Çağın vebası AIDS tüm dünyada milyonlarca kişiyi öldürüyor, ama halen bu hastalıktan bi haberiz....
Bugün 1 Aralık Dünya AIDS günü. AIDS hastalarının içinde bulunduğu durum zor. Onlar bir yandan virüsün vücudu teslim almaması için; diğer yandan da önyargılarla savaşıyor. AIDS (Kazanılmış Bağışıklık Yetmezliği Sendromu), HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) adı verilen virüs yoluyla bulaşan bir hastalıklar bütünüdür. Kişiye bulaşması sonucunda vücudun savunma gücü zayıflar. Kişi bazı mikrop ve hastalıklara sağlıklı kişilerden daha duyarlı hale gelir. Sonuçta, birden fazla hastalık ve kanserlerin ortaya çıkması ile AIDS tablosu oluşur. Hastalık ölümle sonuçlanır.
TÜRKİYE'DE DURUM Türkiye'de ilk AIDS vakası 1985 Kasım'ında görüldü. Aynı yıl bir de taşıyıcı tespit edildi. Sonraki yıllarda taşıyıcı ve AIDS vakalarının sayısı arttı. Özellikle yurtdışında çalışan işçi ve işçi yakınlarında hastalık saptandı. Bu işçiler virüsü eşlerine de bulaştırdı. Türkiye'ye gelen turistler ve yurtdışına gidip gelen Türkler ile birlikte AIDS yayılmaya başladı. Tehlikenin boyutları 1990'lı yıllarda Romanya, Rusya, Gürcistan ve diğer ülkelerden fuhuş için gelen kadınlarla iyice büyüdü. 1985 yılında sinema ve sahne dünyasında 'Murti' lakabıyla tanınan Murteza Elgin'in AIDS olduğunun ortaya çıkmasıyla yaşanan paniğin ardında, AIDS hakkındaki bilgi yetersizliğinin etkisi fazlaydı. Sağlık Bakanlığı'nın 2006 verilerine göre; ülkemizde 588 AIDS hastası, bin 666 kişide HIV virüsü olmak üzere, toplam 2 bin 254 kişi bu hastalığın pençesinde.
RAKAMLAR HATALI Ancak, bu rakamlar tam anlamıyla gerçeği yansıtmıyor. Çünkü bakanlığın verileri sadece test sonuçlarına dayanıyor. Hastanelerin Eliza Testi sonuçlarını bakanlığa bildirme zorunluluğu var ama belirtileri yıllar sonra ortaya çıkan bu hastalığa yakalandığının farkında bile olmayanlar hesaba katıldığında rakam büyüyor. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre gerçek rakamlar, resmi verilerin gelişmemiş ülkelerde 30, gelişmiş ülkelerde ise 10 katı. Türkiye'deki rakamları 20 ile çarptığımızda, en iyi olasılılıkla 45 bin AIDS'li olduğunu söylemek mümkün. AIDS hastalarının en çok bulunduğu illerin başında İstanbul geliyor. İstanbul'u Ankara, İzmir, Adana ve Bursa takip ediyor. AIDS'li hastaların büyük bölümünü 20-50 yaş grubundaki erkekler oluşturuyor.
BULAŞMA YOLLARI Bulaşıcı olan hastalıkta dikkat edilmesi gereken noktalar var. Bunlar: 1- Cinsel ilişki: Kanında HIV virüsü taşıyan kişiyle cinsel ilişkide bulunmakla HIV bulaşabilir. HIV virüsü erkeğin sperm sıvısında ve kadının vajina salgısında bulunur. 2- Kan yoluyla: HIV/AIDS'li kişinin kan, kan ürünleri, doku veya organlarının nakliyle bulaşabilir. Örneğin, kullanılmış ve dezenfekte edilmemiş; şırınga, iğne, cerrahi aletler, diş hekimliği aletleri, dövme aletleri, akupunktur iğneleri, jilet, makas gibi tüm kesici ve delici aletler. 3- Gebelikte: HIV/AIDS'li anneden gebeliği süresince veya doğum esnasında bebeğe HIV geçebilmektedir. HIV pozitif kadının doğuracağı çocuğa HIV'in geçme oranı yüzde 30 kadardır. İnfekte annelere bebeğini emzirmesi önerilmez.
AÇIK HAVADA YAŞAMAZ HIV, açık havaya maruz kaldığında uzun süre yaşayamaz. Dış ortamda ısı, kuruma, su, sabun ve deterjan nedeniyle tahrip olur. Spermdeki ve vajina salgısındaki HIV, dış ortamda birkaç saatte, kuru ortamda ise yarım saatte ölür. HIV, kurumuş kanda da yaşamaz.
TEDAVİ MALİYETİ YÜKSEK Tedavi döneminde doktorlar, hastaya AIDS'le yaşamayı öğretiyor. Tedavi maliyetinin yüksekliği nedeniyle, hastanın sosyal güvencesinin olması çok önemli. Tedavinin aksatılmaması ve psikolojik destek de şart.
