Cuma namazının İslam dinindeki yeri nedir? Cuma günü ve namaz vakti çalışmak günah mıdır? Cuma namazı kaç rekat kılınmalıdır?.
Cuma günü ve cuma namazı vakti çalışılır mı? Kur'an-ı Kerim'de Cum'a Suresi'nin konu ile ilgili 9. Ayet'inde "Ey iman edenler! Cuma günü namaz için çağrı yapıldığı zaman hemen Allah'ın zikrine koşun ve alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz bu, sizin için daha hayırlıdır" buyurulmaktadır. Buna göre cuma namazı kılmakla yükümlü olan kişilerin cuma vaktinde alışveriş yapmaları ve çalışmaları caiz değildir. Ancak, cuma namazı kılmakla yükümlü olmayan kişilerin alışveriş yapmasında ve çalışmasında dinen bir sakınca yoktur. Cuma saatinde, cuma namazı ile yükümlü olanların alışveriş yapması caiz olmayıp dinen sorumluluk getirmekle birlikte bu tür akitlerden elde edilen kazanç helaldir. Cuma namazı kılmakla yükümlü olan satıcının işyerinde cuma namazı kılmakla yükümlü olmayan birini istihdam etmek suretiyle iş akışının devamını sağlamasında da dini açıdan bir sakınca yoktur.
Cuma namazı kaç rekattır? Cuma namazının farzı 2 rekattır. Bu konuda bir ihtilaf yoktur. Ancak cuma namazının farzından önce sünnet bir namaz bulunup bulunmadığı ve kaç rekat olduğu, farzından sonra ise kaç rekat sünnet namaz bulunduğu konusunda ihtilaf vardır. Bazı İslam bilginleri cuma namazının farzından önce Hz. Peygamber'in nafile bir namaz kılmadığını ileri sürmüş olsalar da, HanefMâlikve Şâfibilginlerine göre, Hz. Peygamber, cuma namazının farzından önce tahiyyetü'l-mescid dışında, nafile olarak namaz kılmıştır. Hanefbu namazın 4 rekat olduğunu, diğerleri ise belli bir rekat sayısıyla sınırlı olmadığını belirtmişlerdir (İbn Humam, Fethu'l-KadII/39; İbn Kudâme, MuğnII/250). Sahih hadis kaynaklarında Hz. Peygamber'in cuma namazından önce nafile olarak namaz kıldığına dair pek çok rivayet bulunmaktadır (İbn Mâce, Salat, 94; BuhâCumu'a, 33, 39). Hz. Peygamber'in cuma namazından sonra nafile olarak namaz kıldığı konusunda ihtilaf olmamakla birlikte, bu namazın kaç rekat olduğu konusunda görüş farklılığı bulunmaktadır. Bu namaz, Ebu Hanife'ye göre 1 selamla 4, Şâfigöre 2 selamla 4, Ebû Yûsuf'a göre ise 4 rekatta 1 selam ve 2 rekatta 1 selam vermek üzere toplam 6 rekattır (İbn Hümâm, Fethu'l-KadII/39; ŞirbMuğni'l-Muhtâc, I/451). Cuma namazından sonra Hz. Peygamber'in bazı rivayetlerde 4, bazı rivayetlerde de 2 rekat nafile namaz kıldığı sahih hadis kaynaklarında yer almaktadır (Ebû Dâvûd, Salât, 244; İbn Mâce, İkâmetu's- Salât 95; BuhârCumu'a, 39). Bunlar göstermektedir ki, cuma namazının farzından önce ve sonra kılınan nafile namazlar, cuma namazına daha sonra yapılan bir ilave değil Hz. Peygamber'in uygulamasına dayanmaktadır. Bu itibarla cumadan önce ve sonra nafile namaz kılmak sünnettir.
