Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Hilal Yıldız, hastalıklarınızla ilgili sorularınızı cevaplandırıyor.
***
Bacak boyu eşitsizliği
"8 yaşında bir kızım var. Sol bacağı sağ bacağından biraz kısa duruyor. Bunu yeni fark ettik. İleride bir sorun yaratır mı, tedavi olması gerekir mi?" CEVAP: Bacak boyu eşitsizliği fonksiyonel ve gerçek olmak üzere 2'ye ayrılır. Fonksiyonel eşitsizlikte bir bacak boyu omurga veya leğen kemiğindeki bir sorun nedeniyle kısa görülür. Anatomik veya yapısal bir farklılık yoktur. Gerçek eşitsizlikte ise bacağın bir bölümü veya tümünde anatomik ya da yapısal bir kısalık vardır. Bacak boyu eşitsizliğinin başlıca nedenleri; doğumsal veya gelişimsel anormallikler, travma, enfeksiyonlar, kötü kaynamış kırıklar, çocuk felci gibi hastalıklar nadiren de avasküler nekroz veya tümörler olabilir. Doğumsal anormallikler doğuştan kalça çıkığı, doğuştan uyluk kemiklerinden birinin kısa olması gibi nedenlerden olur. Çocukluk çağında geçirilen kemik veya eklem enfeksiyonları ise, özellikle epifiz plağına yakınsa bacakta kısalığa yol açabilir. Bacak travmalarında da eğer epifiz plağı etkilenmişse, bacak uzaması yavaşlayabilir. Muayene ile iki bacak boyları ölçülür, omurgada eğrilik olup olmadığına bakılır ve yürüyüş değerlendirilir. Bazı durumlarda röntgen ile de değerlendirmek gerekir. Bazen bacak uzunluk farkı fark edilmez. Çocuk parmak ucu yürüyerek veya uzun taraftaki dizi kıvırarak eşitsizliği telafi edebilir. Eğer uzunluk farkı çok ise normal yürümeden daha fazla enerji sarf edilir.
Neler yapılabilir? Kısa bacağın uzunluğunu artırarak fonksiyonu düzeltmek için ayakkabı içine veya topuğa yükselticiler uygulanır. Genellikle bacak uzunluk farkı az ise, 2 cm altındaysa yükseltmek gerekmez. Bunun üzerindeki farklılıklarda kısa tarafta topuk takviyesi ile topuk yükseltilir. Büyüme çağında hızlı uzayan bacağın uzamasını yavaşlatacak cerrahi yöntemler, daha ileri uzunluk farklarında ise bacak uzatma ameliyatları düşünülebilir. Eğer sorun fonksiyonel kısalık ise, buna yol açan omurga sorunu, kalça ve diz eklemlerinde kısıtlılık gibi sorunların tedavi edilmesi gerekir. Kızınızın bacak uzunluk farkının ölçülmesi ve iskelet gelişimi bittiğinde kısalığın ne olacağının hesaplanması ve gerekli tedavinin planlanması gerekir. Bu konu ile ilgili bir ortopedi uzmanına başvurmanızı öneririm.
