Farz olan oruç, bazı özel hallerde tutulmayabilir. Mesela, hamile ve bebekli kadınlarla, zor işlerde çalışanlar oruçlarını yiyebilir....
İslam dini, kişileri güçleri nispetinde sorumlu tutmuş, güçlerini aşan veya sıkıntıya yol açan durumlarda kolaylaştırıcı hükümler getirmiştir. Buna göre aşağıdaki durumlarda kişiler, oruç tutmakla yükümlü kılınmamış, daha sonra kaza etmeleri veya yerine fidye vermelerine ruhsat tanınmıştır: a) Yolculuk: Yolculuk, Ramazan ayında orucu tutmamak için ruhsat olarak kabul edilmiştir. Yolculuk esnasında tutulmayan oruçlar, daha sonra kaza edilir.
b) Hastalık: Oruç tuttuğu zaman, hastalığının artmasından veya uzamasından endişe edilen kimse ile, hastalığı sebebiyle oruç tutmakta zorlanan kişilerin Ramazan ayında oruç tutmayıp, iyileştikten sonra bunları kaza etmelerine izin verilmiştir.
c) Gebelik ve Çocuk Emzirme: Oruç tutmaları kendilerine veya çocuklarına bir zarar vermesi halinde, gebe olan kadınlar oruçlarını tutmayabilirler.
d) Yaşlılık: Oruç tutamayacak kadar yaşlı olan kimseler, oruç tutmayıp yerine fidye verebilirler.
e) İleri derecede açlık, susuzluk: Oruçlu kimse, açlıktan veya susuzluktan dolayı sağlığının bozulması tehlikesi ile karşılaşması halinde orucunu bozar. Oruca devam etmesi haram olur.
f) Zor ve zahmetli işlerde çalışmak: Böyle durumda bulunan bir kişi, oruç tuttuğu takdirde sağlığına bir zarar gelmesinden korkuluyorsa, orucunu tutmayabilir. Bu durumda olanlar, müsait zamanlarda oruçları kaza etmelidirler. Bu kimseler izninin bulunmaması ve haftalık izninin de yeterli olmaması durumunda, fidye vermelidirler.
