Plazalarda yükselen şiddet: Mobbing
'Kurumsal baskı' kelimesinden türeyen 'mobbing', iş yerinde kitlesel zorbalık, yıldırma ve baskı olarak da adlandırılıyor. Bu durum plazalarla sık yaşanıyor.
İş hayatında bazen öyle sıkıntılar yaşanıyor ki; bu sıkıntılara maruz kalan çalışanlar bile bunun nedenini anlayamıyor. Son dönemde mobbing denilen bir durumun çalışanlara darbe vurduğunu açıklayan Psikiyatrist Prof. Dr. Arif Verimli, bu konuda ciddi uyarılarda bulunuyor. İngilizce 'mob', yani 'kurumsal baskı' kelimesinden türeyen 'mobbing'; kitlesel zorbalık, yıldırma, kitlesel duygusal taciz, işyerinde zorbalık, işyerinde duygusal baskı gibi çeşitli isimlerle de anılıyor. Yani, bir işyerinde bir kurbana karşı bir grubun uyguladığı her çeşit aşağılama, yıldırma, psikolojik baskı unsurlarına 'mobbing' deniyor. Genellikle ortak amaçları o kişiyi yıldırmak olan grup; kurbanı kendine güvenen, yerinden emin, kalifiye, beğenilen ve takdir edilen kişilerden seçiyor. Son yıllarda mobbing şikayetlerine çok sık rastladıklarını söyleyen Prof.Dr. Verimli, mobbing öykülerinde ortak yönleri şöyle sıralıyor:
Ortak işkence
* İşyerinde kişinin arkasından konuşulması.
* Kişi odaya geldiğinde kendisinin görmezden gelinmesi.
* Kendisine layık olmadığı, eğitimi ya da uzmanlığıyla ilgisiz işlerin yüklenmesi.
* Kişinin gruplara dahil edilmemesi ve yalnızlaştırılması.
* Kişinin iletişim kurmasının zorlaştırılması.
* Akşam yemeği ya da dost sohbetlerine kişinin davet edilmemesi.
* Yaptığı işlerin sürekli eleştirilmesi, takdir edilmemesi.
* Kendisinden mevki ve eğitim olarak daha yetersiz kişilere sorumluluklar verilmesi.
* Kendini anlatabileceği, gösterebileceği ve gerçekleştirebileceği ortamın sağlanmaması.
* Kişinin varlığının görmezden gelinmesi.
* İtibarı ve onuruna yönelik saldırılar.
Ciddi rahatsızlıklar
Mobbinge maruz kalan çalışanlarda depresyon, akut stres bozukluğu, kronik mutsuzluk, psikosomatik bozukluklar, (kronik baş ağrısı, kronik kolon ağrıları, kas ağrıları, kabızlık) anksiyete bozuklukları (kaygı, telaş, korku), uyku bozuklukları, cinsel bozukluklar görülüyor. Prof.Dr. Verimli, çalışanlarda görülen mobbingde yaşanan ruh halini şöyle anlatıyor: "Kişi kendisine göre istifa etmeye zorlanmaktadır. Bu durum öyle zor bir hal alır ki; maruz kaldığı bu duygusal işyeri tacizi karşısında performans düşüklüğü yaşar, hatta işten çıkarılabilir ya da kendisi istifa eder."
Kadının kadına yaptığı
İşyerlerinde 'mobbing'e maruz kalan kişilerin oranı henüz tam olarak bilinmiyor. Ancak, kadınların mobbinge daha çok maruz kaldıkları belirtiliyor. İlginç olan ise, kadınların daha çok kendi hemcinsleri tarafından bu tür zorbalığına maruz kalması. Mobbing'in çok ciddi bir işyeri sendromu olduğunu vurgulayan Prof.Dr. Verimli, "Kişiler bu duruma maruz kaldıklarında mutlaka haksızlık karşısında hak aramak durumundalar. Çünkü zorbalık asla zamana bırakmakla geçmeyecektir. Kişilerin mobbinge maruz kalmasının önlenmesi için işyerlerinde mutlaka ruh sağlığı taramaları yapılmalı, yatay iletişim modeli hakim olmalıdır" diyor. Mobbinge maruz kalan kişilerin mutlaka psikiyatrik yardım almaları öneriliyor.
|
