Gizli harcama yapan sorgudan kurtulacak
Meclis'te bulunan, Gelir Vergisi Kanunu'nda değişiklik yapan yasa tasarısının vergi iadesini kaldıran ve yerine asgari geçim indirimi getiren hükümleri kamuoyuna yansıdı, tartışıldı. Ama harcama sorgulaması ile ilgili kısımlar pek dikkat çekmedi, ya da lüks ve büyük harcama yapanların üzerine gidileceği izlenimi oluştu. Tasarıya göre, tüm mükellefler gider bildirimi vermeyecek. Maliye, sadece harcamaları ile dikkat çekenlerden gider bildirimi isteyecek. Kimden isteyip kimden istemeyeceğine de kendisi karar verecek. Bu konuda objektif bir ölçüt konulmuyor.
SORGULAMA ETKİLİ OLMAZ Bu nedenle uygulama kamuoyunun sandığı sonucu doğuramaz. Bütün mükelleflere, şirket ortaklarına ve yöneticilerine bildirim verme zorunluluğu getirilmediği sürece bu sorgulama etkili olmaz. Sorgulamada paralardaki artışlar sorulmayacak. Sadece harcayanlara harcamaların kaynağı sorulacak. Tasarıda varlığında milyonlarca YTL artma olsa bile, bunu harcamayanlardan bildirim istenmesi ve sorgulama yapılması öngörülmüyor. Harcamalarını gizli yapanlar da bu sorgulamadan kurtulacak. Geriye yaptığı harcamayı bilinçsizce, uluorta yapan ve sorulduğunda da yalanla, dolanla açıklamayı beceremeyenler kalacak. Harcamanın kaynağı sorulduğu zaman, önceki yıllardan parası olduğunu gösterenler kurtulacak.
GEÇMİŞE YÖNELİK SINIR YOK Aslında o parayı başka yerde harcamış olsa bile. Örneğin, 2006 yılında parası olan kişi bu parayı kumarda kaybetti ve 2007 yılında vergisiz kazancı ile ev aldıysa ve 2006 yılındaki parasını bildirirse 2007'deki vergisiz kazancını gizlemiş olacak. Sorgulamaya verilecek cevapta geçmişe yönelik bir sınır konulmuyor. Diyelim ki, adam 5 yıl önce vergi kaçırarak bu parayı biriktirdiğini söyledi. Ne yapılacak? Hiçbir şey. Bir sorgulama yapılacaksa vergi ile ilişkisi olan herkesten bildirim yapması istenmeli. Tasarruflar, bankada biriken paralar da sorgulama kapsamına alınmalı. Geçmişle bağlantı koparılmalı, zamanaşımının önüne nasıl geçileceğine ilişkin belirleme yapılmalı. Yoksa iyi sonuç doğurmaz.
