"Yemeği hazılarken kişi kendi de yemekle birlikte ve yemek gibi pişmezse o yemeğin tadı yavan olur. Güzel bir bahçe, ancak sahibinin nefesiyle yeşerir. Yemek de lezzetini ve rayihasını onu hazırlayandan alır. Temiz ve zevkli yemek hazırlayabilmek için temizlik ve zevk gerekir. Tek sözle, yemeği zihinle pişirmemiz gerekir." Bu sözler Amerikalılar'ın 1886'da Merzifon'da kurduğu Anadolu Koleji'nin aşçısı Boğos Piranyan'a ait. Aras Yayıncılık tarafından yayımlanan, Merzifon Anadolu (Anatolia) Koleji'nde 18 yıl aşçılık yapan Boğos Piranyan'ın 1914'de yazdığı 'Aşçının Kitabı' çok önemli bir tarihsel belge olma özelliğini taşıyor.

ANADOLU KÜLTÜRÜNE IŞIK TUTUYOR
Piranyan, kitapta, Anadolu'nun geleneksel lezzetlerinin yanı sıra, Batı kaynaklı çeşitli tariflere de yer veriyor. Kitapta, çorbalardan bastılara, kebaplardan köftelere, pilavlardan musakkalara, dolmalardan hamurişlerine, balıklardan tatlılara 243 tarif yer alıyor. Aşçının Kitabı, Anadolu'nun kültürel, tarihsel, sosyolojik tarihine ışık tutmayı hedefleyen bir bakış açısıyla yayına hazırlanmış. Bu amaçla, kitap çeşitli makaleler ve fotoğraflarla zenginleştirilmiş. Kitabı yayımlandıktan bir yıl sonra tehcir kararını duyan, şehrinden ayrılmak yerine zehir içmeye yeltenen ve son anda vazgeçen Piranyan'ın akıbeti ise meçhul.

YILLAR SONRA SAHAFTA BULUNDU
Orjinal adı 'Nor Khoharar' olan 'Aşçının Kitabı' yıllar sonra bir rastlantı sonucu araştırmacı, tarihçi Turgut Kut tarafından sahafta bulunmuş ve Takuhi Tovmasyan tarafından Türkçe'leştirilmiş. Kitapta, Osmanlı'nın yemek kültürü ile ilgili önemli bilgiler ve analizler görebilirsiniz.