Halk arasında en çok "basur" olarak bilinen hemoroid hastalığı başka isimlerle de anılır: Mayasıl, yumurta oluşması, meme, memeleme, dışarı pörtme gibi. Hemoroid, anüs (barsağın son çıkış kısmı) bölgesinde normalde bulunan damar yumağının belirginleşmesi ve sarkması sonucu oluşan rahatsızlığa verilen isimdir. Makat bölgesindeki damarların genişlemesi, yani varisi olarak da tanımlanabilir. Kalın barsağın son 8 cm'lik kısmı olan rektum denilen alandaki bağ dokularının gevşemesi sonucu, damarlar hem sayıca artar, hem de çaplarının genişler. Çoğunlukla iç hemoroidlerin belirginleşerek makatın dışına sarkması şeklinde görülür. Hemoroidli hastaların en sık görülen şikayeti kanamadır. Bu genellikle defakasyon (büyük abdest yapma) sırasında veya sonrasında olur. Ikınma veya sık defakasyonla artar. Kan, tuvalet kağıdına bulaşabilir. Ara sıra kan kaybı belirgin bir anemi (kansızlık) oluşturacak kadar şiddetli olabilir. Hemoroid olmuş damarlar ülser ve kangren olmadıkça genellikle ağrı olmaz. Bu bölgedeki ağrıların en sık nedeni fissür (Anal çatlak)' dür. Hemoroid sadece insanda görülen bir hastalıktır. Hemoroidin tek sebebi olmamakla birlikte kolaylaştırıcı sebepler vardır.

1) Genetik yatkınlık: Anne veya babada hemoroid varsa, çocuklarda hemoroid olma ihtimali, normal toplumdan biraz daha yüksektir. Çünkü bu yatkınlığın makat bölgesindeki farklılıktan mı, yoksa ailenin beslenme ve dışkılama alışkanlığından mı kaynaklandığı açık değildir. Genel olarak yatkınlık olsa dahi, beslenme ve dışkılama alışkanlığı düzenlendiğinde hemoroid oluşma sıklığı genetik yatkınlığa rağmen azalmaktadır.

2) Meslek: Berberlik, öğretmenlik, cerrahlık gibi uzun süreler ayakta durmayı gerektiren mesleklerin hemoroid oluşumunda etkili olduğu yaygın kanı olsa da düşünüldüğü kadar etkili bir sebep değildir. Ancak bu gibi süreklilik arz eden meslek erbapları, diledikleri an dışkılamaya gidemeyeceklerinden, ihtiyaçlarını erteleme eğilimindedirler. Bu durum hemoroid yapabilir.

3) Gebelik ve doğum: Karın içi basınç artışına yol açar.
4) Beslenme alışkanlığı: Posasız gıda (meyve sebzenin az tüketildiği) gıdalarla beslenme alışkanlığı, acılı ve baharatlı gıdaların fazla tüketilmesi, aşırı alkol tüketimi.

5) Dışkılama düzeni ve tarzı: Tuvalet ihtiyacını ertelemek veya tuvalette uzun süre oturmak, aşırı terleme, az su içme, dışkılama zamanının ertelenmesi, sık seyahatler... Teorik olarak herkeste hemoroid olabilir, ancak çocuklarda makat bölgesindeki bağ dokusu daha sağlam olduğundan, 15 yaşından önce hemoroid görülmez. Utanma duygusu sebebiyle toplumda ne kadar sıklıkta olduğu konusunda kesin veri elde etmek mümkün olmasa da, erişkin nüfusun 1/3 kısmında olduğu tahmin edilmektedir. Bayanlarda daha sık olduğu kanısı yaygın olsa da, oran 2 / 3 erkek oranı kadar, erkeklerde daha sık rastlanmaktadır. Yine yaşlılarda daha çok olması beklenirken, daha çok orta yaş grubunda görülür.