Doğan Grubu, Doğan TV'nin yüzde 25'ini Alman Axel Springer'e sattığını duyurdu. Ama bu satış RTÜK mevzuatına aykırı. Doğan'ın açıklamaları da çelişki dolu.
***
Axel Springer'e hisse satışı RTÜK Yasası'na uygun mu?
Alman Axel Springer'in Doğan TV'nin yüzde 25'ine ortak olmasını RTÜK Yasası'na göre inceledik. Ortaklığın RTÜK Yasası'nın birçok maddesine göre soru işareti yaratan yanları var. İşte detaylar....
Çok değil birkaç hafta önce yapıldı açıklama. Alman medya grubu Axel Springer, Doğan TV'nin yüzde 25'ine 375 milyon euro karşılığında ortak olmuştu. Hemen ardından Doğan TV'nin Almanya'nın en büyük televizyon şirketlerinden biri için teklif vereceği ilan edildi. Merak etmeyin, bugün bu ortaklığın görünürde olduğu ve Axel Springer'in Alman rekabet kanunlarını ihlal edip etmediği gibi konular üzerinde durmayacağım. Benim ilgilendiğim, Türk kanunları. Acaba Doğan TV'deki hisse satışı tüm kanunlar bir yana Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) mevzuatına uygun mu? Mevzuat öyle gizli saklı da değil. RTÜK'ün internet sitesine giren herkes rahatça kanun maddelerini okuyabilir. Sizi laf kalabalığına boğup asıl konudan da uzaklaşmak istemiyorum. O yüzden gelin Axel Springer'in Doğan TV'ye ortak olmasıyla ilgili maddeleri birlikte inceleyelim. Aklımızda soru işaretleri oluştuğunda da sorularımızı soralım. RTÜK, SPK, İMKB, Rekabet Kurumu... Bunların tamamı bu hisse satışıyla doğrudan ilgili. Dedim ya biz soralım soruları cevapları da yine birlikte inceleriz.
KANUN NE DİYOR? RTÜK Kanunu'nun 29. maddesi özel radyo ve televizyonların kuruluş ve hisse oranlarını düzenliyor. Bakın bu maddenin "h" bendi ne diyor? "h) Bir özel radyo ve televizyon yayın kuruluşunda yabancı sermayenin payı ödenmiş sermayenin yüzde 25'ini geçemez." Axel Springer de yüzde 25 hisse aldığı için bir aykırılık yok ancak bir de "ı" e "j"bentlerine bakalım: "ı) Bir özel radyo ve televizyon yayın kuruluşunda ortak olan gerçek veya tüzel yabancı kişi bir başka radyo ve televizyon kuruluşuna ortak olamaz. j) Radyo ve televizyon yayını izni verilen bir anonim şirketin hisse devirleri, devir tarihinden itibaren biray içinde, ortakların ad ve soyadları ile şirketin devri sonucunda oluşan ortaklık yapısı ve oy payları hakkındaki bilgilerle Üst Kurul'a bildirilir. Bu şirketlerin bir başka şirkete devri, bir başka şirketin devralınması, bir başka şirketle birleşme işlemlerinden önce, Üst Kurul'dan gerekli bilgi ve belgelerle izin alınması zorunludur. Bu işlemler sonucunda şirket yapısında bu kanun hükümlerinde öngörülen hususlara aykırılık oluştuğu takdirde Üst Kurul'un vereceği süre zarfında bu aykırılık giderilmek zorundadır. Aksi halde yayın izni iptal edilir." O zaman şimdi de Axel Springer'in Doğan TV'ye ortak olduğunda oluşacak tabloya bir göz atalım. Doğan TV; Kanal D, Star TV ve CNN Türk kanallarını yayınlayan şirketlerde çoğunluk hisseye sahip. Ayrıca 15 tematik uydu kanalı ve kablolu yayın yapan kanal, Avrupa'ya yayın yapan 2 kanal ve 3 radyo da yine Doğan TV'nin çoğunluk hissesine sahip olduğu kuruluşlar arasında. Bunları nereden mi biliyorum? Axel Springer'in ortaklık sonrasında yaptığı ve kendi internet sitesinde de yayınladığı basın bülteninden tabii ki.
