Akaryakıt sektörünün duayeni İsmail Aytemiz, aşırı yüksek vergilerin, yasayla düzelme yoluna giren sektörü yozlaştırabileceğine dikkat çekiyor
***
Benzincilerin İsmail Abi'si
Akaryakıt sektöründe hemen herkes ondan 'abi' diye söz ediyor. Çünkü bayilikten gelmiş bir dağıtım şirketi sahibi olarak, Türkiye'deki yaklaşık 8 bin akaryakıt bayisinin neredeyse hepsiyle 'tanış' durumunda. Her yıl başında onlarla mektuplaşıyor. Ama sadece ufak bir yılbaşı kutlamasıyla geçiştirmiyor. Akaryakıt sektörünün bütün bir yılını değerlendiren mektubu 8 bin bayiye gönderiyor. Sonra da onlardan gelen mektupları tek tek cevaplıyor. Yeni bir istasyon açacak olan ona akıl danışıyor... Tabii ki İsmail Aytemiz'den bahsediyoruz. 13 yıl Türkiye Petrol Ürünleri İşverenler Sendikası (PÜİS) başkanlığı yapan Aytemiz, 2002'de sendika başkanlığını kendi isteğiyle bıraktı. Ama sektör onu bırakmadı. Yarım asırdır sektörde soyadıyla rekabet eden Aytemiz, artık Akpet'e omuz veriyor. 10 ay önce Ciner Grubu'yla akaryakıt, likit petrol gaz ve doğalgaz alanlarında yüzde 50 ortaklık yaptıktan sonra, Aytemiz Akaryakıt'ın ismi ve logosu Akpet olarak değişti. Yeni ortaklığından aldığı güçle iddialı hedefler ortaya koyan Akpet, yıl sonuna kadar 50 yeni istasyon açmayı ve 1 milyar dolar ciro yapmayı hedefliyor. Aytemiz, bir taraftan Akpet'e güç verirken, 5 şirketindeki 900 çalışanıyla Aytemiz Şirketler Grubu'nu da yeni hedeflere taşıma peşinde. Türkiye'nin en büyük karbondioksit ve oksijen üretim şirketi Karbogaz'ın yüzde 51 hissesinin de sahibi olan İsmail Aytemiz ile hem sektörü hem de işlerini konuştuk.
* Petrol Piyasası Kanunu çıktıktan sonra piyasada taşlar yerine oturdu mu? Bu yasayla sektör disipline edildi. Kanunun uygulamasını Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) yürütüyor. Lisans almayan dağıtım şirketleri ve bayiler iş yapamaz duruma geldiler. İyi ve kötüyü EPDK ayırıyor. Taşlar yerine oturmaya başladı. Tüketiciye artık daha kaliteli ve doğru mal sunuluyor. Ulusal marker uygulamasının çıkması durumunda tüketici artık aldatılmayacak. EPDK istasyonları denetleyecek. Ayrıca dağıtım şirketleri de kendi istasyonlarını denetleyecek.
* Avrupa'nın en pahalı benzinini biz kullanıyoruz. Zamanla benzin ucuzlamasını umabilir miyiz? Aslında kanun ucuzlama da getiriyor. Ama son 2 yıldır petrolde önemli fiyat artışı oldu. Bu yükseliş bizim için yeni çıkan kanunun önünü kesti. Birkaç defa suni bir ucuzlama oldu. Bu kanun uygulamaya girdiğinden bugüne ham petrolün varili 72 doları aştı. Bu kanundan tüketici yeterince yararlanamadı. Asıl ödül, tüketicinin benzini ucuz almasıydı. İkinci bir şanssızlığımız ise petrol fiyatları her gün yükselirken, ÖTV vergisi de Türkiye'de çok yüksek. Ürün bazında yüzde 58 ile 70 arasında ÖTV var. Yani fiyatın dörtte üçü vergi. Bu korkunç bir şey. Dünyada böyle bir fiyat hiçbir ülkede yok. Bu da sektörü kayıt dışına itiyor. Vergi yüksek olduğu için kaçakçılık özendiriliyor. Bunun da önü alınmazsa, kanun çıkmasına rağmen sektör yozlaşabilir.
