Mesane kanserinin yayılma ve saldırganlık durumu önemlidir. İlk test olarak ultrason ve idrar kültürü yapılır..
Mesane kanserini doğru tedavi etmek için, yayılma durumunun ve tümörün saldırganlık derecesinin bilinmesi gerekir. Erken teşhisin önemi de unutmamalıdır. İdrarda kanama varsa, tüm nedenler gözden geçirilir. İlk etapta hemen ultrason ile idrar kültürü ve sitolojik inceleme testleri mutlaka yapılır. Mesane kanseri, duvarın içine bir pıtrak gibi büyür ve ultrasonla fark edilir. Ama "İn Situ Karsinom" denilen en saldırgan tipi, yüzeyden geniş tabanlı olarak başlar ve direkt olarak mesane katlarının dışına doğru nüfuz eder. Bu tip kanser vücut dışından ultrasonla görülmez. Böyle durumlarda, sistoskopi denilen ve mesanenin içine mercekle bakılan yöntem uygulanır. Bu tetkik, ameliyathane gerekmeden hafif uyuşturma ile yapılabilir. Mesanenin içi incelenir ve kanser hakkında önemli fikir elde edilir.
TÜMÖRÜN TEMİZLENMESİ Mesanede kanser olduğu saptanınca, ilk hedef tümörün temizlenmesidir. Mesane böbreklerden gelen idrarı biriktiren organdır. Bir depo görevi yaptığından, genişleyebilmesi için elastik duvarı vardır. Kanser bu duvarın katlarına doğru inmeye başlar. Tümör mesanenin derin katlarına inmemişse, kapalı meliyatla (TUR) kanserin temizlenmesi oldukça kolaydır. Bu tedavi hem hastayı kanserden kurtarır hem de hiçbir organına zarar gelmez. Bazen hastaların mesanelerinin içine sonda ile ilaç vermek gerekebilir. Kapalı tedavi sonrasında, ilk başlarda daha sık olmak üzere, düzenli kontrol gereklidir. Tümör derine indikçe kanserin tedavisi zorlaşır. Bu yüzden mümkün olan en erken dönemde yakalanmalıdır. Erken yakalanan kanserlerin pek çoğu tamamen tedavi edilir. Bunların yüzde 90'dan fazlası yüzeyeldir yani dokuların derinlerine nüfuz etmemiştir. Bazı hastalarda nüks görülse bile, bunlar yine erkenden fark edilip tedavi edilirse hayati bir problem yaşanmaz. Bu nedenle hastaların çok yakın izlem altında tutulması gerekir.
AÇIK AMELİYATTA MESANE ALINIR Eğer tümör, mesane katlarında daha derine inerse ve kapalı kazıma yöntemiyle temizlenemezse yani mesane adalesini sardıysa hemen açık ameliyat gerekir. Çünkü kanser mesaneyi çevreleyen dokuya çıkarsa, tedavi şansı azalır ve hasta ameliyat seçeneğini de kaybeder. Açık ameliyat sırasında mesane alınır. "Sistektomi" denilen bu ameliyat sırasında, çıkarılacak mesanenin yerine yeni bir idrar deposu gerekli olur. Bu da genellikle hastanın kendi bağırsağının bir parçası kullanılarak yapılır. Kanser eğer başka organlara atlamışsa, kemoterapi veya ışın uygulanır. Tedavi başarılı olsa bile, hasta kontrol altında tutulmalıdır. Çünkü hastalık nüks edebilir.
Doç. Dr. Deniz ERSEV Üroloji Uzmanı deniz.ersev@takvim.com.tr