Son 4 yıl zarfında enflasyon yüzde 34.49, kiralar yüzde 89 arttı. Geçen yıl enflasyon yüzde 9.65'te kaldı. Kiralar yüzde 20 arttı. Kira enflasyonu fena solladı.
***
Enflasyon bahane kira şahane 4 yılda % 89 ile zam şampiyonu
2003 başından bu yana tüketici fiyatları yüzde 34.49 artarken kiradaki artış ise yüzde 89 oldu. Yıllık artışta da kira, enflasyonu ikiye katladı. 2006'da enflasyon yüzde 9.65, kiralar ise yüzde 20 arttı.
Enflasyonun düşürülmesindeki en büyük tehditlerden biri olan kiradaki artış durdurulamıyor. Denetimi yapılamadığı için artışı kontrol altına alınamayan kiraların tüketici fiyatları endeksindeki (TÜFE) olumsuz etkisi kendisini iyice hissettirmeye başladı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun verilerine göre, 2003 başından bu yana TÜFE'deki artış yüzde 34.49 olduğu halde, kiralardaki artış yüzde 89'la bunun 2.5 katı olarak gerçekleşti. Yıllık artışta da kira enflasyonu ikiye katladı. 2006 yılında TÜFE yüzde 9.65, kiralar ise yüzde 20 oranında arttı.
KİRA ARTIŞI TEK HANE DEĞİL Enflasyonun düşüş trendine girmesiyle birlikte ev sahipleri kira kontratlarının yıllık artış oranı hanesine TÜFE ya da TEFE (yeni haliyle üretici fiyatları endeksi ÜFE) yazmaktan da vazgeçti. Artık yıllık kontrat yenileme dönemlerinde kiracılar ev sahibinin kirayı ne kadar artıracağını kara kara düşünüyor. Sonuçta da artış oranı hiçbir zaman hedef enflasyondaki gibi 'tek haneli' olmuyor. En düşük kira artışı yüzde 25'ten başlıyor. Ancak ev sahibi-kiracı arasında imzalanan bu 'çok özel' kontratlar ya da sözlü anlaşmalar Maliye Bakanlığı tarafından hiçbir şekilde kontrol edilemiyor. Zaten kiracının şikayet etmesi durumunda ev sahibini de kimse "Kirayı neden enflasyonun üzerinde artırıyorsun?" diye sorgulayıp yaptırım uygulayamıyor. Zaten evden çıkarılma korkusuyla yaşayan kiracının da böyle bir cesareti bulunmuyor. Öyle ya, taşınmak zorunda kalsa depozito, nakliye, peşinat derken astarı yüzünden pahalıya gelecek. O yüzden de ev sahibinin istediği oranı kabullenmekten başka çaresi yok. Zaten ev sahibi de rahat. Nasıl olsa ev fiyatları ve kiralar fırlamış durumda. Kiracıyı çıkarsa yerine daha yüksek fiyatla hemen yeni bir 'kazı' nasıl olsa bulur. Üstelik de cebine kalacak depozito ve peşinat parası da cabası.
ENDEKSTEKİ AĞIRLIĞI YÜKSEK Kiranın TÜFE endeksindeki ağırlığını da gözardı etmemek lazım. Endekste en yüksek ağırlığa sahip olan gıda ve alkolsüz içecek (% 27.68) kaleminden sonra konut (% 16.29) geliyor. Gerçi bu oranın içinde konut bakım-onarım gibi harcamalar da var ama endeksteki 'gerçek kira' maddesindeki artış oranı, zaten söze hacet bırakmıyor...