* 10 ay önce Ciner Grubu'yla ortaklık yaptınız ve akaryakıttaki Aytemiz markasını Akpet yaptınız. Akpet'i bu yılki hedeflerinden bahseder misiniz? Haziran 2005'te Ciner Grubu ile yüzde 50-50 ortaklık yaptık. O günden beri de ne istediğini bilen iki ortak, uyum içinde çalışıyor. Bunun yanı sıra ihtiyaç olan yatırımları da yapıyoruz. Ortaklığı yapmadan önce 550 istasyonumuz vardı. Buna son 10 ayda 100 istasyon daha ekledik. Ortak olduğumuzda 6 depomuz vardı. 7 depomuz oldu. Samsun ve Marmara Ereğlisi depolarımızın yapımı da devam ediyor. Bayi yatırımlarına daha önem veriyoruz. Yıl sonuna kadar 50 istasyon daha açmayı planlıyoruz.
* Akpet (Aytemiz) olarak daha çok Anadolu'da varsınız. Büyükşehirlerde istasyon sayınızı artıracak mısınız? İstanbul ve Ankara'nın dışındaki illerin hepsinde önemli kilit noktalarda varız. İstanbul'da 15 istasyonumuz var. 12 milyon nüfuslu bir şehirde az gözüküyoruz. Ama şimdi İstanbul'a da yoğunlaştık. İnşallah 8-10 tane daha yeni istasyon açmak istiyoruz. İstanbul'da izin almak fevkalade zor. Bu seneki istasyon yatırımı bütçemiz 60 milyon dolar.
* 43 yıllık Aytemiz markasındaki değişim ne kadarsürede tamamlanacak? Bunu tanıtmak için de 5 milyon dolarlık reklam bütçemizi eylül ayına kadar kullanacağız. Şu anda 650 Aytemiz istasyonundan 250'si Akpet oldu. 30 gün içinde bütün istasyonlarımız Akpet olacak.
* Madeni yağda da Akpet markasını göreceğiz değil mi? Bizim daha önce Aytemiz markalı yağlarımız vardı. Bunlar da Akpet'e dönüştü. Ayrıca fabrikamız küçüktü. Biz şimdi 25 bin metrekare arsa üzerine 7 bin metrekare kapalı alanı olan bir fabrika kuruyoruz. Tamamen yeni bir teknolojiyle Temmuz ayında faaliyete geçecek bu tesisimiz, yılda 12 bin ton madeni yağ üretecek. Bu da 4 milyon dolarlık bir yatırım.
* Aytemiz Şirketler Grubu olarak başka hangi alanlarda varsınız? Aytemiz Elektrik şirketimiz hidroelektrik santralı kurmaya çalışıyor. Bir de Amerikan ortaklı Karbogaz şirketimiz var. Karbogaz'da Amerika'nın bir numaralı sınai gaz üreticisi Praxair ile ortağız. Orada yüzde 51 pay bizim. Karbogaz, 25 senelik bir şirket. Yıllık cirosu 50 milyon dolar. Bunun dışında lastik unu (granür) üreten Yenisan adında bir fabrikamız var. Aytemiz Grubu'nda 900'e yakın çalışanımız var. 2005 yılı ciromuz 750 milyon dolar oldu.
* Aytemiz Elektrik'le enerji sektörüne ısınmaya başladınız galiba... Bu sektörde de yeniyiz. Şirket kurulalı 4 yıl oldu. 5 ve 10 megavatlık küçük hidroelektrik santraller yapmak için izinlerini almaya çalışıyoruz.
* Yeni gelişen bir çok sektör var. Farklı alanda yatırım yapma düşünceniz yok mu? Hayır yok. Akaryakıt çok para isteyen bir sektör. Bir tanker peşin 40 milyar dolar. Rafineriye parayı peşin verip alıyorsunuz. Bayiye ise 25 gün vadeli veriyorsunuz. Bakın rekabet nereye getirmiş bizi. Öncelikle buna bütçenizin dayanması lazım. Biz bu açıdan şanslıyız. Çünkü depo sayısı bakımından ikinciyiz...
