Kanal tedavisi (endodonti) derin çürük, ileri diş eti hastalıkları (periodontal hastalıklar) veya travma gibi nedenlerle dişin iç kısmında bulunan sinirin (pulpa) iyileşemeyecek derecede zarar gördüğü ya da canlılığını kaybettiği durumlarda uygulanan bir tedavi yöntemidir. Kanal tedavisi, kök kanalındaki tüm pulpanın çıkartılarak kanalın temizlenip şekillendirilmesi ve dezenfekte edilerek doldurulmasını içerir. Bu tedavinin amacı, hastanın rahatsızlığını gidererek dişin estetik ve fonksiyon bakımdan uzun yıllar işlev görmesini sağlamaktır.

AĞRISIZ BİR işlemdir
İşlem anestezi altında gerçekleştirildiği için ağrısızdır. Canlılığını tamamen kaybetmiş dişlerde his olmadığı için bu dişler anestezi yapmaya gerek bile duyulmadan ağrısızca tedavi edilebilir. Tüm kanal tedavileri sırasında hissedilebilecek hafif rahatsızlıklar ise her türlü medikal tedavide rastlanabilecek hafif rahatsızlıklardır.

2 YA DA 3 SEANS SÜREBİLİR
Canlılığını kaybetmemiş dişlerde kanal tedavisi 30-45 dakikalık tek bir seansta tamamlanır. Ancak tedavi dişin anatomisine, hastalığın derecesine (gangren, önceden kötü yapılmış bir kanal, lezyon gibi) ve çevre dokuların tedaviye verdiği cevaba bağlı olarak 2 veya 3 seans da sürebilir. Böyle durumlarda seans aralarında dişe uygun antiseptik pansumanlar konularak geçici dolgularla kapatılır.

YÜZDE 95 BAŞARI SAĞLANIR
Anatomik faktörler, patolojik durum, kanalların şekli ve genişliği, kullanılan aletler, uygulanan yöntemler, kanal dolgu maddeleri, sürekli restorasyon, hastanın bünyesi gibi pek çok etken, endodontik tedavi sonrası başarıyı etkilemektedir. Çok iyi yapılan kanal tedavilerinde başarı oranlarının yüzde 90-95 olduğu çeşitli araştırmalarla bildirilmiştir. Kanal dolgusundan önce periapikal lezyonu olan dişlerdeki başarı oranı, normal dişlere kıyasla daha düşük bulunmuştur.

DOĞAL DİŞLERDEN DAHA KIRILGANDIR
Kanal tedavisi, çekilmesini önlemek için dişe son şans veren bir yöntemdir. İyi bir kanal tedavisinin ardından doğru bir şekilde restore edilen bir diş, ömür boyu ağızda fonksiyon görebilir. Ancak kanal tedavisi yapılan dişler doğal dişlerden daha kırılgan olabilir. Bu durumda üst yapıda büyük ölçekli dolgular yerine onley dolgular, kısmi kuronlar veya tam kuronlar tercih edilmelidir. Yapılan çalışmalarda, kuron kavitesinden olan sızıntının başarısızlığa yol açtığı bildirilmiştir. Bu nedenle kanal dolgusundan sonra yapılan dolgu veya kuronlar sık sık kontrol edilmeli, kenardan sızıntı şüphesi olursa restorasyonlar yenilenmelidir.

KİST VARSA RÖTGENDE GÖRÜLÜR
Çekilen röntgende dişin kök bölgesinde iltihap ya da kist bulunuyorsa koyu renk görünür. İyi bir kanal tedavisi yapıldıktan sonra bu dokuların ve dişin tam olarak iyileşmesi çeşitli faktörlere bağlı olarak 6 ay-1 yıl kadar sürer. Eğer kanal tedavisi iyi yapılmış olmasına rağmen lezyon küçülmüyor ve şikayetler devam ediyorsa, küçük bir operasyonla bu bölge temizlenir.

RENK DEĞİŞİKLİĞİ OLMAZ
Diş renginin kararmasını engelleyecek önlemler tedavi sırasında alındığı takdirde, kanal tedavisine bağlı bir renk değişikliği olmaz. Kararma problemi görülen dişler, kuron içinden yapılan beyazlatma ile rahatça eski rengine kavuşabilir.

HASSASİYET HİSSEDİLMEZ
Kanal tedavisi yapılan bir dişin canlı dokularla ilişkisi devam eder. Ancak dişin artık canlılığı kalmadığı için sıcak, soğuk ve tatlılara karşı hassasiyet hissedilmez. Pulpası alınmış dişlerın de diğer dişler gibi çürüme riski bulunmaktadır. Bu nedenle, temizliklerinin diğer dişler gibi dikkatle yapılması gerekmektedir.

DİŞ KÖKÜNE ULAŞILIR
Başarısızlık sebebi, diş ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörler değerlendirilerek eski kanal dolgusu çıkarılır, dişin kanalı tekrar şekillendirilerek temizlenir ve yeniden doldurulur. Eğer bu işlemle de sonuç alınamazsa cerrahi bir işlem planlanır. Cerrahi olarak diş köküne ulaşılır, bu bölge ve çevresi temizlenir ve kapatılır. Eğer cerrahi müdahale ile de çözüme ulaşılamazsa, dişin çekilmesi uygun görülebilir. Çok köklü dişlerde sadece problemli olan kökün çıkartılması ve diğer köklerin korunması da planlanabilir.

Endodonti Uzmanı Dr. Dt. Meral Durkan anlatıyor...