Kaç çeşit yemin vardır? Allah'ı şahit göstererek yemin eden Müslüman eğer yeminini tutamazsa ne yapmalıdır? Yeminin kefaretleri nelerdir?.
Yemin nedir? Sözlükte kuvvet, sağ taraf, sağ el, and içmek, kasem gibi anlamlara gelen yemin, bir kimsenin Allah'ın adını veya sıfatını zikrederek sözünü kuvvetlendirmesi demektir. Bunun dışında köle azat etme ve boşamaya bağlı olarak yapılan ve bazı fıkh sonuçlar doğuran sözlere de yemin adı verilmiştir.Yemin çeşitleri nelerdir? Sözün kuvvetlendirilmesi için Allah'ın adı veya sıfatı anılarak yapılan yemin 3 çeşittir: Yemin-i lağv, yemin-i gamus ve yemin-i mün'akide... Yemin-i lağv; bir şeyin öyle olduğu zannedilerek veya ağız alışkanlığıyla yapılan yemindir. Kişinin birini görmediği halde gördüğünü zannederek "Vallahi gördüm" demesi işte böyledir. Ayrıca yemin kastı olmaksızın yemin sözlerini söylemek de yemin-i lağv olarak kabul edilmiştir. Bu şekilde yapılan yeminden dolayı kefaret ödenmesi gerekmez. Kur'an-ı Kerim'de, kasıtsız olarak ağızdan çıkıveren yeminlerden dolayı kişinin sorumlu tutulmayacağı bildirilmiştir (Bakara 2/225; M5/89). Bununla birlikte, ağız alışkanlığıyla konuşurken sıkça yemin edenlerin bu alışkanlıklarından vazgeçmek için çalışmaları gerekir.
YALAN YERE YEMİN ETMEYİN Yemin-i gamus; geçmiş zamanda meydana gelmeyen bir işin olduğuna veya yapılan bir şeyin olmadığına bilerek yalan yere yemin etmektir. Bu yemin büyük günah olup, sahibini günaha daldırdığı için bu isim verilmiştir. Bilerek ve Allah'ın adını anarak yalan yere yapılan yeminin bağışlanması için, kişinin gerçekten pişman olarak ve bir daha böyle bir hataya düşmemek üzere Allah'tan af dilemesi gerekir. Yalan yere yaptığı yemin sebebiyle başkasının hakkının zayi olmasına sebep oldu ise bu zararı tazmedip onlardan helallik istemelidir.
YEMİNİ EDEN ÖNEMLİDİR Yemin-i mün'akide; mümkün olan ve geleceğe ait bir şeyi yapmak veya yapmamak üzere edilen yemindir. Bir kimsenin "Şu işi yapacağım" veya "Yapmayacağım" diye yemin etmesi böyledir. Yeminin sahih olması için yemin edenin akıllı, buluğ çağına erişmiş ve Müslüman olması gerekir. Ayrıca bu sözüyle yemini kastetmiş olmalıdır. Bunun yanında yeminin Allah'ın isimlerinden biriyle veya O'nun sıfatlarıyla yapılmış olması gerekir. Allah'ın ve sıfatlarının dışında başka şeylere yapılan yemin, bu yemin kapsamına girmez.Yeminin hükmü nedir? Yerine getirilmesi mümkün ve mubah olan bir şeyi, ileride yapacağına veya yapmayacağına yemin eden kişi, bu yeminini yerine getirmelidir. Yeminin yerine getirilmemesi halinde, kefaret ödenmesi gerekir. Yeminin kefareti ise, 10 fakiri doyurmak veya giydirmek ya da köle azat etmektir. Buna gücü yetmeyen kimse 3 gün peş peşe oruç tutar. Yüce Allah, "Allah sizi kasıtsız olarak ağzınızdan çıkıveren yeminlerinizden dolayı değil, fakat kalplerinizin kastettiği yeminlerden dolayı sorumlu tutar. Yeminin kefareti ailenize yedirdiğinizin ortalamasından 10 fakiri yedirmek yahut giydirmek ya da bir köle azat etmektir. Bulamayan 3 gün oruç tutmalıdır; yemininizin kefareti budur. Yemin ettiğinizde yeminlerinizi tutun. Şükredesiniz diye Allah size böylece ayetlerini açıklıyor" buyurmaktadır. Farz veya vacip olan bir şeyi yapmamaya, haram ve günah olan bir şeyi yapmaya yemin eden kişinin, bu yeminini yerine getirmeyip kefaret vermesi gerekir. Mubah konularda yapılan yeminler ise yerine getirilmelidir.
