Sperm örneğinin bir cinsel ilişki veya boşalmadan sonra en az 3 gün, en fazla 5 gün sonra verilmesi gerekir.
Kısırlık şikayeti ile başvuran bir çiftin araştırılması için kadın ve erkeğin birlikte gelmesi önemlidir. Bu sırada varsa çifte ait önceki tetkik ve filmlerin değerlendirilmesi yapılır. İlk önce erkek faktörünün incelenmesiyle başlanır. Bunun için yapılması gereken işlem sperm analizidir. Semen analizi normal olan bir erkeğin muayenesine gerek yoktur. İnceleme için meni verilirken dikkat edilmesi gereken bazı durumlar vardır: Sperm örneğinin bir cinsel ilişki veya boşalmadan sonra en az 3 gün, en fazla 5 gün sonra verilmesi gerekir. Örnek alınırken kayganlaştırma amacı ile tükürük, sabun veya şampuan gibi maddeler kullanılmamalı ve meni temiz bir kaba alınmalı, inceleneceği laboratuara en geç 60 dakika içinde ulaştırılmalı. Sperm analizinde meninin miktarı, asiditesi mililitredeki sperm sayısı, spermlerin hareketliliği, yapıları ve içerdiği yuvarlak hücreler değerlendirilir. Gerekli görüldüğünde antisperm antikor testleri ve mikrobiyolojik incelemeler de yapılır.
Normal sperm analizi: Miktar: 2-6 ml, Konsantrasyon: 20 milyon / ml ve daha fazla, Hareketlilik: Yüzde 50 ve daha fazla, Morfoloji (yapısı): Yüzde 14 ve daha fazla normal yapıda sperm Normal sperm: Oval başlı, akrozomu kolay seçilen, kuyruk ve başı simetrik olan bir hücredir. Kuyruğun ilk kısmı biraz kalınlaşarak boyun kısmını oluşturur. Boyun ve kuyruğu düzgündür, kuyruk 50-60 mm uzunluğundadır. 2.5-3.5 mm çapında oval biçimde düzgün başı vardır.
Baş kısmının yüzde 40-60'ını akrozom oluşturur. Akrozom zarı ile plazma zarının birleşmesi sonucu akrozom reaksiyonu meydana gelir ve bu reaksiyon spermin yumurta zarına bağlanabilmesini sağlar. Antisperm antikorları erkek ve kadınların serumlarında, menide ve servikal mukusta (rahim ağzı salgısında) bulunabilir. Antisperm antikorları sperm hareketliliğini ve canlı sperm oranını azaltır, akrozom reaksiyonunu ve spermin yumurtaya bağlanmasını engelleyerek kısırlığa neden olabilir. Menideki antikorların varlığına bağlı spermlerin birbirine bağlanarak kümeleşmesine aglütinasyon denir. Aglütinasyon olduğunda spermlerin hareketliliği ve yumurtayı dölleyebilme yeteneği azalır. Semen analizinde aglütinasyon tespit edildiğinde antisperm antikorlarının varlığını tespit etmek için test yapılması önerilir.