Maliye'yi ihya eden akaryakıt vergisi, ithalatı karşılayamadı
Petrol fiyatları tavana vurunca vergi tahsilatı ithalatın gerisinde kaldı. 4 yıldır ilk kez hampetrol ve doğalgaza ödenen bedel petrol ve doğalgazdan alınan ÖTV'yi aştı. 19.2 milyar $ ithalata rağmen ÖTV 14.3 milyar $ oldu.
Vergi gelirlerinin yüzde 15'inden fazlasını karşılayan petrol ve doğalgaz ürünlerinden alınan vergi son 4 yıldır ilk kez ithalatı karşılayamadı. Petrol ve doğalgaz ürünlerinden alınan 20.5 milyar YTL'lik Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), 19.2 milyar dolarlık hampetrol ve doğalgaz ithalatının altında kaldı. Maliye'yi adeta ihya eden bu ÖTV tahsilatı toplam ÖTV gelirinin de yüzde 56'sını oluşturmuştu.
FİYAT SEYRİ DEĞİŞTİRDİ Ancak petrol fiyatlarında 80 dolarlara yaklaşılması ve buna bağlı olarak doğalgaz fiyatlarının bir türlü inmek bilmemesi ithalatı patlattı. Geçmiş yıllarda ise ithalattan daha fazla bedel ÖTV kanalıyla tüketicilerden tahsil ediliyordu. Başka bir deyişle kullandığımız benzin ve doğalgazın sadece vergisi bile petrol ve doğalgazın ithalat bedelini ödeyebiliyordu. Ancak özellikle doğalgazn yüksek fiyatlarla ithalatının artması bu seyri değiştirdi. 2003 yılında 7.7 milyar dolar ödenerek hampetrol ve doğalgaz ithalatı sağlanırken tüketicilerin petrol ve doğalgaz ürünlerine ödediği ÖTV 10.1 milyar dolar olmuştu. Bu rakamlar 2004 yılında 11 milyar dolara 9.3 milyar dolar ile yine ÖTV lehine gelişmişti. 2005 yılında ise ÖTV ve ithalat bedelleri 14.4 ve 14.1 milyar dolar ile birbirine iyice yaklaştı.
ARTAN DOĞALGAZ İTHALATI Türkiye'nin hampetrol ithalat rakamları incelendiğinde artan fiyatların etkisi açıkça görülüyor. 2003 yılında 24 milyon tona 4.7 milyar dolar ödenirken 2004'te 23.9 milyon tonluk hampetrole ödenen bedel 6.1 milyar dolara yaklaşıyor. Petrol fiyatlarındaki artışın iyice hissedildiği 2005 yılında ise 23.3 milyon tonluk ithalatın karşılığında 8.6 milyar dolar bedel ödeniyor. Petrolün fiyatının yükselmesinin doğrudan etkilediği bir diğer maliyet ise doğalgaz. Son yıllarda ithalatı artan doğalgazın alım anlaşmalarındaki formüller petroldeki fiyat artışlarına endekslendi. Bu nedenle petroldeki yükseliş doğalgaz maliyetini de yukarı taşıyor.