RTÜK'e sorular
* SORU 1: Peki bu durumda yabancılar birden fazla televizyon ve radyo kuruluşuna ortak olamaz maddesi ihlal ediliyor mu, edilmiyor mu? "Hayır edilmiyor" diyenler eminim "Doğan TV yayıncı kuruluş değil ki" cevabını verecekler. Bu sorunun cevabı da yine Doğan Grubu'nun daha önce yaptığı ancak sonuçlanmayan bir satış işleminde verilmişti. Doğan TV'nin yüzde 19.98'inin Deutsche Bank'a satışına, RTÜK tam da bilgilerini verdiğimiz 29. madde nedeniyle onay vermemişti. Çünkü 29. maddenin "a" bendi finans kuruluşlarının yayıncı kuruluşlara ortak olamayacağını ortaya koyuyor. "Doğan TV yayıncı kuruluş değil" diyenler bunu nasıl açıklıyor acaba?
* SORU 2: Kanunun amacının ve maksadının yabancı bir şirketin sadece 1 televizyon ve radyo kuruluşunda ortaklığına izin verdiği açık olduğuna göre, bir kamu kurumu olan RTÜK'ün, bu sınırlamanın "kanuna karşı hile" ile aşılmasına göz yumması beklenebilir mi?
* SORU 3: Doğan TV'nin yüzde 25 hissesinin Axel Springer'e devri RTÜK'e bildirilecek mi? RTÜK Kanunu'nun 4. maddesi yayın kuruluşlarının yayın ilkelerinin ulusal güvenliğe aykırı olamayacağını açık olarak belirtiyor. Axel Springer'in kurumsal ilkeleri arasında İsrail devletinin hayati haklarının desteklenmesi ve transatlantik birliği ve ABD ile işbirliğini savunmak yer alıyor. RTÜK'ün bu ilkelerin ulusal güvenliğe aykırı olup olmadığı konusunda Başbakanlık'tan görüş alması gerekmeyecek mi? Eğer bu sorulmayacaksa yarın Rum devletinin Kıbrıs'ın tek temsilcisi olduğunu yayın ilkesi yapmış bir şirketin ya da sözde Ermeni soykırımının tüm dünyada tanıtılmasını kendine amaç edinmiş bir şirketin Türk televizyonlarına dolaylı ortaklık yoluyla sahip olmasının önü açılmış olmayacak mı? Doğan TV'nin çoğunluk hissesi, halka açık olan ve hisseleri borsada işlem gören Doğan Yayın Holding'e ait. Halka açık olan hisselerin yüzde 90'ından fazlasının yabancıların elinde olduğu bizzat Doğan Yayın Holding Finans Grubu Başkanı Soner Gedik tarafından açıklanmıştı.
* SORU 4: Bu durumda Doğan Yayın Holding'in hisselerini elinde bulunduran yabancılar ve Axel Springer'in aldığı hisseler toplandığında Doğan Grubu'na ait tüm televizyonlarda yabancı sınırlaması çoktan aşılmış olmuyor mu? Satışa müdahil olacak tek kurum RTÜK değil elbette. Doğan TV'nin sahibi olduğu televiyonların ilgili pazarlardaki cirosu ve pazar payları nedeniyle satışa Rekabet Kurulu onayı gerektiği de açık. RTÜK Yasası'na aykırı olabilecek böyle bir satışı Rekabet Kurulu'nun onaylaması mümkün mü? Rekabet Kurulu bu konuda RTÜK'ten görüş istemeyecek mi? Doğan Yayın Holding halka açık bir kuruluş. Doğan Yayın Holding'in Doğan TV hisselerini edinmesi sırasında gerek halka açıklık oranı, gerekse de yabancılara satılan hisse oranı açısından RTÜK mevzuatına uygun olup olmadığı konusunda SPK ve İMKB'nin RTÜK'ten aldığı bir görüş oldu mu? Görüş aldıysa cevabı ne oldu? Almadıysa neden almadı?
