu tıkamasından ve solu- num zorlanmasından kaynaklanır. Sessizliği ta- kiben yükses sesli horla- manın nedeni ise, kişinin uyanarak nefes almak için kendisini zorlaması- dır. Solunumun geçici bir süre durduğu, uyku ap- nesi denilen bu olayda normal horlamadan içerdiği risklerle ay- rılıyor. Bu durum bütün gece saatte 20- 30 kere tekrarlayabiliyor. Uyku apnesi olan kişi derin uykuya dalamadığı gibi, bütün uykusunu solunum çabası içinde geçirir ve gündüz uyuma ihtiyacı duyar. Uyku apnesi olanlar genellikle uykuları- nın bölündüğünün farkında değildir ve iyi uyuduklarını zanneder.
YOL AÇTIĞI HASTALIKLAR * Kalp ve damar sistemi sorunları: Apne sırasında kandaki oksijenin ani düş- meleri kan basıncının art- masına, kalp ve damar sis- teminin zorlanmasına ne- den olur. Uyku apnesi olan kişilerin hemen yarısında hipertansiyon vardır ve bu da kalp yetmezliği ile beyin kanaması riskini artırır. Kalp hastalığı olan kişilerde uyku apne- sinin neden olduğu oksijen düşüşleri kalp krizine bağlı uykuda ani ölüm riski- ni artırdığı bilinmektedir.
* Gündüz uyuklama: Derin bir gece uykusu mümkün olmadığından gündüz uyuklamaları, halsizlik ve sinirlilik görü- lür. Uyku apnesi olan kişiler çalışırken, televizyon seyrederken, okurken, otobüs- te ve hatta araba kullanırken uyuklaya- bilirler. Uyku apnesi olup araç kullanan kişilerde trafik kazası geçirme riski 3 ila 5 kat daha fazladır. Ço- cuklardaki uyku ap- nesi genellikle okul başarısındaki düşme ile kendini gösterir.
* Tıbbi tedavilerle ilgili sorunlar: Tıkayıcı tipte uyku apnesi olan kişilerde başka nedenlerle yapılması gerekebilecek ameliyatlarda genel aneste- ziyle ilgili solunum sistemi sorunları ile karşılaşılabilir.
* Beyin faaliyetleriyle ilgili sorunlar: Uyku apnesi olan kişiler unutkanlık, yor- gunluk ve bezginlik, geceleri sık idrara çıkma ve impotans (iktidarsızlık) sorun- ları yaşayabilirler. Çocuklarda ise hipe- raktivite ve dikkat bozukluğu gibi sen- dromlar görülebilir.
KİŞİ FARKINA VARMAZ Horlayan kişiler genellikle bunun far- kına varmaz. Ancak, bu durum ailesi ta- rafından açık bir şekilde ifade edilir. Eğer anlatacağımız rahatsızlıklardan biri- sini dahi yaşıyorsanız, mutlaka en kısa sürede doktora görünmelisiniz.
* Horlamanız başkalarını veya sizi ra- hatsız edecek derecede şiddetliyse.
* Uykudan nefes alma güçlüğü ile uyanıyorsanız.
* Uyku sırasında nefes almanızın du- rakladığına tanık olunuyorsa.
* Gündüz uyuklamaları oluyorsa. Ör- neğin işte çalışırken, televizyon seyreder- ken, okurken, otobüste ya da özel aracı- nızı kullanırken...
TEŞHİS NASIL KONUR? Horlamayla ilgili muayene Kulak Bu- run Boğaz (KBB) uzmanı tarafından yapı- lır. Doğru teşhisin konulması için bazı testler gereklidir. KBB uzmanı olan he- kim burundan başlayarak nefes borusuna kadar havanın geçtiği alanlarda daralma- ya neden olabilecek şekil değişikliklerini değerlendirir. Hastada basit horlama has- talığı mı yoksa uyku apnesi mi olduğu- nun ayrımı, uyku testi (Polisomnografik tetkik) ile kolaylıkla anlaşılır. Bu test sıra- sında horlama şikayeti olan kişinin vücu- duna bir cihazdaki kablolar bağlanır.
ÖZEL KAYITLAR TUTULUR Kablolar sayesinde uyku durumun- dayken kalp, akciğerler ve beyin faaliyet- leri, burun-ağızdan geçen hava akımları, kol-bacak hareketleri, kandaki oksijen düzeyi sürekli kaydedilir. Bu kayıtlar da- ha sonra bilgisayarlı sistemlerde değer- lendirilir. Böylelikle hastalığın ciddiyeti ortaya çıkar. Eldeki veriler değerlendirile- rek, izlenecek tedavi yoluna karar verilir.