Beslenme ile taş hastalıkları arasında bağlantı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kemal Sarıca, 'Taşların oluşmasını önlemede en önemli faktör, alınan sıvı miktarıdır' dedi. Prof. Dr. Sarıca taş hastalıklarıyla ilgili olarak en çok merak edilen soruları yanıtladı...
***
Bol su içerek taş oluşumunu engelle
Beslenme ile taş hastalıkları arasında bağlantı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kemal Sarıca, 'Taşların oluşmasını önlemede en önemli faktör, alınan sıvı miktarıdır' dedi. Prof. Dr. Sarıca taş hastalıklarıyla ilgili olarak en çok merak edilen soruları yanıtladı....
BÖBREKLERDE taş nasıl oluşur? Böbrekte taşların oluşumu birçok faktörün bir araya gelmesi ile ortaya çıkmaktadır. Böbreklerde şekillenen ve atılan idrarın miktarı çok önemli olup birtakım faktörlerin etkisi ile bazı kimyasal maddelerin idrar yoluyla atılımı artmaktadır. Alınan sıvı miktarına bağlı olarak azalabilen idrarda bu maddeler kolayca çökerek, küçük kristallerin oluşmasına yol açmaktadır. Bu kristaller şekillendikten sonra hızla birleşerek böbrek taşlarını oluşturmaktadır.
Kimler risk altındadır? Böbrek taşları erkeklerde kadınlara göre 2-3 kat daha fazla oluşmaktadır. Sıcak iklimlerde, yaz aylarında terlemeye ve yetersiz sıvı alımına bağlı olarak daha sık gerçekleşir. Son yıllarda tüketilen besinlerin bu konudaki önemi de giderek artmakta olup, bazı yiyecek ve içeceklerin taşların oluşmasına yol açtığı bilinmektedir. Taşların oluşmasını önlemede en önemli faktör; alınan sıvı miktarıdır. Bünyesi taş oluşturmaya yatkın kişiler, yeteri kadar su içmezse (günde en az 2-2.5 lt) idrar miktarı azalacak, idrar daha yoğun bir duruma gelecek ve idrardaki taş oluşturan maddelerin çökmesi ile yeni taşlar oluşacaktır. Bütün bunların haricinde ailesinde taş hastalığı olan bireyler de taş hastalığı açısından risk altındadır.
Taş hastalığının belirtileri nelerdir? Taşın bulunduğu taraftaki yan boşluk ağrısı, en önemli belirtidir. Ağrı şiddetli, bıçak saplanır tarzda olabildiği gibi bazen de uzun süren ve dayanılabilen yan ağrılar yaşatmaktadır. Özellikle böbrekten çıkıp idrar kanalına (üreter) giren taşlar, çok daha şiddetli ağrı oluşturmaktadır. Ağrının şiddeti zaman zaman artıp azalabilir. Ayrıca idrarda kanama, yanma, bunun yanı sıra hastada bulantı ve kusma da görülebilmektedir.
Teşhis nasıl konulur? En sık uygulanan inceleme yöntemi ultrasonografidir. Hastalara herhangi bir uygulama zorluğu oluşturmayan, basit ve pratik bir uygulamadır. Boş veya ilaçlı böbrek filmi (IVP), spiral, bilgisayarlı tomografi gibi radyolojik yöntemlerle de teşhis konulabilmektedir.
Yeniden taş oluşur mu? 'Böbrek ve idrar yolları taş hastalığı', tedavi edilmiş olsa bile tekrar edebilmektedir. Bu nedenle idrar yollarında taş olan hastaların tedavi sonrasında ileri incelemeler ile yakından takibi gerekmektedir. Taşların vücuttan uzaklaştırılmaları kadar yeni taşların oluşumunun engellenmesi de büyük önem taşımaktadır.
Taş oluşması nasıl engellenebilir? Böbrek ve idrar yollarında bulunan taşların büyümesini veya yeniden taş oluşmasını engelleyecek en etkili ve gerekli birincil önlem; gün içerisinde en az 2.5 litre su içilmesidir. Bu yolla yoğunluğu daha azalacak olan idrar ile taş oluşturabilecek risk faktörleri çok daha kolay atılabilecek ve bu maddeler bir araya gelip çökme imkanı bulamayacaktır.
Taş oluşmasını önlemek için beslenmede nelere dikkat edilmelidir? Bazı yiyecek ve içeceklerin, içeriklerinde yer alan bazı risk faktörleri nedeniyle taş oluşum riskini artırdıkları çok iyi bilinmektedir. Bu konu özellikle son 10 yıllık süreçte daha çok önem kazanmıştır. Hastaların beslenme alışkanlıklarının bu konuda deneyimli bir diyetisyen tarafından çok iyi değerlendirilmesi ve günlük gıdaların uygun gıdalarla desteklenmesi gerekmektedir. Ayrıca, uygun kiloyu sürdürme ve yeteri kadar yapılan fizik egzersizleri de belirlenen risk faktörlerinden uzaklaşma için etkili olan önlemler arasında yer almaktadır.
Servisi 
