Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Güler Karaağaç: Uykuda solunum bozuklukları (1)
Uyku organizmanın çevre ile iletişiminin çeşitli uyaranlar ile geri döndürülebilir şekilde geçici, kısmi ve peryodik olarak kesilmesidir. Uyku vücudumuzun fiziksel ve ruhsal olarak dinlendiği olmazsa olmaz bir dönem olarak bilinmekle birlikte; uyku sırasında normal kişilerde dahi solunum sistemi olumsuz etkilenmektedir. Uyku sırasında solunum hızı ve ritmi bozulur, solunum yolları direnci artar, kimyasal ve mekanik reseptörlerin duyarlılığı azalır, ventilasyon azalır ve kandaki oksijen oranı düşer. Sağlıklı kişilerde bile uykuda bu problemler yaşandığından 'uykudaki solunum bozuklukları' ve bu bozukluklardan en önemli ve en sık görülen hastalığı 'uyku apne sendromu' özellikle sonuçları nedeniyle iyi değerlendirilmesi gereken bir klinik tablodur. Uykudaki solunum bozuklukları; basit horlama, üst solunumyolu rezistans sendromu (UARS), tıkayıcı uyku apne sendromu (OSAS), santral uyku apne sendromu (CSAS), obesite-hipoventilasyon sendromu ve overlap sendromu olmak üzere 6 grupta sınıflandırılır. Uyku apne sendromu sıklığı ve sonuçları nedeniyle önemlidir.
UYKU APNE SENDROMU Uyku apne sendromu, uyku sırasında tekrarlayan tam (apne) veya kısmi (hipopne) üst solunum yolunun yenileyen tıkanmaları ve bu tıkanmalara bağlı oksijen düşüklüğü ile bedenin verdiği yanıtlarla ortaya çıkan bir klinik tablodur. Solunumda uyku sırasında ortaya çıkan sorunlar bir yandan uyku kalitesini bozarken, diğer yandan kardiyovasküler sistemde ciddi etkilere yol açmaktadır. Bozulan uyku kalitesi gündüz uykuluğu, konsantrasyon güçlüğü, sinirlilik ve kronik yorgunluk haline neden olmakta, bu nedenle iş ve trafik kazaları, işte verimlilik düşüklüğü, sosyal uyum bozukluğu gibi sosyal sonuçları beraberinde getirmektedir. Kardiyovasküler sisteme olan etkiler ise hipertansiyon, kalp hastalıkları ve kalp krizi riskini içermektedir.