Dikkat yetersizliği, hiperaktivite ve dürtüsellik teşhisinin konulması için, belirtilerin 7 yaşından önce ortaya çıkması gerekir. Çocukta ortaya çıkan belirtileri görmezden gelen ebeveynler ona bilmeden zarar verir.
Dikkat yetersizliği, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerinin varlığı; bu sorunun hastalık boyutunda yaşanıyor olduğu anlamını taşımaz. Bu belirtiler, çocukluk döneminde kısa süreli olarak ortaya çıkabildiği gibi, bazı beyin hastalıklarına eşlik edebilir. O nedenle, bu belirtileri gösteren bir çocuk, mutlaka bir profesyonel tarafından değerlendirilmelidir. Hiperaktivite, anaokulu ile birlikte, yani 4-5 yaşlarda ortaya çıkar. Dikkat yetersizliğinin ortaya çıkması ise, 6 yaş civarında, yani okul yaşamının başlaması ile birlikte belirir. Belirtilerin ortaya çıkışında olduğu gibi sorunun seyri de farklılıklar gösterir. Hiperaktif çocuk: Önüne gelen her şeye dokunur ve anlamlı anlamsız sürekli konuşur. Onun için oturmak mümkün değildir. Oturduğu yerde dahi hareket halindedir. Sürekli kıyafetini çekiştirir, burun ya da kulaklarını eller. Kendisi sussa; elleri ya da ayakları ile ses çıkarır. Dürtüsel çocuk: Düşünmeden kontrolsüz davranır. Hareketleri yaydan fırlamış ok gibidir. Duygu ve isteklerini düşünmeden söyler. Oyunda sıra bekleyemez. Diğerlerinin oyuncaklarını alır, alırken diğer çocuğu iter. Bütün bu nedenlerle dışlanır.
Yardıma muhtaçlar Dikkat yetersizliği: Öğrenme, konsantrasyon ve organize olmak söz konusu olduğunda eyleme başlasa dahi tamamlayamadan terk etme halidir. Bu çocukların ev ödevlerini eksiksiz kaydetmeleri, okul çantalarını düzenleyebilmeleri, kitap ve defterlerini okula eksiksiz getirip götürebilmeleri imkansızdır. Dikkat yetersizliği belirtisi gösteren çocuklar, hiperaktif ve dürtüsel olmayabilirler. Tam tersine yavaş hareket eden, sanki bir başka dünyada yaşar gibidirler. Kolay dağılırlar. Denileni hemen anlayamazlar. Sessizce yerlerinde oturur ya da bir işle meşgul gibi görünseler de, aslında işten kopuk ve bihaberdirler. Sadece dikkat yetersizliği olan çocuklar, hiperaktif ve dürtüsel olanlar kadar sosyal ortamda sorun çıkarmazlar. O nedenle, bu çocukların sorunları diğerlerininki kadar dikkat çekmez ama en az onlar kadar yardıma muhtaçtırlar.
Yanıt bekleyen sorular Dikkat yetersizliği, hiperaktif ve dürtüsel teşhisinin konması için bu davranışların 7 yaşından önce ortaya çıkmış olması gerekir. Ayrıca, çocuğun ev, ana okulu, toplum yaşamı ve okul başarısını olumsuz etkiliyor olması ve en az altı aydır devam ediyor olması gerekir. Bu nedenle, belirtileri gösterdiği halde okul başarısı ya da arkadaş ilişkileri iyi olan, oyun içinde olumsuz davranışlar sergilediği halde başka bir alanda olumlu davranışlar sergileyen bir çocuğun bu teşhisi almaması gerekir. Burada üç temel sorunun yanıtlanması gerekir: 1- Bu davranışlar; uzun süreli mi yoksa çevresel bir olaya tepkisel midir? 2- Grup içi etkinlikleri olumsuz etkileyecek boyutta mıdır? 3- Belli yerlerde mi yoksa birden fazla yer ve durumda mı ortaya çıkmaktadır? Çocuklar farklı huy, kişilik ve enerji belirtilerine sahiptirler. Ayrıca bazı çocuklar diğerlerinden daha yavaş gelişir. Bazı durumlarda aileler çocuğun zor kontrol edilebilir olmasından şüphelendikleri halde, 'geçecek' umudu ile görmezden gelmeyi tercih ederler. Sorunu ilk dile getiren objektif göz genellikle öğretmen olur.
