Bir rivayete göre Kastamonu, adını Moni adlı Bizans komutanın kızından alır. Moni kalenin ahahtarını Türk beyine verince babası 'Kastın ne idi Moni?' diye bağırır.
Kastamonu isminin "Kastın ne idi Moni?" den geldiği söylencesi hakim Kastamonu'da. Rivayete göre, Bizanslılar'ın hakimiyetinde olan şehir, Türkler tarafından fethedilmek istenir ve kale kuşatılır. Kale komutanının "Moni" isimli kızı, kaleyi kuşatan Türk beyine aşık olur ve burçlardan kalenin kapı anahtarını atar. Bunu gören kale komutanı kızına çok öfkelenir ve "Kastın ne idi Moni?" diyerek onu burçlardan aşağıya atar. Bu deyiş zaman içinde değişerek Kastamonu'ya dönüşür. Şehri tanımak için de Kastamonu'ya adını veren bu kaleye çıkmanızı ve buradan şehri kuşbakışı izlemenizi öneririm. Bizans döneminde yapıldığı sanılan Kale'nin zirvesinden şehre baktığınızda, Kastamonu'nun konaklar, camiler, medreseler, hanlar, hamamlar kenti olduğunu göreceksiniz.
GEÇMİŞİN İZLERİ... Kastamonu Valiliği'nin bulunduğu tarihi binanın önünde 1922 yılında kağnısında kundaktaki bebeğiyle cephane taşırken donarak şehit olan ve Kurtuluş Savaşı'nı sembolize eden Şerife Bacı Anıtı bulunuyor. Valiliğin hemen arkasında da Saat Kulesi var. Saat Kulesi'nin çalmakta olan çanı, Sultan Hanım'ın düşük yapmasına neden olduğu için İstanbul Sarayburnu'ndan buralara kadar sürülmüş. Kentin geçmişi yansıtan Kastamonu evlerinin en ünlülerinden Liva Paşa Konağı, şu anda Etnografya Müzesi olarak kullanılıyor. Kastamonu Arkeoloji Müzesi, aynı zamanda Atatürk'ün şapka devrimi ile ilgili tarihi konuşmasını yaptığı yer. Osmanlılar tarafından yaptırılan en büyük cami ve şadırvan olan Nasrullah Paşa Camii şehrin sembollerinden biri. Şadırvanından su içenin en geç yedi yıl içinde tekrar Kastamonu'yu ziyaret edeceği ise şehir efsanelerinden. Kayalık üzerine yapılmış İsmail Bey Külliyesi ise şehre hakim bir tepede bulunuyor. Ev, kaya mezarı kentin en eski yapılarından biri. M.Ö. 7. yüzyılın başlarında Paflagonyalılar tarafından yapılmış.
NASIL GİDİLİR? En kolay ulaşım yolu İstanbul-Ankara otobanından Gerede'ye kadar gidip buradan Samsun yoluna girerek Çerkeş, Kurşunlu istikametinde ilerlemek. Kentin İstanbul'a uzaklığı 508, Ankara'ya ise 245 km.
KASTAMONU'DA NE YENİR? Kastamonu mutfağı bünyesinde en fazla yöresel yemekler bulunduran mutfaklardan birisi. Etli ekmek, kışın pastırmalı pide, Tirit Kebabı, yufka, hindi, ceviz ve tereyağından yapılan Banduma, ekşili pilav, Ecevit Çorbası ve üryani gittiğinizde mutlaka tatmanız gereken yemekler olmalı. Yöresel yemekleri özellikle Ecevit Çorbası, etli ekmek ve Banduma'yı şehir merkezinde bulunan Eflani konakta yedik. Oldukça başarılıydı. Yöreye özgü çekme helva ve Kayserililer'in bile gıpta ile baktığı Kastamonu pastırmasının tadına bakmanızı veya sevdiklerinize almanızı öneriyorum. Elle, incecik, şeffaf bir şekilde dilimlenen bu pastırmanın doğru adresi Tabakoğlu; çekme helvanın ise Bülbüloğlu.
NEREDE KALINIR? Kastamonu'da konaklamak için bol seçeneğiniz var ama bu yerlerde de çok fazla konfor aramayacaksınız. Çünkü otellerin en konforlusu üç yıldızlı. Turaş Otel: 0366 212 67 30-31, Hadi Otel: 0366 417 20 16, Selvi Otel: 0366 214 18 31, İdrisoğlu Otel: 0366 214 17 57, Toprakçılar Konakları: 0366 212 18 12, Sinanbey Konağı: 0366 212 60 21.