Üriner sistem taş hastalıklarının tedavisinde birçok farklı yöntem uygulanıyor. Bazı hastalar herhangi bir tedavi görmeksizin taşlarını düşürürken, kimilerine de acil müdahale gerekiyor. İşte taşlardan kurtuluşta başvurulan tedavi şekilleri....
Ülkemizde çok sayıda taş hastası olduğunu söyleyen Medicana Hastanesi Üroloji Kliniği Taş Hastalıkları Uzmanı Prof.Dr. Kemal Sarıca, bu hastalıkta farklı tedavi yöntemlerine başvurulduğunu belirtti. "Bazı hastalara hiçbir şey yapılmazken, bazı hastalara acil olarak cerrahi tedavi uygulanabilir" diyen Prof.Dr. Sarıca, tedavi seçeneklerini şöyle sıraladı:
TAŞ KIRMA (ESWL) YÖNTEMİ Günümüzde taşların tedavisinde uygulanan en kolay ve en az zahmetli yöntemdir. Vücut dışında oluşturulan şok (basınç) dalgalarının böbrekteki taşlar üzerine odaklanması ile taşların kırılması esasına dayanan modern, pratik ve ağrısız tedavi şeklidir. Ancak, her taşın tedavisinde bu yöntem uygulanamaz. Sadece çapı 2 cm'nin altındaki böbrek taşlarında etkilidir. Bu yöntemle taşlar küçük parçalara ayrıldıktan sonra vücuttan dışarı atılır. Tedavi sonuçları başarılı olup, uygun hastaların seçimi çok iyi yapılmalıdır. Büyük taşlar, aşırı şişmanlık, kanama bozuklukları, idrar yollarında enfeksiyon ve idrar yollarında tıkanıklık bu yöntem için engel teşkil eden faktörlerdir. ÜRETEROSKOPİ RAHATLIĞI Böbrek ile idrar torbası arasında yer alan üreterde (idrar kanalı) takılıp kalan taşların yine hemen hemen hepsi açık ameliyat yapılmaksızın endoskopik (kapalı, ameliyatsız) yoldan girişimlerle tedavi edilebiliyor. İşlem sırasında ışıklı alet ile önce idrar torbasına, sonra da taşın bulunduğu idrar kanalına girilerek ilerlenir ve taşın bulunduğu bölgeye gelince küçük taşlar değişik girişimler ile dışarı alınıyor. Eğer taş büyük ise olduğu yerde kırılarak küçük parçalara ayrılıyor ve bu parçalar tek tek temizleniyor. Geri kalan çok küçük taşlar kendiliğinden dökülüyor.
YERLEŞMİŞ TAŞLAR İşlem sonrasında kesi yapılmadığı için hastanın iyileşmesi ve günlük aktivitelerine dönmesi çok hızlı oluyor. Bu yöntem özellikle idrar kanalının alt kısmında (idrar torbasına yakın) yerleşmiş taşların alınmasında ilk tercih edilen tedavi yöntemidir. Orta ve üst bölümde yerleşen taşların çoğu, taş kırma yöntemi (ESWL) ile tedavi edilebiliyor.
PERKÜTAN TAŞ CERRAHİSİ Modern yöntemler devreye girmeden önce böbreklerin içerisinde yer alan taşlar açık ameliyatlar yapılarak alınıyordu. Vücutta yapılan büyük kesiler nedeniyle açık ameliyatlar hastanın uzun süre hastanede kalmasına, iş ve günlük aktivitelerini bırakmasına sebep oluyordu. Ayrıca bu tedaviler sonrasında ameliyat yarasının iyileşmesi ve hastanın ayağa kalkması da uzun zaman alıyordu. Günümüzde artık böbrek taşlarının çok az bir kısmı (yüzde 1) açık ameliyat yöntemiyle alınıyor. Taş kırma yöntemi ile tedavi edilemeyen veya kırılsa da dökülemeyecek büyüklükte olan taşların çoğunda hastalara açık ameliyat yapmadan, böbreğe tek bir kanaldan girilerek (kapalı yoldan) tedavi yapılabiliyor.
GÖZLE GÖRÜLÜYOR 'Perkütan yoldan taşın cerrahi tedavisi olarak' da isimlendirilen bu işlem sırasında ciltte açılan küçük bir delikten böbreğe girilerek, böbrek içindeki taşlar gözle görülüyor, sayısı ve büyüklükleri net bir şekilde değerlendiriliyor. Küçük olan taşlar kolaylıkla alınırken, büyük taşlar olduğu yerde kırılarak küçük parçalar halinde temizleniyor. Sadece tek bir kanaldan girildiği için bu yöntemin böbrek fonksiyonları üzerinde ciddi hiçbir etkisi olmuyor. Hayat kalitesi açısından da bu yöntem hastaya çok az zarar veriyor. Bu yöntem yüksek başarı oranları ile işlem sonrasında hastaların herhangi bir ameliyat yarası olmaksızın erkenden ayağa kalkıp, çok kısa sürede iyileşerek, aktivitelerine dönmelerine müsaade ediyor.
AÇIK AMELİYATLAR Modern, pratik ve hastaya çok az zarar veren yöntemler sayesinde günümüzde idrar yollarındaki taşların yüzde 1'ine açık cerrahi (vücuda kesi yaparak) uygulanıyor. Teknik donanım ve deneyime sahip merkezlerde ise bu tür girişimlere hemen hemen hiç başvurulmuyor. Ancak, çapı çok büyük olan ve böbreğin tüm boşluklarını doldduran taşlarda açık cerrahi yöntemi tercih ediliyor.