Paranın sahte olduğunu bilmeden almak, bilmeden vermek suç mu? Basında bazen haberler çıkıyor. "Fark etmeden sahte parayı alan veya veren de suçludur" diye. Bunlar doğru değil. Sahtecilik, ancak kasten işlenebilen bir suçtur. Yani paranın sahte olduğunu bilmeniz gerekli. Aksi halde suç olmaz. Yeni Ceza Kanunu'nda, bu konudaki düzenlemeler şöyle:
***
Eğer sahteliğini " bilerek" parayı alırsanız, cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis. Bunun yanında adli para cezası da veriliyor. Sahteliğini bilmeden parayı almanın ise bir cezası yok. Mesela bir alışverişte para üstü olarak size sahte para verdiler. Siz de fark etmeden aldınız. Yine sahteliğin farkına varmadan, başka bir alışverişte harcadınız. Vatandaşın en çok karşılaştığı durum da işte bu. Altını çizerek söylüyoruz. Bu halde bir suç söz konusu değil.
***
Ancak şimdi dikkat! Alırken sahte olduğunu anlamadınız. Ama daha sonra parayı biraz inceleyince, sahteliğini fark ettiniz. "Eyvah beni aldattılar, ben de bu sahte parayı başkasını vereyim" diye düşünüp, sahte olduğunu "bildiğiniz" parayı bir başkasına verdiniz. İşte bu durumda, "3 aydan 1 yıla kadar" hapis cezası var. Amaç: Bilmeden alınan, ancak sonra sahteliği anlaşılan sahte paranın kullanılmasını önlemek.
***
Sahte parayı nereden aldığınızı ispat edebiliyorsanız, o kişi veya kuruluş zararınızı karşılamak durumundadır. Bir örnek: Mesela banka veznesinden aldığınız sahte para... Oradan aldığınızı kanıtladığınızda, banka size paranızı -Tabii bu sefer gerçek- vermek durumundadır.
***
Aldıktan sonra sahteliğini fark ettiğimiz parayı, yetkili makamlara iletmeliyiz. Eğer hatırlıyorsak, sahte parayı nereden aldığımızı söylemeliyiz. Bu konuda hatırladığımız tüm bilgileri vermeliyiz. Böylece sahte parayı üretenlerin ve bunu piyasaya sürenlerin yakalanmasına yardımcı oluruz. Onların cezası tabii ki çok ağır. 2 yıldan 12 yıla kadar hapis, 10 bin güne kadar adli para cezası. Sahtecilikle elde ettikleri tüm malları, mülkleri de müsadere edilir. Öyleyse, "büyükbalıklar" ın yakalanmasına yardımcı olalım. Bu herkesin çıkarına bir tutumdur. Aldıktan sonra sahte olduğunu anladığımız parayı "bilerek" başkalarına verip "uyanıklık" yaparak, "küçükbalık" olmayalım.
