Cildiye Uzmanı Dr. Vahit Mültecihak: Psikolojik cilt hastalıkları
Dermatolojik, yani başka bir deyişle cilt hastalıklarının birçoğunda psikolojik faktörler rol oynamaktadır. Psikokütan dermatozlardaysa psikolojik rahatsızlık ön plandadır ve bu hastalığın bir göstergesi olarak ciltte lezyonlar oluşmaktadır. Gerçekte psikokütan dermatozların kesin bir sınıflaması yoksa da burada artefakt dermatiti, nörotik ekskoriasyonlardan bahsetmek istiyorum: Artefakt dermatiti: Esasında primer olarak bir psikiyatrik rahatsızlık olmakla beraber kişinin derisindeki problemler sebebiyle dermatologların teşhis koyduğu bir hastalıktır. Tanı koymak bazen zor olmakla beraber lezyonlar çoğu hastada tipik tanı koydurucu da olabilir. Hipokrat zamanından beri rastlanılmaktadır. Hastanın kendi derisinde kesme, delme, yolma, sıkıştırma, çimdikleme, vurma, enjeksiyon ve benzeri eylemlerle bilinçli veya bilinçsiz olarak yaptığı yıkımlar sonucu aniden ortaya çıkan lezyonlar vardır. Dediğim gibi, bir psikiyatrik problem olan hastalıkta bu lezyonların oluşturulması sırasında acıya nasıl dayandıkları bazen hayret uyandırır. Artefakt dermatitinde ciltteki bulguları yani lezyonlar düzensiz ve dağınık olup, ellerin özellikle de sağ elin uzanabileceği alanlardadır. Bayanlarda genellikle yüz, el ve kollarda yerleşir. Artefakt dermatitinde belirtiler, yıkım için kullanılan malzemelerin niteliğine bağlı olarak değişmektedir: Hasta lezyonları oluşturmak için jilet, bıçak, cam parçaları ya da kendi tırnaklarını kullanarak kesikler, yarıklar oluşturabilir. Lezyon şekilleri hiçbir deri rahatsızlığına benzemeyen türden köşeli, düzensiz ya da geometrik biçimli olabilir. Çoğunlukla da lezyon boyutları 1 cm'den büyüktür, bazen tüm karın veya kolun tamamında olabilir. Bunlardan başka hasta lezyonları oluşturmak için asit ya da alkali ajanlar, fenol, gümüş nitrat gibi maddelerde kullanabilir ya da vücudunda sigara söndürerek lezyon oluşturabilir. Bu durumlarda yerçekimine bağlı olarak sıvı maddelerin akması ya da etraftaki deriye bulaşmasıyla çizgisel lezyonlar göze çarpabilir.