Sırt-bel ağrısı çekmeyenimiz yoktur. Bize hayatı zindan eden bu ağrıların neden kaynaklandığını ve tedavi yöntemlerini mutlaka öğrenmemiz gerekiyor. İşte en çok merak edilen sorular ve yanıtları.
Sağlıklı bir yaşam sürmek için her fırsatta dengeli ve düzenli beslenmemiz gerektiğini söyleyen uzmanlar, hemen herkesin muzdarip olduğu sırt-bel ağrılarına karşı da spor yapılmasını öneriyor. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Emre Acaroğlu, sırt ve bel ağrılarıyla ilgili en sık sorulan soruları yanıtladı:
İKİ TİP AĞRI ÇEŞİDİ VAR 1- Sırt ve bel ağrılarının sebepleri nelerdir? Sırt ağrılarının ezici çoğunluğu kas ağrılarıdır. Bel ağrılarında ise iki ana tipten bahsedebiliriz; birincisi genç kişilerde görülen ve akut olarak ortaya çıkan ağrılar: Bu ağrılar eğer başka bir semptoma eşlik etmiyorsa ve yalnız bel bölgesinde kalıyor ise genellikle kas kaynaklıdır ve kendiliğinden iyileşme olasılığı yüksektir. Daha yaşlı kişilerde görülen kronik ağrılar ise belimizdeki kemik, disk ve bağların zaman içinde bozulması sonucu ortaya çıkar; sinirleri sıkıştırarak ciddi sorunlara neden olabilir. 2- Disk yaralanmaları nasıl bir ağrıya neden olur? İki mekanizması vardır. Birincisi fıtık oluşan diskte bir yırtılma olduğu için disk kaynaklı ağrılar, ikincisi ise fıtığın bir ya da daha fazla sinire bası yapması sonucunda oluşan sinir kökenli ağrılar. 3- Fıtık oluşmasına yol açan etken var mı? Bunun sebebi tam olarak bilinmiyor. Ağır işlerde, özellikle titreşimli ortamlarda çalışanlarda daha sık görülür. Ailevi yatkınlıktan da söz edilebilir. 4- Fıtığın belirtileri nelerdir? Hareketle artan, parmaklara kadar yayılan şiddetli bacak ağrısı ile daha az şiddetli bel ağrısı olur. Ağrı küt, yanma, batma ve iğnelenme şeklinde hissedilir. Bazı durumlarda ağrıya bacaklarda his kusurları ve uyuşukluk hissi ya da kuvvet kaybı (ayak ve bilek çevresinde) eşlik edebilir. Nadiren beldeki tüm sinirlerin bası altında kalmasıyla idrar yapamama ve daha yaygın bir kuvvet kaybı ortaya çıkabilir. 5- Fıtık nasıl tedavi edilir? Hasta idrar yapamıyor ve ciddi kas zayıflığı var ise tedavisi acil cerrahidir. Cerrahi ile sinirlere bası yapan fıtıklaşmış parça çıkarılır. Eğer ana bulgu şiddetli ağrının yanında ayakta his ve kuvvet kaybı ise, bir süre (1-2 hafta) seyri beklenip iyileşme oluyor ise cerrahi yapılmayabilir. 6- Dejeneretif Disk Rahatsızlığı (DDD) nedir? Zaman içinde aşınıp, dejenere olan bazı dokularımız vücut tarafından tamir edilebilir, ama (omurlar arasındaki disklerimiz gibi) bazıları tamir edilemez. Bu durumda disk patlamış bir araba lastiği gibi ağırlık taşıma özelliğini kaybeder ve genişleyerek yayvanlaşır. Bu durum hem diskten kaynaklanan ağrılara, hem de yayvanlaşma oranına göre sinir baskılarına ve dar kanala neden olabilir. 7- Omurların birbirine kaynaması ne demektir? Omurgaların birbirine kaynatılması bazı hastalar için gereklidir. 8- Omurgaya implant (vida, kafes, plak) kullanılması şart mıdır? Bel ve sırt ameliyatlarında implant kullanımının dondurma işleminin başarısını arttırıyor. Bu nedenle birçok cerrahide implant gereklidir. 9- Omurga ameliyatı riskli mi? Omurga cerrahisi genellikle büyük bir cerrahidir ve doğal olarak çeşitli riskleri vardır. Cerrahi sırasında hayatınızı kaybedebilir misiniz? Bu olasılık yaşınıza göre 50 binde 1 ile yüzde 1 arasında değişir. Felç olabilir misiniz? Yapılan cerrahinin cinsine göre olasılığı binde 1 ile yüzde 2-3 arasında değişir. Daha sık rastlanan komplikasyonlar ise enfeksiyon (% 2-3) ve uzamış ağrı ya da ağrının geçmemesi şeklinde sıralanabilir. 10- Ameliyattan ne kadar sonra günlük aktivitelere dönülebilir? Her ameliyattan sonra ev içinde kendi kendinize hareket edebilir hale gelmeniz birkaç gün içinde mümkün olur. Sonrası ne ameliyatı olduğunuza göre değişir. Eğer yalnızca diskektomi ya da kısıtlı bir gevşetme ameliyatı oldu iseniz normal hayatınıza 4-6 haftada dönebilirsiniz. Eğer daha büyük bir cerrahi geçirdiyseniz bu durumda normal hayatınıza dönmeniz üç ayı, ağır spor aktivitelerine dönmeniz ise bir yılı bulabilir.