Akşamları geç yatmak, sabahları erken kalkmak, hafta sonları yine geç yatmak, izin günleri de öğlene kadar uyumak. Somnoreksia denilen bu çarpık uyku döngüsü, yaşam kalitemizi düşürüyor....
Ömrümüzün neredeyse üçte biri uykuda geçiyor ama sağık ve güzelikle ilgili pek çok konuda son derece bilinçli olduğumuz halde, aynı bilinci uyku düzenimizde gösteremiyoruz. Belki de bunun sebebi, uyku ile ilgili problemlerin olumsuz sonuçlarının nispeten daha uzun vadede ortaya çıkması. 'Uyku bozukluğu' dendiğinde ilk akla gelen hiç şüphesiz insomnia, yani uykusuzluk... Ancak burada çok daha yaygın ve temelde vücudumuz ya da beynimizle değil, yaşam biçimimizle ilgili bir sorundan söz ediyoruz: Hızlı şehir hayatına yetişme kaygısıyla ıskalanan uykulardan ve bunun sonuçlarından...
KAFEİN İHTİYACI ARTIYOR Hafta içi her akşam birkaç saat uyuduktan sonra hafta sonu iki gün 12 saatten fazla uyuyarak denge kurmaya çalışmak pek işe yaramıyor; çünkü bu bir somnoreksia, yani dengesiz uyku döngüsü göstergesi. Somnoreksia'nın en sık karşılaşılan belirtileri ise; ani uyku krizleri, kişinin gün içinde kafeinsiz ayakta durmayı başaramaması, yorgunluk, halsizlik, unutkanlık ve birdenbire gelen açlık nöbetleri. İşin kötü yanı, çoğu somnoreksia hastası uyku alışkanlıklarının sağlıksız olduğunun farkına bile varmıyor.
OBEZİTE RİSKİ YÜKSEK Uyku döngüsü bozukluğunun da sağlık üzerinde çok ciddi ve kalıcı etkileri var. Kan basıncı yükseliyor, bağışıklık sistemi zayıflıyor, uykusuzluk günlük stresle birleşince depresyon ve obezite riski artıyor. Özellikle kontrol dışı iştah hali de çok ilginç! Vücudun kendini toplaması ve güç kazanması için gereken uyku alınmadığında, vücut bu eksikliği besinlerle tolere etmek için açlık hissi veren grelin hormonu salgılıyor. Yalnızca iki günlük bir uykusuzluk bile bu hormonun seviyesini yükseltiyor ve önümüze gelen her yiyeceğe saldırmamıza neden oluyor. Oysa, derin uykudayken hücrelerimiz yenileniyor, cildimiz tazeleniyor, kaslarımız gevşiyor, vücudumuzda biriken stres ve gerginliği atıyoruz, beynimiz gün içinde kendisine yüklenen bilgileri düzene sokuyor. Fakat az uyuduğumuzda, bütün bunların gerçekleşmesi için gereken zamanı kendimize tanımamış oluyoruz.
NASIL DÜZENE GİRER? Her gün aynı saatte yatmaya çalışın. Hafta sonları bu saat biraz kayabilir ama çok da abartmayın.
* Sıcak bir banyo, yattığınız yerden müzik dinlemek ya da televizyona şöyle bir göz atmak, kitap okumak uykuya dalmanızı kolaylaşırabilir.
* Düzenli spor yapın ama efor gerektiren sporlar için sabah saatlerini seçmeye özen gösterin.
* Yatmadan altı saat öncesinden itibaren kafeinli içeceklerden uzak durun.
