Aşk, tedavi edilmesi gereken bir bağımlılığa nasıl dönüşür? Bu hastalığın bir ilacı var mı? Kalbi kırıklar, aşkından kurtulamayanlar için uzmanlara sorduk.
Kimileri şen şakrak 14 Şubat Sevgililer Günü'ne hazırlanırken kimileri de aradığı aşkı bulamamaktan dertli. Bulup kaybedenler, kötü bir ilişki yaşadığı halde, işin içinden bir türlü çıkamayanlar, bir ayrılıp bir barışanlar, dayanılmaz acılar çekenler... Nişantaşı'ndaki BATEM Bağımlılık Tanı ve Tedavi Merkezinden Doç. Dr. Kültegin Ögel, uzmanı olduğu aşk ve ilişki bağımlılığı konusunda sorularımızı yanıtladı.
ÜÇ ETKEN * Aşk ne zaman hastalığa dönüşür? Sağlıklı ilişki ile hastalıklı ilişki nasıl ayırt edilir? Aşk, bir hastalık değildir, ama bazı aşklar hastalıklı olabilir. Bunu iyi ayırt etmek çok önemli. Hoşlanmada bir beğenme, beğeni söz konusudur. Aşkta ise bir adanmışlık, daha da önemlisi bir fedakarlık gözlenir. Ama patolojik aşkta, birey kendi kimliğini ve bireyliğini kaybeder, karşısındaki için yaşamaya başlar. Bazı vakalarım, "Onu sevmiyorum ama ona aşığım" der. Çünkü aşkta bir değer vermenin ötesinde, değerin ona ihsan edilmesi durumu görülür. Aslında ilişkinin biçimini belirleyen üç etken vardır. Yakınlık, tutku ve bağlılık.
* İlişki bağımlılığı yaygın bir durum mu? Aşk veya ilişki bağımlılığı belki de en yaygın bağımlılık türlerinden birisi. Ama insanlık tarihi boyunca var olan bir sorunu, bağımlılık olarak görmek veya adlandırmak insanlar için kolay değil.
* Aşk ve ilişki bağımlığının tedavisi nasıl yapılıyor? Her bireyin birbirinden farklı olması gibi, aşk ilişkisi de farklılıklar gösterir. Bu nedenle bireysel görüşmeler ve küçük ödevler, tedavinin en önemli parçasıdır. Bu tür durumlarda depresyon gelişme riski çok yüksek olduğu için, depresyonu olanlarda ilaç tedavisi de yararlı olacaktır.
* Kişi, kendi başına bağımlılıktan kurtulabilir mi? Bunun için neler yapılabilir? Genelde insanlar kendi başlarına kurtulurlar. Ancak kendileri başa çıkamadıkları durumlarda bir uzmandan yardım almak, daha da önem kazanıyor.
* Size başvuranların ne gibi sorunlarla yardım istediklerini, bu sorunların nasıl aşıldığını anlatır mısınız? 32 yaşında, mesleğinde oldukça başarılı bir hanım bize başvurdu. Bu kadın, işyerinde, kendisinden 4 yaş küçük birisiyle bir ilişki yaşamıştı. Erkek ona çok kötü davranıyordu. Örneğin; evine çağırıyor, sonra 'sıkıldım git' diyordu. İlişki iyi gitmemesine rağmen, bu kadının her şeyi o erkekti.
* Nasıl bir yol izlediniz? Bu kadının ilişkideki durumunu anladıktan sonra, ondan sadece kendisiyle ilgilenmesini istedim. Ödevi bu olduğu için kendisiyle ilgilenecekti. Kısa süre sonra birey olarak kendisinin farkına vardığı için sorunlu ilişki sürdürdüğü erkeği bıraktı.
* Evlilik gerçekten aşkı bitirir mi? Şüphesiz evet. Hiçbir aşk hikayesinde sevgililer birbirine kavuşamamıştır. Çünkü ona ulaştığınızda artık o gerçektir. Ama evlilikte sevgi vardır.
* Bir insan sevdiği için niye intihar eder? Çünkü, kişi kendi bireyliğini kaybetmiştir. Tüm kimliğiyle o olmuştur. O gittiği zaman, aşık için kendini öldürmek kolaydır. Çünkü o zaten yoktur ki!
* Kadınlar ile erkekler arasında bir karşılaştırma yapmak mümkün mü? Ben erkeklerinde kadınlar kadar acı çektiklerine inanıyorum. Sadece farklı tarzda yaşıyorlar. Tarzın en önemli iki kaynağı ise doğuştan gelen ilişki biçimlerinin farklılığı ve ergen yaşlarda edinilen sosyal roller. Erkeğin de canı acıyor ama gösteremiyor. Yaşadığı acı baş ağrısı, mide sorunu gibi yansımalarla ortaya çıkıyor. Genelde başvuru şikayeti bölümüne "sıkıntı, sinirlilik" gibi şeyler yazıyor. İçeriye girince anlıyorsunuz ki, yaşanan bir aşk acısı.