Kişiye dayanılmaz acılar veren böbrek taşları konusunda yeterli bilgiye sahip olmak şart Bu ağrıları yaşamamak için bazı önlemler alarak taş oluşumunu engellemek elinizde....
Nefes almayı zorlaştıran, hiç bitmek bilmeyecek gibi gelen, uykusuz bırakan böbrek ağrılarının en büyük nedeni böbrek taşları. Böbrek taşlarının oluşumundan tedavisine, hatta alınacak önlemlere kadar bilgi sahibi olmanın büyük önem taşıdığını söyleyen Prof. Dr. Kemal Sarıca da, bu sayede hastalıkla mücadele etmenin mümkün olduğu görüşünde.
Böbreklerde taş nasıl oluşur? Böbrek taşlarının oluşumu birçok faktörün bir araya gelmesi ile ortaya çıkıyor. Böbreklerde şekillenen ve atılan idrarın miktarı burada önem taşıyor. Birtakım faktörlerin etkisi ile bazı kimyasal maddelerin idrar yoluyla atılımı artıyor. Alınan sıvı miktarına bağlı olarak azalan idrarda bu maddeler çökerek, küçük kristaller oluşturuyor. Bu kristallerin şekillendikten sonra hızla birleşmesiyle böbrek taşları meydana geliyor.
Erkeklerde daha çok görülüyor Böbrek taşları erkeklerde kadınlara göre 2-3 kat daha fazla oluşuyor. Sıcak iklimlerde (ülkemizin özellikle güney ve güneydoğu bölgelerinde olduğu gibi), yaz aylarında terlemeye ve yetersiz sıvı alımına bağlı olarak daha sık ortaya çıkıyor. Tüketilen besinler bu konuda önemli rol oynuyor. Bazı yiyecek ve içecekler taşların oluşumunda etkili oluyor. Böbrek taşları alınan sıvı miktarıyla da yakından ilintili. Bünyesi taş oluşturmaya yatkın kişiler, yeteri kadar su içmezse (günde en az 2- 2.5 lt.) idrar miktarı azalıyor ve idrardaki taş oluşturan maddelerin çökmesi ile yeni taşlar oluşuyor. Bütün bunların haricinde ailesinde böbrek taşı olan bireyler de risk altında bulunuyor.
En önemli belirti; şiddetli ağrı Böbrek taşları en önemli belirtiyi, vücudun yan boşluklarında ağrı yaparak gösterir. Ağrı, bıçak saplanır tarzda çok şiddetli olabildiği gibi, bazen de hafif seyredebilir. Özellikle böbrekten çıkıp idrar kanalına (üreter) giren taşlar, çok daha şiddetli ağrılara neden olur. Ağrının şiddeti zaman zaman artıp azalabilir. Ayrıca idrarda kanama, yanma, bulantı ve kusma da görülebilir.
Teşhis ve tedavi yöntemleri... Taşların belirlenmesinde en sık uygulanan yöntem ultrasonografidir. Tedavi, taşların bulundukları yere, sayısına ve çapına bağlı olarak değişmektedir.
Taş kırma yöntemleri Böbrek taşlarından kurtulmak için çeşitli yöntemler uygulanıyor. Bunların başında da taş kırma yöntemi geliyor. Vücut dışında oluşturulan şok (basınç) dalgalarının böbrekteki taşlar üzerine odaklanması ile taşlar kırılıyor. Bu yöntemi uzmanlar; modern, pratik ve ağrısız bir tedavi şekli olarak tanımlıyor. Kırma yöntemiyle taşlar önce küçük parçalara ayrılıyor. Ardından bu parçalar vücuttan dışarı atılıyor. Ancak bu yöntem tüm taşların tedavisinde etkili olamıyor. Özellikle büyük taşlar, aşırı şişmanlık, kanama bozuklukları, idrar yollarında enfeksiyon ve idrar yollarında tıkanıklık gibi durumlarda kırma yöntemi uygulanmıyor.
Ameliyatsız çözümler Böbrek ile idrar torbası arasında yer alan üreterde (idrar kanalı) takılıp kalan taşların tamamına yakını üreteroskopi yöntemiyle tedavi ediliyor. Bu yöntem; açık ameliyat yapılmaksızın endoskopik yoldan (kapalı, vücuda kesi uygulanmadan) yapılır. İşlem sırasında özel ışıklı bir alet ile taşın bulunduğu idrar kanalına girilerek taşa ulaşılır. Büyük taşlar kırılarak küçültülüp dışarı alınarak, idrar kanalı temizlenir. Endoskopik yöntem uygulanan hastalar aynı gün evine dönebilir.
Kırılamıyorsa, onun da yolu var Teknolojik gelişmeler ve modern yaklaşımlar sayesinde, günümüzde böbrek taşlarının yüzde 99'u kapalı ameliyat yöntemleri ile tedavi ediliyor. Taş kırma yöntemi ile tedavisi olmayan veya kırılsa da dökülemeyecek büyüklükte olan taşların çoğunda, 'perkütan taş' denilen cerrahi yöntem uygulanıyor. Cilt üzerine açılan 1 cm'lik kesi ile böbreğe endoskopik olarak girilerek taşlara ulaşılmakta ve bu taşlar kırılarak dışarıya alınmaktadır. İşlem sonrasında hastalar, büyük ameliyat yarası olmaması nedeniyle erkenden ayağa kalkabiliyor. İyileşme süresi de kısa olduğu için günlük aktivitelerine çabuk dönüyor.
Darlıktan dolayı ameliyat Günümüzde teknolojik gelişmeler hastalıkların teşhis ve tedavisinde önemli rol oynuyor. Böbrek taşlarında da, endoskopik (kapalı) girişimler ile taşların daha küçük boyutlardayken tespit ve tedavi edilebilmesi nedeniyle açık cerrahi yöntemlerin oranı % 1- 2'lere kadar geriledi. Ancak, böbreklerin tüm boşluklarını dolduran büyük ve kompleks taşlar ile bu taşların tedavi sonrasında düşmelerini engelleyecek darlık bulunması, bu yöntemi gerekli kılıyor.
