Telli Baba, Aziz Mahmud Hüdai, Hz.Yuşa ve Yahya Efendi... Denizcilerin inanışına göre bu 4 türbe, İstanbul Boğazı'nda manevi bekçilik yapıyor; Boğaz'ı felaketlerden koruyor....
Denizciler İstanbul Boğazı'nın dört manevi bekçisi olduğuna inanır. Bunlar Üsküdar'da Aziz Mahmud Hüdai, Beykoz'da Hz.Yuşa, Sarıyer'de Telli Baba ve Beşiktaş'ta Yahya Efendi'dir. Ancak İstanbullular, zaman zaman denizcilerin inandıklarından farklı efsaneler de üretmiştir. Örneğin; Rumelikavağı'ndaki Telli Baba Türbesi, evlenmek isteyen genç kızların türbeyi ziyaret ettikleri ve bu ziyaret sırasında daha önce bırakılmış olan gelin duvaklarından tel alıp hayırlı kısmet için dua ettikleri bir türbedir.
YENİ EVLİLERİN ADRESİ Diğer türbelere yapılan ziyaretlerde olduğu gibi, İstanbul'dan veya İstanbul dışından gelen ziyaretçiler arasında, sadece yatanın ruhu için veya farklı isteklerde bulunmak amacıyla Telli Baba Türbesi'nde dua edenlerin sayısı yadsınacak gibi değil. Ancak halk arasında en yaygın inanış, evlilik aşamasındaki gençlerin ve kısmetinin açılmasını isteyenlerin yoğun olarak ziyaret ettikleri Telli Baba Türbesi, (geçen yıllara oranla daha az ziyaret edilir olsa da) bu özelliğini koruyor. Hala birçok çift evlendikleri gün Telli Baba Türbesi'ni ziyaret ederek, hem kısmet, hem de beraberliklerinin devamı için dua ediyor. Rumelikavağı'ndaki Telli Baba Türbesi, şehir merkezinden uzakta bulunmasına rağmen, özellikle cuma günleri ve hafta sonları çok yoğun bir ziyaretçi akınına uğruyor. Telli Baba Türbesi'nin ziyaretçileri arasında kadınlar ve genç kızlar büyük bir yer tutuyor. Hayatında Telli Baba'nın özel bir önemi olduğunu vurgulayanlar, periyodik ziyaretlerini hiç aksatmıyor. Öte yandan; Telli Baba efsanesini duyan turistler de meraklarını gidermek için türbeyi ziyaret ediyor. Türbenin üzerinde bulunan tellerden ismini alan Telli Baba Türbesi'ne halıfleksle kaplanmış merdivenlerden iniliyor. İçeride ziyaretçilerin namaz kılabildikleri bir de mescit bulunuyor. Ziyaretçiler türbedeki tellerden küçük bir parça alarak dileklerinin gerçekleşmesi için dua ediyor. Dileklerinin gerçekleştiğine inananlar da sonraki ziyaretlerinde bir miktar tel getirerek türbenin üzerine bırakıyorlar. Ziyaretçilerin arasındaki yaygın inanış, dileğin gerçekleşmesi için alınan telin kısalığı ile doğru orantılı. Uzun tel alanların dileklerinin gerçekleşmesinin zaman aldığına inanılıyor.
İMAM ABDULLAH EFENDİ Rumelikavağı'ndaki Telli Baba Türbesi'nin yapım tarihi ve burada yatan zatın kimliği tam olarak bilinmiyor. Çünkü Telli Baba ile ilgili farklı efsaneler var. Birinci efsaneye göre asıl adı İmam Abdullah Efendi olan Telli Baba, Fatih devrinde orduda tabur imamı iken şehit olmuş. 80 yıl önce de hastalıklı bir genç kızın onu rüyasında görmesiyle birlikte mezarı ortaya çıkarılmış. O günden sonra iyileşen genç kızın peşinden birçok insan bu türbeyi ziyaret etmeye başlamış.
TAHLİSİYE MEMURU İkinci efsaneye göre de; Telli Baba, tahlisiye memuruymuş. Gemilere kılavuzluk hizmeti verirken; bir gün nöbeti sırasında, denizin kabardığı anda bir bakmış ki, fındık kabuğu misali bir kayık içinde genç bir kızla oğlan dalgalarla boğuşuyor. Çok geçmeden kayık devrilmiş. Tahlisiye memuru atlamış denize, genç kızı kurtarmış, delikanlıyı bulamamışlar. Yıllar sonra evlenme çağına gelen genç kız, şükran borcunu ödemek için tahlisiye memurunun bulunduğu yere geldiğinde öldüğünü öğrenip gözyaşı dökmüş, telli duvağını mezara bırakıp ayrılmış.
TELLİ GELİN EFSANESİ Bir diğer efsaneye göre ise, bugün Telli Baba diye bilinen ziyaretgah yerinde yatanın aslında bir gelin olduğu şeklindedir... Söylentiye göre; akıntıya kapılan bir sandaldaki gelin denizde boğulur. Ertesi gün çevre halkı gelinin kıyıya vuran cesedini bulur, şimdi ziyaretgah olan yere gömerek üstüne gelin telleri ekerler. Verem hastalığına tutulmuş genç bir kız garip rüyalar görür. Gelinlik giymiş bir kadın, "Herkesin önünden gelip geçtiği açık mezarı düzeltirsen seni iyileştirir, dertlerinden kurtarırım'' diyormuş. Genç kız mezarı hemen derleyip toplamış ve zamanla iyileşmiş.
YAHYA EFENDİ TÜRBESİ Yahya Efendi Türbesi, Beşiktaş'ta Yıldız Parkı'nın yanında, Yahya Efendi çıkmazındadır. Yahya Efendi aslen Amasyalı olmasına rağmen 'Şamlı Ömer Efendi' diye bilinilir. Uzun yıllar kadılık yapan Yahya Efendi, Kanuni Sultan Süleyman'ın süt kardeşidir. Yahya Efendi'nin annesi Afife Hanım, Kanuni'yi emzirmiş.
AZİZ MAHMUT HÜDAİ Aziz Mahmut Hüdai Türbesi Üsküdar'da Doğancılar semtinde bulunuyor. Celveti tarikatinin kurucusu olan Aziz Mahmud Hüdai'nin "Ben öldükten sonra mezarımı ziyaret edenlerin ölümü denizden olmasın ve duaları kabul olsun" şeklinde dua ettiğine dair inanç nedeniyle kendi adını taşıyan külliyesinin içinde yer alan türbesi halkın sıkça ziyaret ettiği bir mekandır. Türbeye ulaşım çok kolay olduğu için çok sayıda ziyaretçi Aziz Mahmut Hüdai Türbesi'nde dua ederek, çeşitli dileklerde bulunur.
